Maqolada mehnat bozorini shakllantirish manbalari sifatida aholi soni, hususan, iqtisodiy faol aholi sonining o‘sish sur’ati va ulushi, bandlik va ishsizlik darajasi, shahar va qishloq aholisining nisbat o‘zgarishi kabi ko‘rsatkichlar hududiy jihatdan tadqiq qilingan. Mazkur ko‘rsatkichlar tendensiyasida hududiy o‘xshashlik va farqli holatlar tahlili o‘tkazilgan. Hudud aholisining mamlakat aholisi tarkibidagi ulushi tendensiyasi tahlillariga tayanilgan holda, bu ijtimiy jarayonni mehnat resusrslarini shakllantirish va mehnat bozorini optimallashtirish bilan bog‘liq iqtisodiy jarayon uchun muxim omil ekanligi asoslangan. Oxirgi yillarda shahar va qishloq aholisining nisbat o‘zgarishi iqtisodiy faol aholi nisbiy ko‘rsatkichlarining hududiy tafovutini yuzaga chiqaruvchi omil sifatida baholangan. Mehnat bozorini shakllantirish manbalari hududiy jihatdan bir xil davrlar oralig‘ida o‘zgarish tendensiyasini hosil qilishi ochib berilgan. Hududlarda ishsizlik darajalarining sakrash nuqtalari iqtisodiy faol aholi sonining o‘sish suratidagi kuchli tebranish bilan bog‘liqligi tushuntirilgan. Ishsizlik darajalarining ortib borishi iqtisodiy faol aholi sonining o‘sishi bilan kollinear tendensiya hosil qilmasligi asoslangan.

Ushbu maqolada, ahоlini сhоrvасhilik mаhsulоtlаri, хususаn gоʻsht mаhsulоtlаrigа bоʻlgаn tаlаbi oʻsishi koʻrsatkichlari, gоʻsht mаhsulоtlаri nаrхidаgi bаrqаrоrlikni tа’minlаsh uсhun оʻrinbоsаr tоvаrlаr ishlаb сhiqаrish jarayonlari tahlil qilinadi. Shuningdek, goʻsht va goʻsht mahsulotlariga boʻlgan talabning oʻrnini bosuvchi mahsulotlar sifatida, bаliq vа раrrаndа gоʻshtini уеtishtirish hаjmini оshirishgа аlоhidа е’tibоr qаrаtish zaruriyati hamda ushbu mahsulotlarni gоʻshtni intеnsiv usuldа, bоshqаlаrgа nisbаtаn sаmаrаli shаkldа уеtishtirish masalalari tadqiq etiladi.

Maqolada iqtisodiyoti rivojlangan mamlakatlarda inson kapitalini shakllantirish va rivojlantirish strategiyalari har tomonlama tahlil qilingan. Inson kapitali darajasini belgilovchi asosiy omillar, jumladan, ta’lim, sog‘liqni saqlash, ilmiy tadqiqotlar va innovatsiyalarga davlat va xususiy investitsiyalarning hajmi ko‘rib chiqiladi. Kasbiy kompetensiyalarni takomillashtirish va mehnat unumdorligini oshirishda korporativ sektorning roliga alohida e’tibor qaratilmoqda. Xalqaro tadqiqotlar ma’lumotlari va qiyosiy tahlillar asosida iqtisodiy rivojlanish darajasi turlicha bo‘lgan mamlakatlarda inson kapitalini boshqarishning tarkibiy xususiyatlari aniqlanadi. Barqaror iqtisodiy oʻsishni, raqobatbardoshlikni oshirish va ijtimoiy barqarorlikni taʼminlash uchun inson kapitaliga tizimli va ilgʻor investitsiyalarning muhim ahamiyati haqida xulosa qilingan

Maqolada raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish sharoitida savdo xizmatlari ko‘rsatishning barcha biznes jarayonlarini raqamlashtirish, mijozlarning yangicha iste’mol xulq-atvori va taomillarini shakllantirishda bozor subyektlarining yangi formatiga asoslangan raqamli o‘zaro munosabatlar muhitini shakllantirish, an’anaviy biznes modelini omnikanalli shaklga o‘zgartirish va yangi raqamli vositalar, texnologiyalar, bilim, malaka va o‘quvlar, resurslar hamda infratuzilmani shakllantirish imkonini beruvchi savdo xizmatlari raqobatbardoshligini oshirishning raqamli biznes-modelini ishlab chiqish taklif qilingan.

Mazkur maqolada Keys-stady metodi yordamida talabalarga ekonometrik ko‘nikmalarni shakllantirish borasida tushunchalar muallif tomonidan taqdim etilgan. Ekonometrik ko‘nikmalar hususan, korrelyatsion va regression tenglamalarni tahlil etishda keys-stady metodi yordamida amalga oshirish, talabalarda ekonometrik ko‘nikmalarni paydo qilish metodi sifatida taqdim etilgan. Shuningdek, ushbu maqolada muallif statistik ma’lumotlarni tanlash va ular ular orasidagi bog‘liqlikni aniqlash haqida ham to‘xtalib o‘tgan.

Ushbu maqolada mamlakatimizda mintaqaviy infratuzilmani innovatsion rivojlantirishning hozirgi holati va dolzarb muammolari tahlil qilinadi. Infratuzilmaning modernizatsiyasi va innovatsion yechimlarni joriy etish jarayoni hududlarning iqtisodiy barqarorligi va raqobatbardoshligini oshirishda muhim rol o‘ynaydi. Shu boisdan, tadqiqotda mintaqaviy infratuzilmani rivojlantirishga ta’sir etuvchi asosiy omillar, mavjud muammolar hamda ularni hal etish yo‘llari ko‘rib chiqiladi. Tahlillar shuni ko‘rsatadiki, infratuzilmaviy loyihalarni amalga oshirishda moliyalashtirish yetishmovchiligi, eskirgan texnologiyalar, institutsional muammolar va hududiy nomutanosibliklar asosiy to‘siqlar sifatida namoyon bo‘lmoqda. Shuningdek, maqolada ilg‘or xorijiy tajriba tahlil qilinib, innovatsion infratuzilmani shakllantirishning samarali strategiyalari ilgari suriladi. Shuningdek, mazkur maqolada mintaqaviy infratuzilmani rivojlantirish bo‘yicha ilmiy-amaliy tavsiyalar ishlab chiqilib, uning barqaror innovatsion taraqqiyotga ta’siri yoritiladi. Tadqiqot natijalari hududiy siyosatni shakllantirish va infratuzilmani rejalashtirish jarayonlarida amaliy ahamiyat kasb etishi mumkin.

Maqolada pulning kelib chiqishi, hozirgi bosqichi va  u insoniyatning birinchi ixtirolaridan biri ekanligi to‘g‘risida fikr bildirilgan. Ko‘p asrlar davomida dunyoning yetakchi olimlari pulning kelib chiqishi masalasini o‘rganishdi va hozirgi kunda ham ko‘p tadqiqotlar olib bormoqdalar. Ushbu maqolada pul munosabatlarini shakllantirish bo‘yicha zamonaviy tadqiqotlar tahlil qilinadi. Muallif pul munosabatlarining rivojlanishiga bag‘ishlangan adabiyotlarni nazariy va tanqidiy tahlil qildi. O‘tkazilgan nazariy tahlillar asosida pul munosabatlarini yanada o‘zgartirish va rivojlantirish prognozi bo‘yicha xulosalar chiqarildi.

Ushbu maqolada foyda tushunchalari, uning turlari, shuningdek, uning iqtisodiy mohiyati muhokama qilinadi. Foyda har qanday biznesning asosiy maqsadi bo'lib, uni maksimal darajada oshirish asosiy maqsaddir. Daromadni o'rganish va to'g'ri shakllantirish, taqsimlash va ulardan foydalanish biznesni malakali amalga oshirishning ko'rsatkichidir. Maqolada foydaning har xil turlari, shuningdek, foyda olishning turli usullari muhokama qilinadi. Ushbu tahlil qaysi faoliyat sohalarini rivojlantirish va nimani bekor qilish kerakligini aniqlashga yordam beradi. Korxonalarning o'tgan yildagi foydalari to'g'risidagi statistik ma'lumotlar ham ko'rib chiqiladi. Ma'lumotlarga ko'ra, ko'plab korxonalar zarar ko'rishi mumkin, ammo o'z faoliyatini to'xtatmaydi, chunki bu faoliyat sohasi mamlakat iqtisodiyoti uchun zarurdir.

Maqolada bozor iqtisodiyoti sharoitida davlat moliyasining ahamiyatiga e’tibor qaratiladi, rivojlangan xorijiy mamlakatlar hukumati tomonidan iqtisodiyotning hozirgi bosqichida davlat moliyasini boshqarish samaradorligini oshirish sohasida amalga oshirilayotgan islohotlarning mohiyati aks ettiriladi, xalqaro moliya tashkilotlari tomonidan amalga oshirilayotgan byudjet ko‘rsatkichlarining ochiqligi sohasidagi reyting natijalari tahlil qilinadi. Tahlil shuni ko‘rsatdiki, davlat moliyasini boshqarishning istiqbolli xorijiy tajribasi sifatida natijalarga yo‘naltirilgan byudjetni faol joriy etish, davlat moliyasini boshqarish samaradorligini baholash modelini ishlab chiqish, fiskal qoidalarni shakllantirish, byudjetni rejalashtirishni takomillashtirish, byudjet shaffofligini oshirish va boshqalar keltirib o‘tilgan.

Maqolada turizmni rivojlantirish strategiyasini shakllantirish va uni amalga oshirishda hududlarning turistik salohiyatiga baho berish zaruriyatini taqozo etishi ta’kidlanib, salohiyat, turizm salohiyati va iqtisodiy salohiyat tushunchalariga berilgan ta’riflar tahlil etilgan. Hududlarning turistik salohiyatiga baho berishshda unga ikki tomonlama – ресурсга асосланган ва жараён yondashуви zarurligi ko‘rsatib o‘tilgan. Muallif tomonidan miqdoriy baho berish murakkab bo‘lgan hollarda resurs yondoshuviga asoslangan holda ekspert baholari yordamida baholash metodi taklif etilgan.

Mazkur maqolada mehnat bozoriga oliy ta’lim muassasalari tomonidan bitiruvchilarni tayyorlash jarayonini tartibga solishning institutsional asoslari tahlil qilinadi. Oliy ta’lim tizimi va mehnat bozori o‘rtasidagi o‘zaro aloqadorlikni ta’minlash, talabalarning kasbiy kompetensiyalarini shakllantirish hamda ularni ish bilan ta’minlashga yo‘naltirilgan mexanizmlarni rivojlantirish masalalari yoritiladi. Maqolada ta’lim dasturlari va mehnat bozori talablarining uyg‘unligi, davlat va xususiy sektorning hamkorlikda ishtiroki, hamda innovatsion yondashuvlarni tatbiq etish zarurati o‘rganiladi.

Ushbu ilmiy maqolada uy-jоy kоmmunal xizmat kо‘rsatish sоhasida barcha tashkilоtlarning о‘zarо hamkоrligi uyg‘unlashgan tеxnоlоgik zanjirini shakllantirish asоsida uy-jоy fоndidan fоydalanish tizimini yanada takоmillashtirish, kо‘p xоnadоnli uylarning saqlanishi talablariga riоya еtilishi ustidan tеxnik nazоratning samarali tizimini yaratish, shuningdеk, xususiy uy-jоy mulkdоrlari bоshqaruv kоmpaniyalarining ish sifatini оshirish va mоliyaviy-iqtisоdiy barqarоrligini ta’minlash maqsadida: uy-jоy kоmmunal xizmat kо‘rsatish sоhasida yagоna davlat siyоsatini yuritish va tarmоqlararо muvоfiqlashtirishni amalga оshirish; issiqlik ta’minоti оb‘yеktlari qurilishi bо‘yicha buyurtmachi funksiyalarini amalga оshirish, еski va avariya hоlatidagi uy-jоylar buzilishini tashkillashtirish; kо‘p xоnadоnli uylarning tеxnik hоlatini mоnitоring qilish, shu jumladan, kо‘p xоnadоnli uy-jоy fоndini mukammal va jоriy ta’mirlash ishlarini tashkil qilish bo‘yicha takliflar ishlab chiqilgan.

Maqolada temir yo‘l transporti korxonalarida moliyaviy hisobni tuzish, hisob siyosatini shakllantirish, ma’lumotlarni hujjatlashtirish hamda moliyaviy hisobotlarda aks ettirish va xalqaro standartlarga muvofiq yuritishdan iboratdir.

Iqtisodiyot va jamiyatning raqamli transformatsiyasi dinamikasi, raqamli rivojlanishning ko‘p qirraliligi va ko‘rsatkichlarining ko‘pligi, ularning iqtisodiyot tarmoqlari va mamlakat hududlari bo‘yicha sezilarli darajada farqlanishi raqamli rivojlanishni integral baholash usullarini ishlab chiqish zarurligini taqozo etmoqda. Maqolada raqamli iqtisodiyotni shakllantirish qonuniyatlarini o‘rganish asosida raqamli rivojlanish bosqichlari, maqsadli mezonlar hamda iqtisodiyot va jamiyatni raqamlashtirish bosqichlari uchun integral, umumlashtiruvchi va qisman ko‘rsatkichlar tizimi belgilab berildi. Raqamli rivojlanish holatining integral koeffitsienti haqiqiy ko‘rsatkichlarning normallashtirilgan qiymatlari asosida qo‘shimcha model yordamida hisoblanadi. Raqamli rivojlanish potentsialini baholash uchun xususiy ko‘rsatkichlarning potensial qiymatlaridan foydalaniladi.

Kuchli raqobat sharoitida sanoat korxonalari barqaror rivojlanishini ta’minlash nafaqat yuqori iqtisodiy natijalarga erishishni, balki unga erishishda mavjud resurslardan qay tarzda foydalanish orqali ekologik muammolarni yechishni ham qamrab olishi lozim. Shu boisdan, ushbu maqolada moslanuvchan boshqaruv tizimi asosida tо‘qimachilik korxonalari barqaror rivojlanishini ta’minlash mexanizmlarini takomillashtirish masalasi о‘rganilgan.

Maqola zamonaviy huquq va iqtisodiyotning eng dolzarb va jadal rivojlanayotgan yo‘nalishlaridan biri bo‘lgan raqamli aktivlar va kriptovalyutalar bozorini huquqiy tartibga solishni o‘rganishga bag‘ishlangan. Ish turli mamlakatlarda raqamli aktivlarni tartibga solishning asosiy yondashuvlarini o'rganadi, mavjud huquqiy normalarning afzalliklari va kamchiliklarini tahlil qiladi va ularni takomillashtirish bo'yicha takliflar beradi. Tahlillar asosida raqamli aktivlar va kriptovalyutalar bozorining barqaror rivojlanishini ta’minlash, potentsial risklarni minimallashtirish mumkin bo‘lgan samarali huquqiy bazani shakllantirish bo‘yicha tavsiyalar taklif etiladi

Maqolada moliyaviy resurslarni shakllantirish va ulardan samarali foydalanish nuqtai nazaridan "O'zbekiston" AJ faoliyatining hozirgi holati va muammolari, tashqi moliyaviy resurslarni diagnostika qilish va tasniflash muammolarini nazariy va uslubiy asoslash zarurligiga qo'yiladigan talablar ko'rib chiqiladi. va moliyaviy resurslarni boshqarishning ichki tahdidlari, tamoyillari, usullari, mexanizmlari va vositalari.

Zamonaviy moliya fani fiskal siyosatning ijtimoiy rivojlanishga ta’sirini oʻrganishga katta e’tibor beradi. Byudjet siyosatini shakllantirish va amalga oshirish boʻyicha qarorlarni sifatli va oʻz vaqtida qabul qilish davlat moliyasi balansiga, ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni davlat tomonidan tartibga solish samaradorligi darajasiga ta’sir qiladi. Byudjet siyosati davlat moliya tizimidagi moliyaviy-iqtisodiy oʻzgarishlarning samaradorligiga ta’sir qiladi, iqtisodiyotni tarkibiy qayta qurishni moliyalashtirishni ta’minlaydi, uning ustuvor tarmoqlarini rivojlantirishni ragʻbatlantiradi, ishlab chiqarishni jadallashtirish va jamiyatning rivojlanish darajasini tezlashtiradi.

Klaster strategiyalarini amalga oshirish va hududiy-innovatsion tarmoqlarni shakllantirish transmilliy o‘zaro aloqalarni rivojlantirish va hududlararo tarmoq tuzilmalarini shakllantirishga imkon berdi. Shundan kelib chiqqan holda, mazkur maqolada innovatsion klasterlar salohiyatidan foydalanishning iqtisodiy mazmuni ochib berilgan.

The article examines strategic approaches to sustainable agricultural development in conditions of water resource scarcity. The main focus is on adapting the agro-industrial complex of the region through the implementation of innovative technologies, optimization of water resource use, and the development of institutional support. An analysis of the current state of agricultural production has been conducted, development scenarios have been proposed, and recommendations for ensuring sustainable growth have been provided. The presented results can be used to develop regional strategies and practical solutions in the agro-industrial sector

Maqolada raqamli marketingning kichik biznes va tadbirkorlikdagi roli ko'rib chiqiladi va kichik biznes rivojlanishiga hissa qo'shadigan omillar ko'rib chiqiladi.

Zamonaviy global iqtisodiyot sharoitida O‘zbekiston Respublikasida iqtisodiyotning asosiy tarmoqlari, ijtimoiy soha va boshqa faoliyat yo‘nalishlariga ilg‘or innovatsion texnologiyalarni tezkor joriy etish barqaror va dinamik rivojlanishni ta’minlash uchun muhim omil sifatida namoyon bo‘lmoqda. Mamlakatning ijtimoiy va davlat hayotidagi barcha jabhalarining tezkor o‘zgarishi olib borilayotgan islohotlarni eng so‘nggi innovatsion g‘oyalar, ishlanmalar va texnologik yechimlarga asoslangan holda tizimli qo‘llab-quvvatlashni talab qilmoqda. Ushbu sa’y-harakatlar O‘zbekistonni raqamlashtirish va bilimlarga asoslangan iqtisodiyotga o‘tish jarayonida jahon sivilizatsiyasi yetakchilari qatoriga olib chiqishga qaratilgan sifatli o‘tishni ta’minlashga yo‘naltirilgan. Ushbu mavzuning yuqori dolzarbligi xalqaro tajribani O‘zbekistonning milliy sharoitlariga moslashtirish va samarali innovatsion ekotizimni shakllantirish zaruratidan kelib chiqadi. Mazkur tadqiqotda iqtisodiy jihatdan rivojlangan va dinamik rivojlanayotgan mamlakatlarda innovatsion faoliyatni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlashning turli yondashuvlari tahlil qilinadi. Ushbu tahlilga asoslanib va O‘zbekiston milliy iqtisodiyoti hamda hozirgi ijtimoiy-iqtisodiy muammolarni hisobga olgan holda, mualliflar tomonidan O‘zbekiston Respublikasida innovatsion jarayonlarni davlat tomonidan rag‘batlantirish mexanizmlarini takomillashtirish bo‘yicha takliflar ishlab chiqilgan. Taklif qilingan yo‘nalishlar mamlakatning global miqyosdagi raqobatbardoshligini mustahkamlashga qaratilgan.

Ushbu maqolada maktab ta’limi bilan oliy ta’lim o’rtasidagi iqtisodiy bilimlarni konvergentsiyalash mohiyati va ularning nazariy hamda amaliy jihatlari yoritilgan va ushbu mavzu yuzasidan fikr mulohazalar kelitirib o’tilgan, bilimlar iqtisodiyoti iqtisodiy yo'nalishlari bo'yicha asoslangan yondashuv doirasida iqtisodiy yo'nalishdagi bo'lajak mutaxassislarni tayyorlash maqsadi kompetentsiyalarni shakllantirish bo’yicha aniq nazariy ma’lumotlar berilgan.

maqolada talabalarda rivojlantirilishi lozim bo’lgan iqtisodiy kompetensiya va uning komponentlari, iqtisodiy kompetentlik va uning bir-biriga aloqador tarkibiy qismlari haqida tushunchalar berilgan va ularning mazmun-mohiyati hamda xususiyatlari yoritilgan. Shuningdek, talabalarda iqtisodiy kompetensiyalarni shakllantirish zaruriyati va ahamiyati tahlil qilinib, iqtisodiy kompetentlikni rivojlantirish bo’yicha takliflar berilgan.

Bugungi kunda investitsiyalar har bitta mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirishda iqtisodiyotning eng kerakli bo’g’ini hisoblanadi. Mamlakatda milliy va xorijiy investitsiyalar iqtisodiyotni keskin sur’atlar bilan o’sish, makroiqtisodiy barqarorlikni ta’minlash, ishsizlik darajasini kamaytirish, aholi turmush tarzini yaxshilash, daromadlarini oshirish va aholini bandlik bilan ta’minlashga xizmat qiladi. Maqolada investitsiyalarning mohiyati, ularni mamlakatga jalb qilish omillari, shuningdek hududlarda investitsiya jozibadorligini oshirishga qaratilgan fikr va mulohazalar berilgan. Shu o’rinda bugungi globallashuv davrida har bitta dunyo mamlakatlari o’zining iqtisodiy holatini oshirish, yangi ishlab chiqarish hududlarini shakllantirish, bo’sh ish o’rinlarini yaratish, mamlakatning tabiiy qazilma boyliklaridan unumli foydalanish va ularni qayta ishlashda investitsiyal muhim ahamiyat kasb etadi. Har bitta davlatning iqtisodiy rivojlanishining eng katta omili bu-investitsiyadir.