Bilimlar iqtisodiyoti ish, taʼlim va shaxsiy rivojlanish haqida fikrimizni oʻzgartirmoqda. Anʼanaviy iqtisodiyot jismoniy mehnat va xomashyoga asoslangan boʻlsa, bilimlar iqtisodiyoti intellektual kapital, innovatsiya va yangi maʼlumotlarni samarali qoʻllash qobiliyatiga tayangan holda rivojlanadi. Talabalar uchun bu nafaqat imkoniyatlar, balki jiddiy harakatlarni ham talab etadi. Moslashuvchan, tanqidiy fikrlovchi va raqamli hamda analitik koʻnikmalarga ega boʻlgan mutaxassislarga talab juda katta boʻlsa-da, koʻplab taʼlim muassasalari hali ham talabalarning bu oʻzgarishga tayyorlanishlari uchun toʻliq jihozlamaydigan eskirgan modellarda ishlamoqda. Ushbu maqola bilimlar iqtisodiyotining talabalar faoliyatiga taʼsirini oʻrganadi va muhim savollarga javob beradi: Qaysi koʻnikmalar eng kerakli? Taʼlim qanday rivojlanishi kerak? Talabalar tez oʻzgarayotgan muhitga tayyorgarlik koʻrishda qanday toʻsiqlarga duch kelmoqdalar? Hayotiy misollarni, akademik tadqiqotlarni va sanoat yetakchilarining fikrlarini oʻrganish orqali ushbu tadqiqot anʼanaviy taʼlim va bilimga asoslangan dinamik ehtiyojlar oʻrtasidagi boʻshliqni bartaraf etish uchun amalga oshirilishi mumkin boʻlgan amaliy qadamlarni ochib beradi.
Ushbu tadqiqot Buxoro davlat universiteti talabalari va o'qituvchilari uchun ingliz tilini chet tili sifatida o'rganishga ta'sir qiluvchi ijtimoiy-psixologik omillarni o'rganish uchun qaratilgan. Asosiy faraz shundan iboratki, bu omillar talabalarning ingliz tilini o'rganishga bo'lgan munosabatiga ta'sir qiladi. Tadqiqot, shuningdek, ota-onalar omillari o'quvchilarning munosabatida rol o'ynaydimi yoki yo'qligini tekshiradi. Natijalar o'quvchilarning kelib chiqishi va ota-onalarning kasblarining demografik tafsilotlarini ko'rsatadi. Tadqiqotda ingliz tilini o'qitishda ushbu omillarni tushunish muhimligi ta'kidlangan.
Maqolada ta’lim bozori asosiy ishtirokchilari: universitetlar, ish beruvchilar va talabalar bir-biriga o‘zaro ta’sir qiladigan ekotizim sifatida ko‘rib chiqiladi. Muallif ushbu subyektlarning har birining ta’lim bozorida iste’molchilarning xatti-harakatlarini shakllantirishdagi rolini tahlil qilib, ularning manfaatlarining o‘zaro bog‘liqligi, o‘zaro ta’sir dinamikasi va texnologik o‘zgarishlar hamda raqamlashtirish kabi tashqi omillarning ta’siriga alohida e’tibor beriladi. Tadqiqot shuni ko‘rsatadiki, universitetlar nafaqat ta’lim xizmatlarini ko‘rsatuvchi provayderlar, balki mehnat bozori tomonidan talab qilinadigan vakolatlarni yaratishda muhim bo‘g‘in hisoblanadi.
Mazkur maqolada kognitiv ta’lim texnologiyalari asosida o‘quvchilarning muammolarni hal etish qobiliyatlarini shakllantirish bo‘yicha ma’lumot va tavsiyalar berilgan. Shuningdek, muammolarni hal etishda o‘quvchilarda mavjud bo‘lgan qiyinchilik va to‘siqlar haqida to‘xtalib o‘tilgan.
Ushbu maqolada mustaqil taʼlim jarayonida talabalarning kreativ kompetensiyalarini rivojlantirish asoslari yoritilgan. Shuningdek, “kompetentlik” tushunchasining mazmun-mohiyati, kompetensiya, kompetentlik tushunchalari va ularning tarkibiga kiruvchi komponentlar mazmunini aniqlash, talabaning kreativ kompetensiyalarini shakllantirish va rivojlantirish darajasi, boʻlajak mutaxassislarning kasbiy kompetensiyalarini rivojlantirishda eʼtiborli boʻlish, pedagogik kompetentlik va pedagogik kreativlik asoslari, kreativ oʻqitish metodikasini maqsadli olib borish yoʻllari, taʼlim va tarbiya jarayonini kompetentli yondashuv asosida olib borish lozimligi haqida fikr yuritilgan
Maqolada hozirgi bosqichda O'zbekistonda oliy ta'lim marketingining rivojlanish tendentsiyasi tahlil qilingan bo'lib, unda oliy o'quv yurtlari va ularda tahsil olayotgan talabalar sonining sezilarli darajada o'sishi, shu bilan birga har bir o'qituvchiga to'g'ri keladigan talabalar ulushining pasayishi ko'rsatilgan bo'lib, bu oliy ta'lim tizimi resurslarining samaradorligi oshganidan dalolat beradi.amalga oshirilayotgan islohotlar samaradorligini aks ettiradi. Ikkinchisining asosiy maqsadi-Oliy ta'limning mavjudligi va sifatini oshirish, milliy tizimni xalqaro ta'lim makoniga integratsiya qilish, mehnat bozorida talab yuqori bo'lgan kadrlarni tayyorlash, bu esa O'zbekistonning ijtimoiy-ta'lim sohasini yanada rivojlantirishni ta'minlashga qaratilgan.
Ushbu maqolada O‘zbekistonda ta’lim turizmi infratuzilmasining hozirgi holati tahlil qilinadi va mazkur sohadagi rivojlanish imkoniyatlari hamda mavjud qiyinchiliklar yoritiladi. Xorijiy talabalar statistikasi, oliy ta’lim muassasalarining xalqaro reytinglari va infratuzilma quvvatlari tahlil qilinib, O‘zbekistonni ta’lim turizmi markazi sifatida jozibadorligini oshirish uchun zarur bo‘lgan rivojlanish yo‘nalishlari aniqlanadi. Maqolada xalqaro ta’lim standartlariga moslashish, sifatni oshirish, infratuzilmani kengaytirish, jumladan, yotoqxonalar va raqamli ta’lim platformalari kabi sohalar bo‘yicha takliflar beriladi. Shuningdek, maqolada strategik sarmoyalar, hududiy infratuzilma qo‘llab-quvvatlovi va marketing faoliyati orqali O‘zbekistonni global ta’lim turizmi bozorida raqobatbardosh qilish bo‘yicha tavsiyalar ham keltirilgan.
Ushbu maqolada muhandislik oliy ta’lim muassasalarini innovatsion boshqarishda tyutorlik faoliyatini yanada rivojlantirishga qaratilgan nazariyalar o‘z aksini topgan. Ma’lumki oliy ta’lim muassalarida tyutorlik faoliyati talabalar bilan tyutor o‘rtasidagi ta’lim va tarbiya jarayonlarini muvoffiqlashtirish bilan chegaralanib qolmoqda. Hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish sharoitida har bir talabani tadbirkorlik ruhida tarbiyalash muhim ahamiyat kasb etib kelmoqda. Maqolada ilgari surilgan g‘oyalar va ishlab chiqilgan modellar asosan muhandislik OTMlarida talabalarni ilmiy tadqiqot ishlariga jalb qilish, ilmiy ishlar natijalarini tijoratlashtirishda ishtirokini ta’minlashga doir tavsiyalarni ishlab chiqishga qaratilgan.
Ushbu maqola iqtisodiyot va moliya fanlarini interaktiv o‘yinlar orqali o‘rgatishning global tendensiyasini ko‘rib chiqadi, bu usul moliyaviy savodxonlikni yanada qulay va qiziqarli qiladi. Maqolada AQSh, Yaponiya va Finlyandiyadagi tajriba misollarini tahlil qilish orqali o‘yin asosidagi usullar yosh o‘quvchilar uchun byudjetni rejalashtirish, investitsiya qilish va bozor dinamikasi kabi tushunchalarni qanday soddalashtirishi ko‘rsatiladi. Shuningdek, ushbu yondashuvlarni turli ta'lim kontekstlariga moslashtirishda duch kelinadigan qiyinchiliklar va strategiyalar ko‘rib chiqilib, ularni O‘zbekistonda qo‘llash imkoniyatlariga e’tibor qaratilgan. Umuman olganda, maqola o‘yin asosidagi ta'limning maktab yoshidagi o‘quvchilarda amaliy moliyaviy ko‘nikmalar va iqtisodiy xabardorlikni rivojlantirishdagi o‘zgaruvchan ta’sirini ta’kidlaydi.