Ushbu maqolada tovar va moliya bozorlarida monopoliyani bosqichma-bosqich qisqartirish, imtiyozlar va preferensiyalar berish tizimining samaradorligini oshirish, shuningdek, qonunchilikni tartibga solish tizimini qisqartirish orqali respublika iqtisodiyotining raqobatbardoshligiga salbiy ta’sirni yanada kamaytirishga alohida e’tibor qaratilgan. xo'jalik yurituvchi sub'ektlar zimmasiga yuklash va soliq ma'muriyatchiligini amalga oshirish va respublika soliq majburiyatlarini bajarishda soliq to'lovchilarning o'zaro hamkorligini tubdan yaxshilash.

Ushbu tadqiqot O'zbekistonga xorijiydan to'g'ridan-to'g'ri investitsiyalar
oqimiga Inson taraqqiyoti indeksi, ayollar, biznes va qonun indekslari, shuningdek, biznesni osonlashtirish indeksi va import darajasi bilan bog'liqlikni o'rganishni o’z ichiga qamrab oladi. OLS regresiyasi, korrelyatsiya tahlili, kointegratsiya testlari va boshqa iqtisodiy-analitik usullardan foydalanib, 2005-2019 yillar davridagi vaqt seriyasi ma'lumotlar asosida ushbu tahlil,
ko'rsatkichlarning to'g'ridan-to'g'ri xorijiy investitsiyalar oqimiga ta'sirini aniqlaydi. Tahlil natijalari inson taraqqiyoti indeksi, ayollar indeksi, biznes va qonun indeksi va import darajasi o'zgarishlari O'zbekistonga xorijiy investitsiyalar oqimiga ijobiy bog'liqlikni ko'rsatdi. Bu inson rivojlanishi, jinsning tengligi, biznes muhitining qulaylashishi va import siyosatining yaxshilanishida xorijiy investitsiyalarni jalb qilishning ahamiyatini ko'rsatdi.

Oʻzbekistonda texnologik tadbirkorlik iqtisodiy oʻsishni ragʻbatlantirishda muhim rol oʻynab, innovatsiyalarni rivojlantirish va yangi ish oʻrinlarini yaratishga xizmat qilmoqda. Ushbu tadqiqotda startaplarning mamlakat iqtisodiyotiga taʼsiri tahlil qilinib, muvaffaqiyatli misollar oʻrganiladi hamda asosiy muvaffaqiyat omillari aniqlanadi. Ayniqsa, davlat tomonidan koʻrsatilayotgan qoʻllab-quvvatlash choralari va tadbirkorlik koʻnikmalarini rivojlantirishga qaratilgan taʼlim tashabbuslariga alohida eʼtibor qaratiladi. Shuningdek, tadqiqot doirasida venchur kapitalining yetishmovchiligi va byurokratik toʻsiqlar kabi dolzarb muammolar tahlil qilinib, ularni bartaraf etish boʻyicha tavsiyalar ishlab chiqiladi. Ishda startaplar sonining ortishi va investitsiyalar hajmidagi oʻsish koʻrsatkichlari keltirilib, sohaga oid katta salohiyat mavjudligi taʼkidlanadi. Oʻzbekistonda texnologik tadbirkorlik istiqbollari, jumladan, infratuzilmani shakllantirish va huquqiy bazani takomillashtirish masalalari koʻrib chiqiladi. Tadqiqot xulosalarida startaplarni qoʻllab-quvvatlashga kompleks yondashuvning zarurligi va ularning barqaror iqtisodiy oʻsish uchun ahamiyati qayd etiladi.

Ushbu maqola Oʻzbekiston tijorat banklari samaradorligini aniqlashda aktivlar rentabelligi (ROA) koʻrsatkichini tahlil qilishga bagʻishlangan. Banklar samaradorligi moliyaviy tizim barqarorligi va iqtisodiy oʻsish uchun muhim ahamiyat kasb etadi. Tadqiqotda 1999-2023 yillarda mamlakat tijorat banklari faoliyati statistik maʼlumotlar asosida tahlil qilinib, banklarning mulkchilik shakliga qarab samaradorlik darajalari farqlari oʻrganildi. Davlat banklarining ROA koʻrsatkichi xususiy va xorijiy banklarga nisbatan past boʻlishi aniqlangan boʻlsa-da, xususiy banklar eng yuqori darajadagi samaradorlikni namoyish etgan. Bundan tashqari, bank faoliyatidagi beqarorlik va pandemiya taʼsiri samaradorlikka salbiy taʼsir koʻrsatgani qayd etilgan. Tadqiqot natijalari tijorat banklari faoliyatini yaxshilash va resurslardan samarali foydalanish boʻyicha amaliy tavsiyalarni ilgari suradi.

Ushbu maqola turizm sohasida xizmat sifatining mohiyati, unga ta’sir qiluvchi omillar va turizm kompaniyalari uchun strategik ahamiyatini o‘rganishga bag‘ishlangan. Unda xizmat sifati tushunchasi evolutsiyasi, nazariy asoslari va SERVQUAL modeli kabi asosiy tushunchalar batafsil tahlil qilingan. Maqola xizmat sifatining madaniy, ijtimoiy va texnologik jihatlarini hamda insoniy hissiyotlar va zamonaviy texnologiyalarning integratsiyasi orqali takomillashib borayotganini ko‘rsatib o‘tgan.Maqolada xizmat sifati o‘lchovlari va ularga ta’sir qiluvchi omillar nazariy va empirik adabiyotlar asosida tahlil qilinib, xizmat sifatini yaxshilash orqali turizm sohasining barqaror rivojlanishiga erishish mumkinligi ta’kidlangan.

Ushbu maqolaning maqsadi: statistika ma'lumotlarini tahlil qilish asosida O`zbekiston Respublikasida gastronomik turizmni rivojlantirish salohiyatini aniqlash. Tadqiqot usullari statistik ma'lumotlarni tahlil qilish, SWOT tahlilini o'z ichiga oladi. Tadqiqot natijalari. O'zbekiston noyob oshxona, tarixiy va madaniy meros hamda qulay iqlim tufayli gastronomik turizmni rivojlantirish uchun boy salohiyatga ega. O'zbekistonda gastronomik turizm rivojlanish bosqichida, ammo ijobiy o'sish dinamikasini namoyish etmoqda. O'zbekistonning yalpi ichki mahsulotida gastronomik turizmdan tushgan daromadning ulushi taxminan 2% ni tashkil etadi. Gastronomik turizmni rivojlantirishga to'sqinlik qiladigan muammolarga infratuzilmaning etishmasligi, malakali kadrlar etishmasligi, chet ellik sayyohlar uchun cheklangan ma'lumotlar kiradi. Gastronomik turizm davlat tomonidan qo'llab-quvvatlanib, vakolatli boshqarilsa, O'zbekiston turizm sohasining yetakchi yo'nalishlaridan biri bo'lishi mumkinligi aniqlandi. Gastronomik turizmni rivojlantirish uchun turizm infratuzilmasini rivojlantirish; kadrlar malakasini oshirish; O'zbekistonning gastronomik salohiyatini xalqaro bozorda faol targ'ib qilish; yangi gastronomik yo'nalishlarni ishlab chiqish; an'anaviy retseptlar va pishirish texnologiyalarini saqlash va ommalashtirish.

Mazkur maqola Yevropa Ittifoqining "Yashil kelishuv" strategiyasining asosiy yo‘nalishlarini tahlil qiladi. Unda iqtisodiyotni dekarbonizatsiya qilish, qayta tiklanadigan energiya manbalariga o‘tish va ekologik xavfsizlikni ta’minlash bo‘yicha chora-tadbirlar muhokama qilingan. Tahlil natijalariga ko‘ra, Yashil kelishuv iqtisodiy o‘sishni ta’minlash va ekologik barqarorlikni mustahkamlash imkonini beradi. Shuningdek, strategiyani amalga oshirishdagi muammolar va takliflar keltirib o‘tilgan.

Mazkur maqolada innovatsiyalarni iqtisodiyotda qoʻllashning xorij va oʻzbek olimlari talqinlari tahlil qilingan. Innovatsion iqtisodiyot xususiyatlari, davlatlar milliy iqtisodiyotining innovatsionlik darajasini aniqlash koʻrsatkichlari, innovatsiyalar, iqtisodiy oʻsish va bandlik oʻrtasida yuqori darajadagi izchil bogʻlanish yoritilgan. Axborot kommunikatsion texnologiyalarining rivojlanishi bilan bogʻliq ish bilan bandlikning innovatsion shakllari kengayishi jumladan, Ye-bandlikning rivojlanishi, virtual ish joylari, frilansing kabi bandlik turlari haqida maʼlumotlar berilgan. Anʼanaviy va virtual ish joylarining xususiyatlari aniqlanib, qiyosiy tahlil qilingan.

Ushbu maqola zamonaviy sharoitlarda davlat moliyaviy nazorati mexanizmlarining samaradorligini baholash muammosini o'rganilgan. Nazorat mexanizmlari samaradorligini o'lchashning turli yondashuvlari tahlil qilingan, shuningdek, moliyaviy nazorat sohasida optimal natijalarga erishishga ta'sir qiluvchi omillar aniqlangan. Xulosa qismida, davlat moliyaviy nazorati samaradorligini doimiy monitoring qilish va tahlil qilish muhimligi asoslangan.

Ushbu maqolada abituriyentlarning ta'lim xizmatlaridan foydalanuvchi sifatida o'zini tutish xususiyatlari ko'rib chiqiladi. Muallif "ta'lim xizmati" tushunchasini aniqlashga sotsiologik yondashuvlarni tahlil qiladi.

Ushbu maqolada Oʻzbekiston fond bozori va fond bozorida faoliyat yuritayotgan investorlar uchun investitsiya portifelini tanlashda qimmatli qogʻozlarni CAPM modeli va boshqa koʻrsatgichlar asosida tahlil qilingan. Bunday tashqari, Oʻzbekiston fond bozorini rivojlanish istiqbollari, muammolari va ularning yechimlari atroflicha tadqiq etilgan. Investitsion portfel tahlili kapital bozorida investitsiya portfellarining samaradorligini baholash uchun qo'llaniladigan muhim vositadir. Ushbu tahlil portfeldagi aktsiyalar va boshqa moliyaviy vositalar kabi turli aktivlarni baholashni o'z ichiga oladi. Shuniningdek, maqolada investitsiyalarining riskini va daromadliligini baholash va daromadlarini maksimal darajada oshirish uchun investorlarga zarur tahlillar tadqiq etilgan.

Ijtimoiy va axloqiy marketing konseptsiyasining asosiy yondashuvi maqsadli bozorlarning ehtiyojlari, istaklari va manfaatlarini aniqlash, isteʼmolchi va butun jamiyat farovonligini saqlab qolish hamda oshirishga qaratilgan samarali usullar bilan kerakli darajada qoniqishni taʼminlashdir. Ijtimoiy va axloqiy marketing konseptsiyasini amalga oshirish uchta omilning muvozanatini talab qiladi: ishlab chiqaruvchi tashkilotning foydasi (sanoat, davlat), sotib olish ehtiyojlari va jamiyat manfaatlari. Shuningdek, axloqiy marketing beshta asosiy tamoyili mavjud. Axloqiy marketing boʻyicha keltirib oʻtilgan asosiy prinsiplarga moslik holatini barcha korxonalar amaliyotida foydalanish holatini tahlil qilish uchun baholash metrikalarini tuzish talab etiladi.

Ushbu maqolada aholi pul daromadlari va xarajatlarining statistik tahlili oʻrganilgan. Tadqiqot natijasida aholi daromadlari va xarajatlarining tarkibiy tuzilishi, ularning oʻzgarish tendensiyalari hamda bu koʻrsatkichlarga taʼsir etuvchi omillar aniqlangan. Tahlil asosida tegishli xulosalar va amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan.

Ushbu maqolada alohida bir sanoat tariqasida shakllanishga ulgurgan sun’iy intellekt (SI)ni moliyalashtirish, SIning rivojlanishini qo‘llab-quvvatlash maqsadida sarmoya kiritish bilan bog‘liq jarayonlar va ularning yo‘nalishlari keng tahlil qilinib, uning boshqa tarmoq sohalarning rivojlanishiga, kelgusida mehnat bozoriga ta’siri tahlil qilinadi.

Ushbu maqolada tovar va moliya bozorlarida monopoliyani bosqichma-bosqich qisqartirish, imtiyozlar va preferensiyalar berish tizimining samaradorligini oshirish, shuningdek, qonunchilikni tartibga solish tizimini qisqartirish orqali respublika iqtisodiyotining raqobatbardoshligiga salbiy taʼsirni yanada kamaytirishga alohida eʼtibor qaratilgan. xoʻjalik yurituvchi subyektlar zimmasiga yuklash va soliq maʼmuriyatchiligini amalga oshirish va respublika soliq majburiyatlarini bajarishda soliq toʻlovchilarning oʻzaro hamkorligini tubdan yaxshilash.

Ushbu maqolada hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishini tahlil qilishda raqamli texnologiyalardan foydalanishning nazariya va amaliy jihatlari o’rganilgan. Namangan viloyatini ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish ko‘rsatkichlari va dinamikasining o‘zgarish tendensiyalarini GAT texnologiyalaridan foydalanilgan holda tahlil qilingan.

Ushbu maqola, O‘zbekiston aksiyadorlik jamiyatlarining kapital qiymatini oshirishda yaxshi korporativ boshqaruvning ahamiyatini o‘rganadi. Maqolada, agentlik nazariyasi, manfaatdor tomonlar nazariyasi va resurslar bog‘liqligi nazariyalariga asoslanib, aksiyadorlik jamiyatlarida samarali boshqaruv metodologiyasini ishlab chiqish yondashuvlari ko‘rib chiqiladi. Tadqiqotda zamonaviy moliyaviy ko‘rsatkichlar, shu jumladan ROI (investitsiyalar rentabelligi), EVA (iqtisodiy qo‘shilgan qiymat) va ROE (o‘z kapital rentabelligi) orqali kapital qiymatining oshishi tahlil qilinadi. Maqolada o‘rtaga tashlangan nazariy va amaliy yondashuvlar O‘zbekiston sharoitida aksiyadorlik jamiyatlarining boshqaruv tizimlarini takomillashtirish va ularning bozor qiymatini oshirishga qaratilgan tavsiyalar bilan yakunlanadi.

Ushbu maqolada davlat moliyasini boshqarishda shaffoflik, hisobdorlik va samaradorlikni oshirishning muhim vositasi sifatida Davlat sektori buxgalteriya hisobi xalqaro standartlarini (IPSAS) joriy etish masalalari ko‘rib chiqiladi. IPSASning maqsadlari va afzalliklari, jumladan, moliyaviy hisobot sifatini oshirish, investitsiyalarni jalb qilish va davlat institutlariga ishonchni oshirish masalalari muhokama qilinadi. O‘zbekistonda standartlarni moslashtirish, jumladan, milliy standartlarni ishlab chiqish, mutaxassislar tayyorlash, texnologiyalarni modernizatsiya qilish, huquqiy va me’yoriy jihatdan qo‘llab-quvvatlashga alohida e’tibor qaratilmoqda. IPSASni amalga oshirish bilan bog‘liq muammolar hamda ularni barqaror iqtisodiy rivojlanishga ko‘maklashishda qo‘llash istiqbollari ham tahlil qilinadi.

Bugungi kunda barcha sohalarda, xususan to‘qimachilik korxonalarida ommaviy ishlab chiqarishni tashkil etish eng samarali hisoblanadi. Bozor sharoitida ishlab chiqarishni doimiy ravishda rejalashtirish maqsadga muvofiqdir. Yurtimizda to‘qimachilik sanoatida yuqori hamda barqaror o‘sish sur'atlarini ta'minlash, to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalarni jalb qilish va o‘zlashtirish, raqobatbardosh mahsulotlarni ishlab chiqarish va eksport qilish, modernizatsiya qilishning strategik muhim ahamiyatga ega bo‘lgan loyihalarini amalga oshirish hisobiga yuqori texnologiyali yangi ish o‘rinlarini yaratish, korxonalarni texnik va texnologik yangilash, ilg‘or «klaster modeli»ni joriy etishga qaratilgan tarkibiy qayta tashkil etishni yanada chuqurlashtirish bo‘yicha tizimli ishlar amalga oshirilmoqda. Ushbu maqolada to‘qimachilik korxonalariga investisiyalar oqimini samaradorligini oshirish omillari va usullari haqida so‘z yuritiladi hamda tahlil qilinadi.

Ushbu maqolada sanoat korxonalari iqtisodiyotining ekologik tarkibiy qismidagi holati ifodalanilgan hamda sanoat korxonalarini atrof-muhitga taʼsiri boʻyicha yondashuvlar koʻrib chiqiladi. Tadqiqot mavzusi boʻyicha eng dolzarb muammolarni aniqlash maqsadida ilmiy tadqiqot davriy nashrlarining tahlili ham amalga oshiriladi. Shuningdek, iqtisodiy va ekologik samaradorlikni baholash usullarining afzalliklari va kamchiliklari tahlil qilingan.

Maqolada tadbirkorlik faoliyati eksportini rivojlantirishda raqamli platformalardan foydalanishning hozirgi holati iqtisodiy jihatdan tahlil qilinib, tadbirkorlik subyektlari tomonidan ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar hajmi va turlari haqidagi ma’lumotlarning yagona bazasini yaratish, tadbirkorlik va innovatsion sohadagi istiqbolli loyihalarni moliyalashtirish mexanizmlarini rivojlantirish bo‘yicha takliflar ishlab chiqilgan

Islom moliya tizimida uning ajralmas bir qismi bo'lmish sukuk moliyalashtirish manbai aktivlarga asoslanganligi sababli an’anaviy qimmatli qog‘ozlar bozori qatorida o'zining raqobatbardoshligini koʻrsatib kelmoqda. Mazkur maqolada islom qimmatli qog'ozlari (sukuk)ning tarixi, rivojlanish tendensiyalari, davlatlar miqyosida uni chiqarish bo'yicha yo'l-yo'riqlar kabi bir qator masalalarga bag'ishlangan tadqiqotchilarning ilmiy izlanishlari ko'rib chiqilgan. Tahlillar jamlanib, maqola so'nggida bir necha qo'shimcha takliflar berilgan.

Mazkur maqolada oliy ta’lim tizimining mamlakat iqtisodiyotiga ta’siri, uning strategik ahamiyati, iqtisodiy o‘sish va innovatsion rivojlanishdagi o‘rni nazariy jihatdan yoritilgan. Shuningdek, oliy ta’limni rivojlantirishdagi muammolar va qiyinchiliklar, jumladan, ta’lim sifati, moliyalashtirish masalalari, mehnat bozori bilan uzviy bog‘liqlik, ilmiy maqola salohiyatining yetarli emasligi kabi omillar tahlil qilingan. Maqolada muallif tomonidan oliy ta’lim tizimini takomillashtirish bo‘yicha tavsiyalar berilgan.

Maqolada islom kapital bozori ekotizimining iqtisodiy ahamiyati va zamonaviy moliyaviy tizimdagi roli tahlil qilinadi. Sukuk, islomiy aksiyalar va ETF kabi moliyaviy instrumentlarning rivojlanishi, shuningdek, shariat kuzatuv kengashlari va xalqaro institutlarning ishonch muhitini taʼminlashdagi oʻrni yoritilgan. Tadqiqot islom kapital bozorlarining barqaror rivojlanishi uchun innovatsion moliyaviy mahsulotlarni joriy qilish va xalqaro hamkorlik zarurligini koʻrsatadi. Ushbu bozor global iqtisodiyotda investitsiyalarni jalb qilish, adolat va barqarorlikni taʼminlashda muhim ahamiyatga ega.

Statistik ma’lumotlarga ko‘ra, shuningdek, ichki turizm rivojlanishiga ta’sir etuvchi ijobiy va salbiy sabablarni aniqlash maqsadida (2024 yil dekabr-mart oylarida) sotsiologik tadqiqot natijalariga ko‘ra, Qoraqalpog‘iston Respublikasi sayyohlar (ekskursionistlar) o‘rtasida eng kam ommalashgani aniqlandi. Ushbu maqolada Qoraqalpog‘istonda turizmni rivojlantirishning dolzarb masalalari, mavjud sharoit va istiqboldagi rejalar batafsil tahlil qilingan. Shuningdek, maqolada statistik ma’lumotlarni guruhlash va taqqoslash yo‘li bilan Qoraqalpog‘iston Respublikasi tumanlaridagi turizm infratuzilmasi holati yoritilgan.