Ijtimoiy va axloqiy marketing konseptsiyasining asosiy yondashuvi maqsadli bozorlarning ehtiyojlari, istaklari va manfaatlarini aniqlash, isteʼmolchi va butun jamiyat farovonligini saqlab qolish hamda oshirishga qaratilgan samarali usullar bilan kerakli darajada qoniqishni taʼminlashdir. Ijtimoiy va axloqiy marketing konseptsiyasini amalga oshirish uchta omilning muvozanatini talab qiladi: ishlab chiqaruvchi tashkilotning foydasi (sanoat, davlat), sotib olish ehtiyojlari va jamiyat manfaatlari. Shuningdek, axloqiy marketing beshta asosiy tamoyili mavjud. Axloqiy marketing boʻyicha keltirib oʻtilgan asosiy prinsiplarga moslik holatini barcha korxonalar amaliyotida foydalanish holatini tahlil qilish uchun baholash metrikalarini tuzish talab etiladi.
This article is devoted to consideration of the issues of formation of accounting policies in the organization of accounting for agricultural activities. In particular, the article presents opinions, approaches and proposals on the concept of accounting policy, its structure, the procedure for reflecting agricultural activities in accounting policies. Relevant conclusions have been formulated in reliance upon the results of the study.
Maqolada zamonaviy korxonalarda risk-menejment strategiyasini ishlab chiqish uchun ilmiy farazlar va g‘oyalar, qonunlar, maqsad va vazifalar, boshqaruv tamoyillari va funksiyalarini, boshqaruvli ta’sir ko‘rsatish usullari hamda metodologiyasiga oid nazariy va uslubiy masalalarni yaxlit ifodalashga qaratilgan tijorat risklarini boshqarish konsepsiyasini ishlab chiqish yoritilgan. Taklif etilayotgan risk-menejment konsepsiyasi asosida zamonaviy tijorat, tijorat menejmenti, strategik menejment va risk-menejment tushunchalarining asosiy qoidalariga asoslangan holda ularni boshqarish mohiyatini falsafiy va konseptual anglashga, tijorat risklarining vujudga kelishi mumkin bo‘lgan manbalariga aniqlik kiritishga, risk-menejmentga doir ilmiy bilimlar majmuining menejment fanining turli sohalari bilan aloqadorligini, tijorat risklarini boshqarishga doir muhim g‘oyalar va maqsadlarni aniqlashtirishga imkon beradigan konseptual model taklif qilingan.
"Инклюзив туризм" замонавий мунозараларда асосий тушунчадир, лекин у кўпинча етарлича аниқ талқин қилинмайди, хусусан, бу соҳадаги турли хил атамалар билан боғлиқлиги сабабли. Инклюзив туризм концепцияси ўзининг кўп қирралилиги туфайли универсал сайёҳлик маҳсулотлари, хизматлари ва саёҳат тажрибасида иштирок этиш муҳитини тақдим этиш орқали туризм саноатининг ўзини ва унинг саёҳат тажрибасига таъсирини яхшилашга қаратилган бир-бирига ўхшаш тушунчалар доирасида юзага келади. Бироқ, ушбу истиқболга қарамай, атаманинг концептуализацияси ноаниқ бўлиб қолмоқда. "Инклюзив туризм" атамасининг аниқ таърифи йўқлиги муаммоси қисман туризм соҳасидаги синоним атамаларни бир-бирининг ўрнини босувчи деб ҳисоблаш тенденцияси билан боғлиқ бўлиб, ногиронлиги бўлган шаҳслар туризм маҳсулотлари ва хизматларидан фойдаланишини таъминлашга қаратилган.
Baholash faoliyatini takomillashtirish va rivojlantirishda marketing strategiyasi masalalari ko'rib chiqiladi. Baholash xizmatlari bozorida marketingning mohiyati ochib berilgan. Baholash faoliyatini rivojlantirish marketing strategiyasining asosiy vazifasi baholash xizmatlari bozorini rivojlantirish uchun zamonaviy marketing kontseptsiyasining tarkibiy qismlarini maksimal darajada qondirish uchun tuzilgan. Baholash faoliyatini takomillashtirishning asosiy omillari shakllantirildi. Aktivlarni sotuvchilardan xaridorlarga rag'batlantirishning asosiy tarkibiy qismlari va ularning baholash xizmatlari bilan aloqasi ko'rsatilgan. Baholash xizmatlari bozorida reklama faoliyatini takomillashtirish yo'llari ko'rsatilgan.
Yoqilg‘i-energetika kompleksi (YEK) global iqtisodiy barqarorlik va o‘sishda muhim rol o‘ynaydi. Ushbu maqolada YEK korxonalarining innovatsion salohiyatini oshirish uchun maqsadli strategiyalar orqali konsepsiya ko‘rib chiqiladi va mavjud tendentsiyalar hamda natijalarni aks ettiruvchi statistik ma’lumotlar bilan qo‘llab-quvvatlanadi.
Maqolada ichki turizmni rivojlantirishda tabiiy resurslar salohiyati tushunchasiga toʻxtalib oʻtilgan hamda uning iqtisodiy tizimini rivojlantirishdagi oʻrni yoritilgan.
Мазкур мақолада тўловга қобилиятсизлик(банкротлик) тушунчаси ва унинг мазмуни, турли илмий нашрларда тушунчага берилган таърифлар, тўловга қобилиятсизликни таҳлил этиш методикаси, мавзунинг долзарблиги келтирилган. Ўзбекистон Республикасининг “Банкротлик тўғрисида”ги Қонуни бекор қилиниб, Ўзбекистон Республикасининг “Тўловга қобилиятсизлик тўғрисида”ги қонуни қабул қилинганлиги, унинг аҳамияти талқин қилинган. Ушбу Қонун 2020 йилга мўлжалланган Давлат дастурининг 155-бандига мувофиқ ишлаб чиқилган. Мақолада тўловга қобилиятсизлик(банкротлик)ни башоратлашнинг хориж моделлари ва уларда қўлланиладиган кўрсаткичлар талқин қилинган. Тадқиқотлар натижасида тўловга қобилиятсизлик(банкротлик)ни олдини олиш бўйича муаллиф ёндошуви шакллантирилган ҳамда тавсиялар ишлаб чиқилган.
Ushbu maqolada soliq qarzdorligini undirish, qarzdorlikni bartaraf etish, qay holatlarda qarzdorlik vujudga kelishini o‘rganish, soliq to‘lash vaqtlari haqida ma’lumotlar keltirilgan. Soliq tushunchasi, qay holatda soliqlar o‘z vaqtida to‘lanishi haqida tushunchalar yuritiladi va ularni bartaraf etish yo‘llari izlanadi. Yuridik shaxslar va yakka tartibdagi tadbirkorlarning, shu jumladan, jismoniy shaxslarning soliq qarzlari tahlil qilingan.
Mazkur maqolada raqamli iqtisodiyot sharoitida muhimlilik tushunchasining mazmun-mohiyati va uni xalqaro amaliyotdan kelib chiqqan holda mamlakatimiz buxgalteriya hisobi va audit tizimida qo’llash bo’yicha taklif va tavsiyalar berib o’tilgan.
Мақола хўжалик юритувчи субъектларда бухгалтерия ҳисобинини юритишнинг тушунчалари ва моҳиятининг концептуал ёндошувлари ёритилган. Бухгалтерия ҳисоби хўжалик юритувчи субъектларнинг фаолиятини барқарорлигини таъминлаши ва унинг ривожланишини белгиловчи муҳим омил эканлиги очиқланган. Бухгалтерия ҳисоби хўжалик юритувчи субъектлар фаолияти натижаларининг прогноз қилинишини оширади, бу уларнинг инқирозларини олдиндан кўриш ва олдини олишга ҳамда молиявий ҳисоботлардан фойдаланиш иқтисодий циклларни камайтиришга имкон беради.
Maqolada «investitsiya jarayonlari» tushunchasi haqida fikr yuritiladi. «Investitsiya jarayonlari» tushunchasiga shu sohadagi yetakchi olimlarning ta’riflari va fikr mulohazalari keltirilgan. Bu yerda investitsiya jarayonlari bilan investitsiya faoliyati o‘rtasidagi farq ochib berilgan. Investitsiya jarayonlarining asosiy tarkibiy qismlari va ularning mazmuni ifoda etilgan. Shuningdek, maqolada jahon amaliyotiga ko‘ra, davlatlarning iqtisodiy rivojlanish tajribasiga asosan investitsiya jarayonlarining bir nechta modellari tahlil qilingan. Yuqoridagi tahlillar asosida tegishli xulosa va takliflar shakllantirilgan
Ushbu maqola strategik menejment evolyutsiyasi konsepsiyaning kelib chiqishidan biznes va ilmiy faoliyatda tarqalishigacha bo‘lgan nazariya o‘rganilgan. Maqolada, shuningdek, strategik menejmentning o'nlab yillardagi evolyutsiyasi ko'rib chiqilib, uning texnologiya, barqarorlik va globallashuvdagi o'zgarishlarga moslashuvi qayd etilgan. U strategik menejmentning raqobatdosh ustunlikka erishish, ichki va tashqi o‘zgarishlarga moslashishdagi ahamiyatini ta’kidlab yakunlanadi.
Мақола Ўзбекистонда норасмий иқтисодиёт ҳажми ва таркибини баҳолашган бўлиб, норасмий иқтисодиёт тушунчасини моҳияти ҳам ўрганилган. Шунингдек, Ўзбекистонда норасмий иқтисодий фаолиятнинг кенг тарқалишидаги сабаб ва омиллар таҳлил қилинган бўлиб, норасмий иқтисодий фаолиятни тўлиқ қамраб олишдаги чекловлар бўйича фикр-мулоҳазалар келтирилган. Ўзбекистонда норасмий иқтисодий фаолият юритган субъектларнинг 2021-2023 йиллардаги ҳолати таҳлил қилиниб, мақола якунида хулоса шакллантирилган.
Maqolada liderlik tushunchasining mazmun-mohiyati, liderlikka an’anaviy yondashuvlar, liderlikning xulq-atvor nazariyalari, rahbarning shaxsiy xarakteristikasi, jamoa faoliyatini boshqarish, korxonani boshqarish tizimida liderlik stili, tashkilotda liderlikni boshqarish, mojaroli vaziyatlar sharoitida liderlik, innovatsion liderlikka oid masalalar, uning pedagogik asoslari, rahbar faoliyatini takomillashtirish asosida o‘qitish mazmuni, shakl, metod va vositalar, shuningdek, olingan natijalardan samarali foydalanish imkoniyati, boshqaruvda menejment va liderlik faoliyati, boshqaruv funksiyalari, unda odamlarning xulq-atvori va o‘zaro munosabatlarini samarali boshqarishning o‘ziga xos xususiyatlari bayon etilgan.
Мақолада олимларнинг мулк, мулк тури ва мулк шакли тушунчаси ҳақидаги фикрларининг ноаниқлиги таҳлил қилинган. Муаллиф мулкчилик шаклларининг хилма-хиллиги ва кўп хусусиятли иқтисодиёт тушунчаларини аниқлашда намоён бўладиган мулкнинг ҳуқуқий ва иқтисодий жиҳатларини қориштириш муаммосига эътибор қаратади. Мулк масалалари доирасида муаллиф аграр муносабатларнинг методологик жиҳатларини - меҳнатнинг умумийпредмети ва барча бойликларнинг асл манбаи бўлган ер ҳақидаги муносабатларни белгилаб берган.
Мазкур мақолада тижорат банкларида асосий воситалар бўйича халқаро стандартни қўллашнинг ўзига хос хусусиятлари, банкларда асосий воситалар ҳисобининг мазмуни, турли илмий нашрларда тушунчага берилган таърифлар, асосий воситалар бўйича халқаро стандартдан фойдаланиш методикаси, мавзунинг долзарблиги келтирилган. Ўзбекистон Республикасида тижорат банкларида асосий воситаларни ҳисобини юритиш амалиётининг МҲХС №16 “Асосий воситалар” стандартининг қўлланиши, унинг аҳамияти ўз ифодасини топган. Бухгалтерия ҳисоби счётларида уларнинг ташкил қилиниши ва молиявий ҳисобот гшаклларида акс эттирилиши тартиби батафсил баён қилинган. Тадқиқотлар натижасида тижорат банкларида асосий воситаларни юритиш ва унинг ҳисобини ташкил қилишга доир муаллиф томонидан ўз фикри ифодаланганн ҳамда тавсиялар ишлаб чиқилган.
Сўнгги йилларда ипотека кредитлари тобора муҳим аҳамият касб этмоқда. Шунингдек, капитал бозорининг муввақиятли ривожланиши, шу жумладан ипотека ва суғурта тизимсиз мумкин эмас. Шу нуқтаи назардан ушбу мавзу ҳамиша долзарб ва тадқиқотчиларни диққат эътиборидадир. Ушбу мақолада ипотека суғуртаси тушунчаси, унинг асосий турлари ва амал қилиш механизмлари таҳлил қилинган. Шунингдек, мақолада ушбу муносабатларнинг турли иштирокчилари учун ипотека суғуртасининг асосий афзалликлари кўрсатиб ўтилган
Ushbu maqola Oʻzbekiston respublikasining kimyo sanoatidagi tarkibiy oʻzgarishlarni baholash masalasiga bagʻishlangan. Mavzuga oid ilmiy adabiyotlarning qisqacha sharhi, yaʼni tarkibiy oʻzgarish, tarkibiy oʻsish va etalon tarkib tushunchasi haqidagi fikrlar yoritilgan. Empirik tahlil natijalarida iqtisodiyot tarkibida asosiy kimyo sanoati mahsulotlarini ishlab chiqarishning ulushi (foizda), asosiy kimyo sanoati mahsulotlarini ishlab chiqarish tarkibidagi oʻzgarishlar (jamiga nisbatan foizda) va etalon qiymatlar ifodalangan. Maqolaning oxirida olingan barcha hisob-kitob natijalari umumlashtirilgan holda mamlakatda asosiy kimyo sanoati mahsulotlari ishlab chiqarish tarkibidagi oʻzgarishlar toʻgʻrisida ilmiy xulosa va takliflar keltirilgan
Ushbu maqolada abituriyentlarning ta'lim xizmatlaridan foydalanuvchi sifatida o'zini tutish xususiyatlari ko'rib chiqiladi. Muallif "ta'lim xizmati" tushunchasini aniqlashga sotsiologik yondashuvlarni tahlil qiladi.
Ushbu maqolada raqamlashtirishning o’zizga xos xususiyatlari, raqamlashtirish va raqamli transformatsiyaning atamalarining tushunchasi, turlari va farqlari, raqamli texnologiyalar orqali chet mamlakatlardagi kelajakdagi ulushi, raqamli texnologiyalarning biznesdagi afzalliklari va kamchiliklari, raqamli iqtisodiyotning mezonlari va yirik online biznes modellari o’rganilib, tahlil qilingan hamda kerakli xulosa va takliflar berib o’tilgan.
Ushbu maqola turizm sohasida xizmat sifatining mohiyati, unga ta’sir qiluvchi omillar va turizm kompaniyalari uchun strategik ahamiyatini o‘rganishga bag‘ishlangan. Unda xizmat sifati tushunchasi evolutsiyasi, nazariy asoslari va SERVQUAL modeli kabi asosiy tushunchalar batafsil tahlil qilingan. Maqola xizmat sifatining madaniy, ijtimoiy va texnologik jihatlarini hamda insoniy hissiyotlar va zamonaviy texnologiyalarning integratsiyasi orqali takomillashib borayotganini ko‘rsatib o‘tgan.Maqolada xizmat sifati o‘lchovlari va ularga ta’sir qiluvchi omillar nazariy va empirik adabiyotlar asosida tahlil qilinib, xizmat sifatini yaxshilash orqali turizm sohasining barqaror rivojlanishiga erishish mumkinligi ta’kidlangan.
Ushbu maqolada foyda tushunchasi, uning qanday shakllanishi va unga ta'sir etuvchi omillar ko'rib chiqilgan. Foydaga ko'plab omillar ta'sir qiladi va ular ikki guruhga bo'lingan: tashqi va ichki omillar. Bank foydasi bankning kredit, depozit, hisob-kitob va boshqa turdagi bank faoliyatini amalga oshirishi asosida shakllanadi. An'anaga ko'ra, eng katta ulush marjaga to'g'ri keladi, ya'ni depozit va kredit foizlari o'rtasidagi farq. Ilmiy ishda 2023 yil davomida butun bank tizimidagi amaliy ma’lumotlar ham o‘rganilib, tahlil qilingan. Ushbu ma'lumotlarga asoslanib, daromadlar va xarajatlar moddasining eng katta ulushi aniqlandi. Bundan tashqari, siz foizlar va foizsiz daromadlarning o'sishi va kamayishi dinamikasini kuzatishingiz mumkin.
