Ўзбекистон тўқимачилик ва кийим-кечак ва трикотаж саноати мамлакатимиз иқтисодиётининг жадал ривожланаётган тармоқ-ларидан бири бўлиб, унга ўз хомашё базасининг мавжудлиги ва ишлаб чиқарилаётган маҳсулотларга доимий ўсиб бораётган талаб катта ҳисса қўшмоқда. Рақобатбардош салоҳияти туфайли у янги корхоналарни ташкил этиш, иш билан таъминлаш, маҳсулот экспорт қилиш, хорижий инвестицияларни жалб қилишда етакчи ўринни эгаллайди, шунингдек, мамлакат миллий иқтисодиётининг глобал ихтисослашувида стратегик муҳим йўналишлардан бири ҳисобланади. Шундан келиб чиққан ҳолда, тўқимачилик саноат корхоналарининг харажатларини мақбуллаштириш орқали маҳсулот таннархини пасайтириш, миллий маҳсулотларнинг жаҳон бозоридаги рақобатбардошлигини ошириш стратегияларини ишлаб чиқиш муҳим аҳамият касб этади.
Ushbu ilmiy mаqоlаda оziq-оvqаt kоrxоnаlаri fаоliyаtini rivоjlаntirishdа bоzоrdа rаqоbаt muhitini shаkllаntirishning huquqiy tizimini tаkоmillаshtirish, sоhаdа shаffоf rаqоbаt muhitini shаkllаntirish vа xоrijiy invеstitsiyаlаr kiritish bоrаsidаgi muаmmоlаrgа е’tibоr qаrаtilgаn. Bundаn tаshqаri, оziq-оvqаt sаnоаti kоrxоnаlаri fаоliyаtidа xоrijiy invеstitsiyаlаr kirishini rаg‘bаtlаntirish, оziq-оvqаt sаnоаti kоrxоnа fаоliyаtini zаmоn tаlаblаrigа mоs hоldа mоdеrnizаtsiyаlаsh, tеxnik vа tеxnоlоgik jihаtdаn yаngilаsh, ulаr fаоliyаtini rivоjlаntirishning iqtisоdiy mеxаnizmlаrini ishlаb chiqish bо‘yichа tаklif vа tаvsiyаlаr bеrilgаn.
Maqolada turizm sohasining iqtisodiyotdagi o'rni ko'rib chiqiladi, uning o'sish, ish o'rinlari yaratish va infratuzilmani rivojlantirish haydovchisi sifatida ahamiyatini ta'kidlaydi. Turizmning YAIM va ijtimoiy farovonlikka qo'shgan hissasini ko'rsatadigan asosiy iqtisodiy ko'rsatkichlar tahlil qilinadi. Turistik faoliyatni soliqqa tortishning nazariy kontseptual asoslariga alohida e'tibor qaratilmoqda. Mavjud soliq rejimlari, ularning afzalliklari va kamchiliklari, shuningdek soliq siyosatining turizm sohasini rivojlantirishga ta'siri muhokama qilinadi. Muallif sayyohlik kompaniyalari uchun soliq yukini optimallashtirish bo'yicha tavsiyalar beradi, bu esa sanoatning raqobatbardoshligini oshirishga yordam beradi. Maqola iqtisodiy va ijtimoiy jihatlarni hisobga olgan holda turizmni soliqqa tortishga kompleks yondashuv zarurligi to'g'risida xulosalar bilan yakunlanadi.
Ushbu ilmiy mаqolаdа iqtisodiyotni modernizаtsiyаlаsh shаroitidа bozor infrаtuzilmаlаrining аhаmiyаti, jumlаdаn oziq-ovqаt mаhsulotlаri ishlаb chiqаruvchi korxonаlаr fаoliyаtigа infrаtuzilmаning tаʼsiri koʻrib chiqilаdi. Shuningdek, iqtisodiyotdаgi tаrkibiy oʻzgаrishlаr, uning yetаkchi tаrmoqlаrini modernizаtsiyа qilish vа yаngilаsh hаmdа infrаtuzilmа tаrmoqlаrini kengаytirish, oziq-ovqаt sаnoаti tаdbirkorligi infrаtuzilmаsi boʻyichа moliyа, sugʻurtа, lizing vа bаholаsh kompаniyаlаri kаbi boʻgʻinlаrdа аmаlgа oshirilgаn yаngilаnishlаr hisobigа hаm rivojlаntirish boʻyichа tаklif vа tаvsiyаlаr berilgаn
Мазкур мақолада тўқимачилик саноатида рискларни бошқариш механизмларининг илмий ва назарий асослари келтирилган бўлиб, унда жаҳон олимлари томонидан ўрганилган жиҳатлари ҳамда хусусиятларининг наноиқтисодий даражага қадар эволюцион ўзгаришлари ёритилган.
Qishloq xo‘jaligi korxonalarining iqtisodiy salohiyatini oshirish, sohada yuqori qo‘shilgan qiymatli mahsulotlar ishlab chiqarishni rivojlantirish orqali mamlakat sanoatini xomashyo, aholini sifatli oziq - ovqat mahsulotlari bilan ta’minlash iqtisodiy islohotlarning hozirgi bosqichida muhim ahamiyat kasb etadi. Shundan kelib chiqqan holda, mazkur maqolada qishloq xo‘jaligi korxonalari iqtisodiy salohiyatini tahlil qilish uslubiyoti tahlil qilinadi.
Мақолада замонавий ижтимоий-иқтисодий тадқиқотларнинг долзарб йўналишларидан бири – корпоратив бошқарувни ташкил этиш масалалари кўриб чиқилмоқда. Корпоратив бошқарув тизимини такомиллаштириш корхоналар фаолияти самарадорлигини ошириш, уларнинг ташқи молиялаштиришга имкониятларини кенгайтиришга хизмат қилади ва мамлакатимизнинг барқарор иқтисодий ўсишининг шартларидан бири ҳисобланади. Озиқ-овқат саноати корхоналари фаолиятининг жаҳон тажрибаси, бошқарувнинг корпоратив шакли миллий озиқ-овқат маҳсулотлари бозорини кенгайтириш ва йирик хорижий компаниялар экспанциясига қарши чиқиш воситаси эканлигини кўрсатмоқда.
Ushbu maqolada mamlakatimizda oziq-ovqat sanoatining rivojlanish bosqichlari, oziq-ovqat mahsulotlarining mamlakat iqtisodiyotidagi o‘rni, uning ijtimoiy va iqtisodiy ahamiyati hamda rivojlanish istiqbollari tahlil qilinadi. Oziq-ovqat sanoatini ekonometrik tahlil qilish orqali oziq-ovqat sanoatini rivojantirishning nazariy asoslari ko‘rib chiqilgan.
Ушбу мақолада иқтисодиёт тармоқлари, тармоқ сиёсатининг мақсадлари, йўналишлари ва объектлари, кичик бизнес корхоналарини тармоқ бўйича ихтисослашуви жараёнларини тартибга солиш чора-тадбирлари, иқтисодиётни эркинлаштириш ва иқтисодий эркинлик мезонлари, эркин иқтисодиёт асосида ривожланаётган мамлакатларда иқтисодий эркинликни тавсифловчи кўрсаткичлар, тадбиркорлар томонидан бизнес фаолиятни ўзгартиришни давлат томонидан тартибга солиш механизми, “Ҳудуд+тармоқ кичик бизнес фаолияти харитаси” механизми ёритилган
Ilmiy maqolada qurilish materiallari sanoati korxonalarini rivojlantirish mexanizmining mazmuni va mohiyati ko ‘rsatib berilgan. Jumladan, elementlarini integrasiyasini ta’minlash tashkiliy tuzilmalarda va korxona raqobatbardoshligini ko‘tarish; samarali ishlab chiqarishni tashkil etish maqsadida o‘z-o‘zini boshqarish va elementlar o‘rtasidagi o‘zaro aloqani ta’minlash; innovasion tavakkalchilik asosida ishlab chiqarish omillarini doimiy kombinasiyasini yaratish uchun barqaror turtki berish; korxona ichki va tashqi muhitini barqarorligini oshirish, shuningdek, korxonalar liberalligi va samarali rivojlanishini ta’minlash asoslangan
Ушбу мақола ривожланаётган бозор динамикаси ва глобал муаммолар шароитида ўзбек тўқимачилик саноатида рақобатбардошликни ошириш бўйича турли стратегияларни ўрганади. Мақолада бозор талабининг ўзгариши, валюта курсининг ўзгарувчанлиги, технологик эскириш, инфратузилма чекловлари ва тартибга солиш чекловлари каби муаммолар кўриб чиқилади, шу билан бирга экспортни диверсификация қилиш, қўшилган қийматли маҳсулотларни ривожлантириш, барқарорлик, рақамлаштириш ва инвестициявий ҳамкорлик имкониятлари ёритилган. Муаллифлар соҳа муаммолари ва имкониятларини ҳар томонлама таҳлил қилиб, рақобатбардошлигини ошириш ва жаҳон бозорида барқарор ўсишга эришишга интилаётган ўзбек тўқимачилик фирмалари учун қимматли фикрлар ва амалий тавсиялар беради.
Ushbu maqolada pishloq mаhsulotlаrini ishlаb chiqаrish vа korxonаdаgi yillik mаhsulot hаjmini o‘rtаchа ishlovchi xodimlаr, pishloq mаhsulotlаrini ishlаb chiqаrish vа qаytа ishlаsh korxonаlаridаgi аsosiy sаmаrаdorlik ko‘rsаtkichlаrining sаmаrаdorligini oshirish, fondlаr qаytimini shаkllаntirishi, infrаtuzilmаlаrni tаshkil etishi, аsosiy fondаlаrni kengаytirishi, аsosiy vostilаrni ko‘pаytirish vа mustаqil korxonа sifаtidа fаoliyаt yuritishi bayon etilgan.
Shaharlarning raqamli transformatsiyasi Sanoat 4.0 kontekstida tobora dolzarb bo'lib bormoqda. Maqola sanoat 4.0 kontekstida aqlli shaharlarni rivojlantirishni strategik rejalashtirishda raqamli egizaklarning rolini o'rganishga qaratilgan. Muallif shahar tizimlarini modellashtirish, boshqaruv jarayonlarini optimallashtirish va asosli qarorlar qabul qilish uchun raqamli egizaklardan foydalanish imkoniyatlarini tahlil qiladi. Raqamli egizaklarning barqaror va inklyuziv shahar muhitini yaratish potentsialiga alohida e'tibor qaratiladi
Kuchli raqobat sharoitida sanoat korxonalari barqaror rivojlanishini ta’minlash nafaqat yuqori iqtisodiy natijalarga erishishni, balki unga erishishda mavjud resurslardan qay tarzda foydalanish orqali ekologik muammolarni yechishni ham qamrab olishi lozim. Shu boisdan, ushbu maqolada moslanuvchan boshqaruv tizimi asosida tо‘qimachilik korxonalari barqaror rivojlanishini ta’minlash mexanizmlarini takomillashtirish masalasi о‘rganilgan.
Maqolada mintaqa iqtisodiyotida ishlab chiqarishni tizimlashtirishning eng maqbul yechimlaridan biri sifatida ko‘rilayotgan klasterlashtirish hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishda muhim rol o‘ynaydi, chunki bu jarayon bir qator omillarni birlashtirib, kompleks rivojlantirishning o‘ziga xos iqtisodiy tahlili, ularning ko‘rsatkichlarning guruhlangan tizimi keltirilgan. Hududlarda agrosanoatni klasterlashtirish hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishni tashkil etishda alohida e’tibor qaratiladigan ijtimoiy-iqtisodiy jihatlar tadqiqi keltirilgan.
Ушбу мақолада Ўзбекистонда Суғурта соҳасининг ривожланиш кўрсаткичлари, хозирги кунда суғурта бозорини ривожлантириш бўйича олиб борилаётган ишлар, шунингдек, соҳани такомиллаштириш йўналишлари бўйича маълумотлар келтирилган.
Mazkur ilmiy maqolada O‘zbekistonda ekologik turizmning salohiyatini rivojlantirish istiqbollari, turizm industriyasining O‘zbekiston iqtisodiyotidagi ahamiyati yoritilgan bo‘lib, joriy tashabbuslar, hozirgi tendentsiyalar, iqtisodiy ko‘rsatkichlar umumlashtirilgan, shuningdek, ekoturizmni O‘zbekiston iqtisodiyotining yuqori daromadli tarmog‘iga aylantirish yo‘llari muhokama qilinadi.
Mazkur maqolada qazib olingan tabiiy gaz, neft va gaz kondensatini qayta ishlashni amalga oshirgan hollarda soliq bazasi ushbu foydali qazilmalardan olingan mahsulotlarni realizatsiya qilish hamda kengaytirish, neft-gaz, yoqilgʻi energetika sanoati sohasidagi yirik soliq toʻlovchilarda soliq nazoratini samarali tashkil etish masalalari hamda soliqqa tortish muammosini bartaraf etish boʻyicha ilmiy taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Ushbu tadqiqot xizmat ko‘rsatish sohasida kadrlar raqobatbardoshligini oshirish mexanizmini takomillashtirishga, soha xodimlarining malaka darajasini, innovatsion yondashuvlarini va professional rivojlanishini tahlil qilib, ularni raqobatbardosh qilish uchun samarali strategiyalarni aniqlashga qaratilgan. Tadqiqotda soha mutaxassislarining intervyulari, so‘rovnomalar va mavjud adabiyotlar tahlili orqali kadrlar salohiyatini oshirish omillari – ta’lim, trening, motivatsiya va innovatsion boshqaruv tizimlari o‘rganilgan
Maqolada turistik koridorlarning mazmun-mohiyati, turizm sanoatini rivojlantirishdagi ahamiyati yoritilgan. Bu boradagi ilmiy qarashlar tahlil qilingan, turistik koridor tushunchasiga aniqlik kiritilgan. Geografik qamroviga ko’ra turlarga ajratilgan va ular asoslab berilgan. Muammolar jahon tajribalari o’rganilgan, ularni tashkil etishning zarurati va ahamiyati batafsil yoritib berilgan.
Oziq-ovqat va ichimliklar sanoati atrof-muhit qoidalarini o'zgartiradi va organik ishlab chiqarish bilan bog'liq noyob muammolarni hal qiladi, chunki u butun dunyo bo'ylab asosiy sanoat va iqtisodiy kuchdir. Pokiston potensial ravishda rivojlanayotgan bozorlarga ega bo'lgan keyingi 11 mamlakatdan biri bo'lishi mumkin, bu esa butun dunyo bo'ylab iqtisodiyotning jadal o'sishiga olib keladi. Ushbu maqola Pokistonning ENGRO FOODS Limited va NESTLE Pakistan Limited oziq-ovqat sanoatining asosiy moliyaviy o'yinchilari to'g'risidagi ma'lumotlarga asoslangan.
