Ushbu ilmiy mаqоlаdа tаbiiy mоnоpоl kоrxоnаlаrni dаvlаt tоmоnidаn tаrtibgа sоlishning institutsiоnаl аsоslаri yоritilgаn. Tаbiiy mоnоpоliyаlаr sоhаlаridа fаоliyаt yuritаyоtgаn kоrxоnаlаr о‘rtаsidа rаqоbаtni rivоjlаntirish, istе’mоlchilаr huquqlаrini himоyа qilish, tаshаbbuslаrni rаg‘bаtlаntirish, nоdаvlаt nоtijоrаt kоrxоnаlаri fаоliyаtigа kо‘mаklаshish bоrаsidа оlib bоrilаyоtgаn islоhоtlаr, sоhаni dаvlаt tоmоnidаn tаrtibgа sоlishning institutsiоnаl jihаtlаri yоritilgаn vа mаvjud muаmmоlаr bо‘yichа ilmiy tаklif vа tаvsiyаlаr ishlаb chiqilgаn.
Чизиқли моделлар икки ёки ундан ортиқ ўзгарувчилар ўртасидаги муносабатни кўрсатиш учун ишлатиладиган кучли економетрик восита бўлган. Кўпгина тадқиқотлар, шунингдек, чизиқли бўлмаган ҳолатлар учун чизиқли яқинлашувдан фойдаланади, чунки у ҳали ҳам ҳақиқий натижаларни кўрсатиши мумкин. ОЛС усули боғлиқ ва мустақил ўзгарувчилар муносабатларининг чизиқли бўлишини талаб қилади, гарчи кўплаб тадқиқотлар ҳатто чизиқли бўлмаган ҳолатлар учун ҳам ОЛС яқинлашувидан фойдаланади. Ушбу тадқиқотда биз чизиқли регрессияларда, агар муносабатлар чизиқли бўлмаса, интервалларни баҳолашнинг муқобил усули, юклаш усулини киритамиз. Маълумотлар чизиқли бўлмаган муносабатларга ега бўлса, биз анъанавий ва юклаш ишонч оралиқларини солиштирамиз. Ҳақиқий параметрларни билишимиз кераклиги сабабли, биз симуляция тадқиқотини ўтказамиз. Тадқиқот натижаларимиз шуни кўрсатадики, агар хато атамаси ноодатий шаклга ега бўлса, юклаш оралиғи тақсимот тахмини ва кенгроқ интервалли кенглиги туфайли анъанавий усулдан устун бўлади.
Мазкур мақолада савдо чегирмаларни ҳозирги замон талаблари асосида бухгалтерия ҳисобни методологиясини ишлаб чиқиш ва ундаги муаммоларни бухгалтерия хисобида ва ҳисоботларида туғри юртилиш олиб бориш ёритилган
Ушбу мақолада профессионал таълимни молиялаштиришнинг хориж тажрибаси ўрганилган, хорижлик иқтисодчи олимларнинг таълимни молиялаштиришга оид фикрлари баён қилинган. Шунингдек, профессионал таълимни молиялаштиришнинг бугунги кундаги долзарблиги, унинг мамлакат иқтисодиётига таъсири борасида муҳокамалар олиб борилиб, хулосалар шакллантирилган.
Мақола венчурли молиялаштириш рискларини таҳлил қилиш ва уларни минималлаштириш усулларига бағишланган. Венчур капитал қўйилмалари стартаплар ва инновацион лойиҳаларни молиялаштиришнинг муҳим шаклидир, лекин у технологик носозликлар, ликвидлик муаммолари, рақобат ва бозор беқарорлиги каби юқори даражадаги ноаниқлик ва рисклар билан боғлиқ. Тадқиқот мақсади инвесторлар стартапларга сармоя киритишда дуч келадиган асосий рискларни аниқлаш, шунингдек, уларни юмшатишнинг самарали стратегиялари ва усулларини ўрганишдан иборат.
Ushbu tadqiqot xizmat ko‘rsatish sohasida kadrlar raqobatbardoshligini oshirish mexanizmini takomillashtirishga, soha xodimlarining malaka darajasini, innovatsion yondashuvlarini va professional rivojlanishini tahlil qilib, ularni raqobatbardosh qilish uchun samarali strategiyalarni aniqlashga qaratilgan. Tadqiqotda soha mutaxassislarining intervyulari, so‘rovnomalar va mavjud adabiyotlar tahlili orqali kadrlar salohiyatini oshirish omillari – ta’lim, trening, motivatsiya va innovatsion boshqaruv tizimlari o‘rganilgan
Ushbu maqolada 2010-2023 yillardagi Oʻzbekiston Respublikasida elektr energiyasi taʼminoti hajmi dinamikasi koʻrsatkichlari asosida, shu davrlardagi hamda 2010- yildan 2017-yilgacha va undan keyingi davrlar uchun matematik modellari tuzilgan. 2024- yildan 2030-yilgacha prognoz koʻrsatkichlari aniqlangan. Shuningdek, oʻrganilayotgan davrda elektr energiyasi taʼminoti hajmining oʻsish dinamikasi tahlil qilingan.
Ushbu maqola, O‘zbekiston aksiyadorlik jamiyatlarining kapital qiymatini oshirishda yaxshi korporativ boshqaruvning ahamiyatini o‘rganadi. Maqolada, agentlik nazariyasi, manfaatdor tomonlar nazariyasi va resurslar bog‘liqligi nazariyalariga asoslanib, aksiyadorlik jamiyatlarida samarali boshqaruv metodologiyasini ishlab chiqish yondashuvlari ko‘rib chiqiladi. Tadqiqotda zamonaviy moliyaviy ko‘rsatkichlar, shu jumladan ROI (investitsiyalar rentabelligi), EVA (iqtisodiy qo‘shilgan qiymat) va ROE (o‘z kapital rentabelligi) orqali kapital qiymatining oshishi tahlil qilinadi. Maqolada o‘rtaga tashlangan nazariy va amaliy yondashuvlar O‘zbekiston sharoitida aksiyadorlik jamiyatlarining boshqaruv tizimlarini takomillashtirish va ularning bozor qiymatini oshirishga qaratilgan tavsiyalar bilan yakunlanadi.
Мақолада Ўзбекистон шароитида кичик ва ўрта бизнесда (КЎБ) инновацион фаолиятни ривожлантиришнинг ҳудудий иқтисодий имкониятлари, хусусиятлари ва инновацион омиллари таҳлил этилган. Ҳудудларнинг иқтисодий ривожланганлик даражасини ифодалавчи интеграл индекслар аниқланган ва шу индекслар ёрдамида ҳудудлар кесимида КЎБда инновацион фаолиятни ривожланишида имитацион инновациялардан фойдаланиш имкониятлари аниқланган.
Ушбу мақолада рақобат муҳитини яратиш орқали ташкилотларни ривожлантириш йўналишларикўриб чиқилди. Рақобат муҳити замонавий иқтисодий шароитларда тадбиркорлик фаолияти самарадорлиги ва барқарорлигига таъсир этувчи асосий омил ҳисобланади. Муаллиф рақобат муҳитини яратишнинг асосий жиҳатларини, жумладан, инновацион ёндашувлар, стратегик режалаштириш ва манфаатдор томонлар билан ўзаро ҳамкорликни таҳлил қилади. Ташкилотларнинг рақобатбардошлигини оширишга ёрдам берган турли соҳаларда амалга оширилган муваффақиятли амалиётлар мисоллари кўриб чиқилди. Мақолада, шунингдек, ўзгарувчан бозор шароитларига мослашишга уринишда корхоналар дуч келадиган муаммолар ва қийинчиликлар муҳокама қилинди. Соғлом рақобат муҳитини яратиш бўйича самарали стратегияларни амалга ошириш бўйича тавсиялар тақдим этилди, бу эса ўз навбатида ташкилотларнинг узоқ муддатли ривожланиши ва муваффақиятига ҳисса қўшади.
Mazkur maqolada qazib olingan tabiiy gaz, neft va gaz kondensatini qayta ishlashni amalga oshirgan hollarda soliq bazasi ushbu foydali qazilmalardan olingan mahsulotlarni realizatsiya qilish hamda kengaytirish, neft-gaz, yoqilgʻi energetika sanoati sohasidagi yirik soliq toʻlovchilarda soliq nazoratini samarali tashkil etish masalalari hamda soliqqa tortish muammosini bartaraf etish boʻyicha ilmiy taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Ushbu maqolada Oʻzbekiston chakana savdo korxonalarida ijtimoiy tarmoqlardagi reklama samaradorligi tahlil qilinadi. Korzinka.uz va Makro supermarketlari misolida olib borilgan tahlillar asosida reklama kampaniyalarining ROI, mijoz jalb qilish darajasi va segmentatsiyasi kabi koʻrsatkichlar oʻrganildi. Tadqiqot natijasida ijtimoiy tarmoqlardagi reklama kampaniyalarining biznes natijalariga taʼsiri aniqlanib, samaradorlikni oshirish boʻyicha tavsiyalar ishlab chiqildi.
Ушбу мақолада маҳсулот таннархига таъсир этувчи ички ва ташқи омилларнинг иқтисодий аҳамияти ва уларнинг таъсирини баҳолаш учун иқтисодий моделлаштириш ва прогнозлаш методлари таҳлил қилинган. Шунингдек, мақолада иқтисодий моделлаштириш ва прогнозлашнинг амалий қўлланилиши ва уларнинг ишлаб чиқариш корхоналари фаолиятига таъсири ҳам ёритилган. Изланишлар натижалари бўйича илмий таклиф ва амалий тавсиялар берилган.
Мазкур мақолада акциядорлик жамиятларининг молиявий ҳисоботларини халқаро стандартлар асосида тузишда ҳисоб сиёсатини аниқ тамойиллар, усуллар, умумқабул қилинган шартлар ва қоидалар ҳамда амалий ёндошувлар асосида тўртта босқичли умумий қоидалар, молиявий ҳисоботлар, бухгалтерия ҳисобининг асосий объектлари ҳамда иловалар орқали тузиш тартиби очиб берилган.
Maqolada O‘zbekiston respublikasining janubiy mintaqasi Qashqadaryo va Surxondaryo viloyatlari tabiiy xom-ashyo resurslari-investitsiyalarni jalb qilish omili sifatida o’rganilgan, investitsiyalarni jalb qilish, investitsiya imkoniyatlarini tahlil qilingan hamda tegishli xulosalar keltirilgan. Mintaqalarda tabiiy, yer, suv, mehnat resurslardan samarali foydalanilgan holda innovatsion ishlab chiqarishni tashkil etish, ixtisoslashgan tarmoqlarga investitsiyalarni diversifikatsiyalash va uni oʼzaro kooperatsiya aloqalari asosida muvozanatli rivojlantirish strategik rejalashtirishga moslashtirilgan yondashuvni taqozo etadi. Oʻzbekistonga xos boʻlgan nazariy asoslar, metodologik yondashuvlar va real amaliyotlarni tahlil qilib, ushbu maqola mamlakat mintaqalarida iqtisodiy oʻsishni va barqaror rivojlanishni ragʻbatlantirish uchun strategik rejalashtirishdan qanday samarali foydalanish mumkinligi haqida tushuncha beradi
Ushbu ilmiy maqolada O‘zbekiston Respublikasining muhofaza etiladigan tabiiy hududlarida ekoturizmni rivojlantirishning marketing jihatlari, O‘zbekiston Respublikasining muhofaza etiladigan tabiiy hududlarida ekoturizmni rivojlantirish mezonlariga urg‘u berilgan, huquqiy jihatlari ko‘rsatilgan va chora-tadbirlar umumlashtirilgan. O‘zbekistonda ekoturizmni jadal rivojlantirish uchun
Ushbu maqolada oliy ta'lim muassasalarini moliyalashtirish tizimini barqaror boshqarish strategiyasi sifatida moliyaviy monitoringning mumkin bo'lgan natijalari tahlili, bugungi kun talablarini inobatga olgan holda oliy ta'lim muassasalarini moliyalashtirish jarayonini rivojlantirishga yordam berish yo'llari ko’rib chiqildi
Мақолада мамлакатимиз иннοвациοн фаοлияти ва кοрхοналарда иннοвациοн жараёнларни самарали ташкил этиш йўналишлари ёритилган. Шу билан бирга Ўзбекистон Республикасида иннοвациοн ривοжланишни жадаллаштириш, иқтисοдиётнинг барча тармοқларида иннοвациялар ва технοлοгияларни кенг татбиқ қилиш, инсοн капитали, илм-фан ва иннοвация сοҳаларини ривοжлантириш борасида таклиф ва тавсифлар келтирилгандир
Ushbu maqolada moliya bozorining ilmiy- nazariy jihatlari tadqiq qilingan, hamda, fond bozori instrumentlari dinamikasi tadqiq qilingan. Shuningdek, Respublika fond birjasi indeksining bir qancha omillar tufayli o’zgarishi tahlil qilingan. O’zbekiston fond bozorida aksiyadorlik jamiyati aksiyalarining bozor qiymatiga salbiy ta’sir qiluvchi muammolar aniqlangan va ularni bartaraf etish yuzasidan tegishli taklif va xulosalar keltirilgan.
Xizmatlar eksporti Markaziy Osiyo davlatlarining eksport salohiyatini oshirish va eksport portfelini diversifikatsiya qilishda muhim rol o‘ynamoqda. Maqolada 2000-2021 yillarga moʻljallangan Qozogʻiston, Qirgʻiziston, Tojikiston va Oʻzbekistonning statistik maʼlumotlaridan foydalanish va belgilangan effektlar, tasodifiy effektlar, umumlashtirilgan OLS va Driscoll-Kraay standart xatolari bilan belgilangan effektlar usullaridan foydalanish asosida xizmatlar eksportini rivojlantirishning asosiy omillarining ekonometrik tahlili natijalari bayon qilingan. Tahlil natijalariga ko‘ra, AKT indeksi va UNCTADning “Xususiy sektor” indikatori aholi jon boshiga YaIM bilan bir qatorda Markaziy Osiyo mamlakatlari xizmatlari eksporti hajmiga ijobiy ta’sir ko‘rsatuvchi muhim omillardir. Aksincha, aholi soni tahlil qilinayotgan mamlakatlarning xizmatlar eksporti hajmiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Olingan natijalar asosida Markaziy Osiyo davlatlaridan anʼanaviy va zamonaviy xizmatlar eksportini yanada rivojlantirish boʻyicha takliflar keltirildi.
Ушбу мақолада мамлакатимизда солиқлар йиғилувчанлиги ва унга таъсир этувчи омиллар бўйича хорижлик ва маҳаллий иқтисодчи олимларнинг тадқиқотлари ўрганилган ҳамда Ўзбекистонда солиқ йиғилувчанлиги кўрсаткичлари таҳлил қилиниб, солиқ йиғилувчанлиги кўрсаткичлари ва унга таъсир қилувчи омиллар таҳлили бўйича тегишли хулосалар шакллантирилган.
Мақолада республика чўл–яйлов чорвачилигининг суст ривожланиш сабаблари ва барқарор ривожлантириш омиллари хусусан озуқа базасини мустаҳкамлаш, ишлаб чиқариш бирликларни оптималлаштириш ва инфратузилмани шакллантириш, чорвачилик маҳсулотларини қайта ишлашнинг иқтисодий самарадорлиги каби масалалари ўрганилган ва қуйи мажмуани барқарор ривожлантириш бўйича асосли таклифлар ишлаб чиқилган
Vatanimizda yosh avlod uchun ayniqsa ularni jamiyatda o‘z o‘rniga ega bo‘lishlari uchun yoshlarga oid siyosatni ishlab chiqilgani va bu siyosatni qonuniy asos bilan mustahkamlanganligi va bosh qomusumiz O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va bir qancha me’yoriy hujjatlarda keltirib o‘tilganligi, shuningdek, aholi tadbirkorligini oshirishda daromadlilikni ta’minlash masalalariga qaratilgan tadqiqotlar bayoni keltirilgan.
Aholida kuzatilayotgan muammoli vaziyatlar va yechimlari, aholini ilmiy salohiyati, ta’lim berishdagi holatlar, ijtimoiy holati yaxshi bo‘lmagan aholiga ko‘maklashish, ma’naviy yetuklik darajasiga erishishda ularga zamon talabi asosida tarbiya berish va ayniqsa ularni ish bilan ta’minlash kabi masalalarga e’tibor bergan holda ilmiy takliflar va amaliy tavsiyalar berilgan.
Maqolada aholi tadbirkorligini oshirishda banklarning o‘rni bo‘yicha berilgan taklif va tavsiyalar asosida ATB “Mikrokreditbank” hisobotlarini tuzish jarayonida qo‘llash yuzasidan tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Mazkur maqolada raqamli iqtisodiyotning nazariy jihatlari, raqamli iqtisodiyotga xos bo‘lgan texnologik o‘zgarishlar, mamlakatimizda xizmat ko‘rsatish sohasini rivojlantirish bo‘yicha olib borilayotgan islohotlar, raqamlashtirish sohasidagi o‘zgarishlar masalalari yoritib berilgan, olib borilgan tadqiqot natijasida muallif tomonidan amaliy tavsiyalar ilgari surilgan.
