Ushbu natijalar umumiy moliyaviy koʻrsatkichlarni optimallashtirish va xavfni kamaytirish uchun kontekstga sezgir korporativ boshqaruv modellarini yaratish zarurligini taʼkidlaydi. Ushbu tadqiqot bir nechta boshqaruv modellari butun dunyo boʻylab banklar barqarorligiga qanday taʼsir qilishini tushunishga hissa qoʻshadi va boshqaruvni yaxshilashga intilayotgan siyosatchilar va bank menejerlariga maʼlumot beradi. Ushbu natijalar iqtisodiy samaradorlikni optimallashtirish va xavfni kamaytirish uchun korporativ boshqaruvning oʻziga xos usullariga ehtiyoj borligini taʼkidlaydi. Ushbu tadqiqot boshqaruvning turli modellari moliya institutlarining global barqarorligiga qanday taʼsir etishi haqidagi ekspert bilimlariga hissa qoʻshadi va boshqaruv tuzilmalarini yaxshilashga intilayotgan siyosatchilar va bank rahbarlariga maʼlumot beradi.

Agroklasterlarning samarali rivojlanishini ta’minlash va ularning iqtisodiy jarayonlarga ta’sirini baholashda econometrik modellashtirish muhim ahamiyat kasb etadi. Ushbu maqolada agroklasterlar faoliyatini tahlil qilish va optimallashtirishda panel ma’lumotlardan foydalanishning nazariy va amaliy jihatlari ko‘rib chiqiladi. Panel ma’lumotlar vaqt va hududiy omillarni hisobga olgani sababli, agroklasterlarning qisqa va uzoq muddatli dinamikasini o‘rganish imkonini beradi. Maqolada bir vaqtli tizimlashgan modellardan foydalanish, mazkur modellashtirish usuli yordamida endogenlik muammosini hal qilish hamda kointegratsiya usullarini qo‘llash kabi ekonometrik yondashuvlar tahlil qilinadi. Tadqiqot natijalari agroklaster tarmoqlarining barqaror rivojlanishini ta’minlash, samarali boshqaruv qarorlarini qabul qilish va klasterlararo integratsiya jarayonlarini optimallashtirish uchun ilmiy va amaliy asos bo‘lib xizmat qiladi.

Ushbu maqolada Oʻzbekistondagi sugʻurta kompaniyalari uchun kapital talablarini optimallashtirish yondashuvlari oʻrganiladi. Mavjud normativ-huquqiy bazalar va xalqaro standartlar, jumladan Solvency II, tahlil qilinadi. Yetarli darajada kapitalizatsiyalanmaganlik bilan bogʻliq xavflar koʻrib chiqilib, kapital va zaxiralarni boshqarish mexanizmlarini takomillashtirish boʻyicha choralar taklif etiladi. Tadqiqot ilgʻor tartibga solish tajribalarini milliy sugʻurta bozoriga moslashtirishga qaratilgan boʻlib, uning barqaror rivojlanishini taʼminlashga xizmat qiladi.

Mazkur maqola raqamli iqtisodiyot sharoitida audit jarayonlarini avtomatlashtirishning ahamiyati va afzalliklarini tahlil qiladi. Xususan, amortizatsiya hisobi jarayonlarini avtomatlashtirishda raqamli yondashuvning roli ko‘rib chiqiladi. Dasturiy kod va algoritmlar yordamida ma'lumotlarni tezkor va aniq tahlil qilish, auditorlik tekshiruvlarini optimallashtirish, resurslardan samarali foydalanish va jarayonlarni shaffof qilish imkoniyatlari ochib beriladi. Ushbu yondashuv orqali xatolarni sezilarli darajada kamaytirish va audit natijalarining ishonchliligini oshirishga erishildi.

Maqolada aloqa korxonalarida xizmat ko‘rsatish samaradorligini oshirish uchun innovatsion texnologiyalar va kadrlar siyosatiga oid tahlillar berilgan. Zamonaviy raqobatbardosh bozorda 5G, IoT, sun’iy intellekt va bulutli servislar kabi ilg‘or texnologiyalarni joriy qilish muhim ahamiyatga ega ekanligi ta’kidlanadi. Bu texnologiyalar mijozlar bilan muomala jarayonlarini avtomatlashtirish, tezkor ma’lumot almashinuvini ta’minlash hamda xavfsizlikni oshirish imkoniyatini yaratadi. Bundan tashqari, yuqori malaka va zamonaviy texnologiyalar bilan ishlash ko‘nikmalariga ega xodimlarni jalb qilish orqali xizmat sifatini yaxshilashga erishiladi.
Maqolada, shuningdek, 5G tarmoqlarini barpo qilish, IoT orqali qurilmalarni monitoring qilish, sun’iy intellekt orqali xizmat jarayonlarini optimallashtirish va bulutli texnologiyalar orqali ma’lumotlarni markazlashtirilgan tarzda saqlash masalalari ko‘rib chiqilgan. Ushbu choralar orqali aloqa korxonalari mijozlar uchun yuqori sifatli xizmat ko‘rsatishni ta’minlab, bozorda o‘z raqobatbardoshligini mustahkamlay olishi to‘g‘risida takliflar bildirilgan.

Maqolada aksiz toʻlanadigan soliqlar aksiz toʻlanadigan mahsulotlar narxiga kiritiladi va shu tariqa yakuniy isteʼmolchilarga oʻtkaziladi. Shu bilan birga, aksiz soligʻi miqdori soliqqa tortiladigan tovarlar narxlari darajasini sezilarli darajada belgilaydi, shuningdek, isteʼmol talabiga taʼsir qiladi. Aksiz soligʻi davlat daromadlarini shakllantirishda va muayyan tovar va xizmatlar isteʼmolini tartibga solishda muhim rol oʻynaydi. Ushbu maqolada aksiz soligʻi maʼmuriyatchiligi boʻyicha mavjud adabiyotlar koʻrib chiqiladi, ilgʻor xalqaro tajribalardan xulosalar olinadi. Unda nazorat mexanizmlarini takomillashtirishning asosiy yoʻnalishlari belgilab berilgan, asosiy eʼtibor soliq organlarida siyosat islohotlari, texnologik integratsiya va salohiyatni oshirishga qaratilgan.

Maqolada soliq yukini baholash bo’yicha olimlarning turli fikr va qarashlari nazariy jihatdan o’rganilib, muallif tomonidan soliq yuki ko’rsatkichi, jismoniy shaxslarni soliqqa tortish amaliyoti va tartibi, uning amaldagi holati tahlil qilingan hamda soliq to’lovchilarning soliq yuki darajasini baholash va taqsimlash bo’yicha ilmiy xulosa va takliflar ishlab chiqilgan.

Ushbu maqolada boshqaruv jarayonlari samaradorligini oshirish, ta’lim sifati va raqobatbardoshlik darajasini ko‘tarish, innovatsion yondashuvlarni joriy etish kabi masalalar ko‘rib chiqiladi. Ta’lim tizimining globallashuvi va raqamlashtirilishi fonida, ta’lim muassasalari oldida yangi strategik maqsadlar paydo bo‘lmoqda, bu esa menejment jarayonlarini optimallashtirishni talab qiladi. Maqolada bu sohani keng qamrovli ravishda yanada isloh qilish haqida va bir qancha boshqarish tizimlarga tushunchalar ham keltirib o‘tilgan

Mazkur maqola foyda soligʻi bilan bogʻliq soliq maʼmuriyatchiligini takomillashtirishga bagʻishlangan. Foyda soligʻi davlat uchun muhim daromad manbai boʻlib, samarali soliq maʼmuriyatchiligi byudjet daromadlarini samarali yigʻish va soliq toʻlovchilar tomonidan rioya etilishini taʼminlash uchun juda muhimdir. Ushbu tahlil jarayonni soddalashtirish, soliq toʻlashdan boʻyin tovlash holatlarini kamaytirish va tadbirkorlik subʼektlari uchun yanada qulay muhit yaratish maqsadida takomillashtirilishi mumkin boʻlgan soliq maʼmuriyatchiligining turli jihatlarini oʻrganadi. Tahlil turli mamlakatlardagi tegishli adabiyotlar, tadqiqotlar va tajribalarni koʻrib chiqishni oʻz ichiga oladi. Shu bilan birga, iqtisodiyotda yashirin aylanma savdo va umumiy ovqatlanish, avtotransportda tashish, uy-joy qurilishi va taʼmirlash, turarjoy xizmatlarini koʻrsatish kabi sohalar oʻrganilib, xorij tajribasi, mamlakatimizda uni qoʻllash boʻyicha ilmiy-amaliy xulosa va takliflar shakllantirilgan.

Maqolada turizm sohasining iqtisodiyotdagi o'rni ko'rib chiqiladi, uning o'sish, ish o'rinlari yaratish va infratuzilmani rivojlantirish haydovchisi sifatida ahamiyatini ta'kidlaydi. Turizmning YAIM va ijtimoiy farovonlikka qo'shgan hissasini ko'rsatadigan asosiy iqtisodiy ko'rsatkichlar tahlil qilinadi. Turistik faoliyatni soliqqa tortishning nazariy kontseptual asoslariga alohida e'tibor qaratilmoqda. Mavjud soliq rejimlari, ularning afzalliklari va kamchiliklari, shuningdek soliq siyosatining turizm sohasini rivojlantirishga ta'siri muhokama qilinadi. Muallif sayyohlik kompaniyalari uchun soliq yukini optimallashtirish bo'yicha tavsiyalar beradi, bu esa sanoatning raqobatbardoshligini oshirishga yordam beradi. Maqola iqtisodiy va ijtimoiy jihatlarni hisobga olgan holda turizmni soliqqa tortishga kompleks yondashuv zarurligi to'g'risida xulosalar bilan yakunlanadi.

Maqolada investitsiya portfelini shakllantirishda moliyaviy risklarni boshqarish modellari evolyutsiyasi tahlil qilingan. Zamonaviy portfel nazariyasini asoschilaridan G.Markovits nazariyasi va uning asosiy g’oyalari o’rganilgan. Markovitsning ilmiy ishini uning shogirdi U.Sharp tomonidan takomillashtirilgan nazariyasi va ular o’rtasidagi asosiy farqli jihatlari, ustunlik va xatolik darajalari ko’rilgan. Portfel nazariyasiga salmoqli xissa qo’shgan S.Rossning “Arbitraj narxlar nazariyasi” o’rganilgan, uning boshqa modellardan farqli jihatlari tahlil qilingan. Keyingi portfel nazariyasini rivojlantirgan olimlar Nedosekin va Zaychenko hisoblanadi, ular tomonidan ishlab chiqilgan “Noaniq toʻplami modeli” maqolada ko’rib chiqilgan. Shuningdek, investitsion portfelning optimallashtirish modellari, ularning yutuqlari va kamchiliklari, hamda bir-biridan farqli jihatlari o’zaro taqqoslangan.

Maqolada mintaqa iqtisodiyotida ishlab chiqarishni tizimlashtirishning eng maqbul yechimlaridan biri sifatida ko‘rilayotgan klasterlashtirish hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishda muhim rol o‘ynaydi, chunki bu jarayon bir qator omillarni birlashtirib, kompleks rivojlantirishning o‘ziga xos iqtisodiy tahlili, ularning ko‘rsatkichlarning guruhlangan tizimi keltirilgan. Hududlarda agrosanoatni klasterlashtirish hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishni tashkil etishda alohida e’tibor qaratiladigan ijtimoiy-iqtisodiy jihatlar tadqiqi keltirilgan.

Turizm sanoati sayohatchilarga ajoyib xizmatlar va taassurotlarni taqdim etishda ko'p jihatdan sohada xizmat ko‘rsatuvchi ishchi kuchining malakasi va ularning xizmat sifatiga usviy bog‘liq hisoblanadi. Shu sababli kadrlar tayyorlashning mustahkam tizimi xodimlarning turizm sohasining o‘zgaruvchan talablari, xalqaro standartlar hamda sayyohlarning ehtiyojlarini qondirish uchun zarur ko‘nikma va bilimlarga ega bo‘lishini ta’minlashda muhim ahamiyatga ega. Biroq, bunday o'quv dasturlarining samaradorligiga turli omillar ta'sir ko'rsatishi mumkin. Ushbu tadqiqot ishimizda turizm sohasida kadrlar tayyorlash tizimining sifatiga ta’sir ko‘rsatishi mumkin bo‘lgan bir nechta jihatlar o'rganiladi. Empirik dalillar va nazariy asoslarga asoslanib, maqolada turizm sohasidagi xodimlarning ish faoliyatini va tashkilot muvaffaqiyatini oshirish uchun o'qitish tizimlarini optimallashtirish va zamonaviylashtirish imkoniyatlari va strategiyalari haqida tushuncha va tavsiyalar beriladi

Big Data tibbiyot boshqaruvining transformatsiyasida muhim rol oʻynaydi, katta hajmdagi maʼlumotlarni tahlil qilish, kasalliklarni prognoz qilish va sogʻliqni saqlashda boshqaruv qarorlarini optimallashtirish uchun yangi imkoniyatlar yaratadi. Ushbu maqolada Big Data ning tibbiy boshqaruvda qoʻllanilishi, tahlil jarayonining qaror qabul qilishga taʼsiri va tibbiy maʼlumotlarni qayta ishlash bilan bogʻliq muammolar koʻrib chiqiladi. Big Data texnologiyalarining tibbiyot axborot tizimlariga integratsiyasi va tibbiyot muassasalari resurslarini boshqarishga zamonaviy yondashuvlar tahlil qilinadi. Shuningdek, sunʼiy intellekt va mashinaviy oʻrganish texnologiyalarining tibbiy tahlilda qoʻllanilishi, maʼlumotlar xavfsizligi va standartlashtirish masalalari muhokama qilinadi.

Shaharlarning raqamli transformatsiyasi Sanoat 4.0 kontekstida tobora dolzarb bo'lib bormoqda. Maqola sanoat 4.0 kontekstida aqlli shaharlarni rivojlantirishni strategik rejalashtirishda raqamli egizaklarning rolini o'rganishga qaratilgan. Muallif shahar tizimlarini modellashtirish, boshqaruv jarayonlarini optimallashtirish va asosli qarorlar qabul qilish uchun raqamli egizaklardan foydalanish imkoniyatlarini tahlil qiladi. Raqamli egizaklarning barqaror va inklyuziv shahar muhitini yaratish potentsialiga alohida e'tibor qaratiladi

Mazkur maqolada respublikamizda so‘ngi yillarda mamlakatda soliq va moliya sohalarida tadbirkorlik faoliyatini yuritish uchun qulay shart-sharoitlar yaratish, investitsiya muhitini yaxshilash hamda biznes doiralarning ishonchini yanada mustahkamlashga qaratilgan keng ko‘lamli islohotlar yoritilgan. Shu bilan birga, iqtisodiyotda yashirin aylanma savdo va umumiy ovqatlanish, avtotransportda tashish, uy-joy qurilishi va ta’mirlash, turarjoy xizmatlarini ko‘rsatish kabi sohalar o‘rganilib, xorij tajribasi, mamlakatimizda uni qo‘llash bo‘yicha ilmiy-amaliy xulosa va takliflar shakllantirilgan.

Mazkur maqolada O‘zbekistonda fuqarolar daromadlari darajasi va inson kapitali rivojlanishi, shuningdek, aholi turmush darajasi o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlik o‘rganiladi. Aholi daromadlarining hududlar bo‘yicha tarkibi tahlil qilinadi, daromadlarning ta'lim, sog‘liqni saqlash va inson kapitali bilan bog‘liq boshqa aspektlarga ta'siri baholanadi. Tadqiqot turli iqtisodiy tarmoqlardagi ish haqi va daromadlar to‘g‘risidagi ma'lumotlarga asoslangan. Maqsad aholi turmush darajasini yaxshilashga ta'sir etuvchi asosiy omillarni aniqlash va barqaror rivojlanish uchun mintaqaviy iqtisodiy siyosatni optimallashtirish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.

Maqolada mehnat bozorini shakllantirish manbalari sifatida aholi soni, hususan, iqtisodiy faol aholi sonining o‘sish sur’ati va ulushi, bandlik va ishsizlik darajasi, shahar va qishloq aholisining nisbat o‘zgarishi kabi ko‘rsatkichlar hududiy jihatdan tadqiq qilingan. Mazkur ko‘rsatkichlar tendensiyasida hududiy o‘xshashlik va farqli holatlar tahlili o‘tkazilgan. Hudud aholisining mamlakat aholisi tarkibidagi ulushi tendensiyasi tahlillariga tayanilgan holda, bu ijtimiy jarayonni mehnat resusrslarini shakllantirish va mehnat bozorini optimallashtirish bilan bog‘liq iqtisodiy jarayon uchun muxim omil ekanligi asoslangan. Oxirgi yillarda shahar va qishloq aholisining nisbat o‘zgarishi iqtisodiy faol aholi nisbiy ko‘rsatkichlarining hududiy tafovutini yuzaga chiqaruvchi omil sifatida baholangan. Mehnat bozorini shakllantirish manbalari hududiy jihatdan bir xil davrlar oralig‘ida o‘zgarish tendensiyasini hosil qilishi ochib berilgan. Hududlarda ishsizlik darajalarining sakrash nuqtalari iqtisodiy faol aholi sonining o‘sish suratidagi kuchli tebranish bilan bog‘liqligi tushuntirilgan. Ishsizlik darajalarining ortib borishi iqtisodiy faol aholi sonining o‘sishi bilan kollinear tendensiya hosil qilmasligi asoslangan.

Iqtisodiy xavfsizlik, «yashil iqtisodiyot»ga o‘tish bilan bog‘liq global o‘zgarishlar sharoitida barqaror rivojlanishning asosiy elementi hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasida tabiiy resurslarni boshqarishni optimallashtirish, energiya samaradorligini oshirish va innovatsion texnologiyalarni joriy etish zaruratidan kelib chiqib, bu jarayon strategik ahamiyatga ega bo‘lmoqda. Maqolada «yashil iqtisodiyot»ga o‘tish sharoitida iqtisodiy xavfsizlikni ta’minlashning asosiy muammolari va istiqbollari ko‘rib chiqiladi. Iqtisodiyotni diversifikatsiya qilish, qayta tiklanuvchi energiya manbalarini rivojlantirish, qonunchilik bazasini takomillashtirish va institutsional mexanizmlarni mustahkamlash masalalariga alohida e’tibor qaratilmoqda. Taqdim etilgan chora-tadbirlar barqaror o‘sish uchun shart-sharoitlar yaratish, ekologik yukni kamaytirish va milliy iqtisodiyotning raqobatbardoshligini oshirishga qaratilgan.

Optimal pul-kredit siyosati haqidagi bilimlar va ko'pincha moslashuvchan inflyatsiyani targetlashda optimallashtirish qoidalari markaziy banklarga barcha tsiklik siyosat turlarini ishlab chiqish vazifalarini yuklaydi. Optimal inflyatsiya siyosatining maqsadi
makroiqtisodiy barqarorlikka erishish va barqaror iqtisodiy o'sishni rag'batlantirishdan iborat. Pul-kredit siyosatini monitar siyosat yuritish qoidasiga bog'liq holda miqdorini aniqlash va nazarda tutilgan optimal inflyatsiya maqsadini aniqlash uchun ekonometrik DSGE modelidan foydalanamiz. r*(qayta moliyalashtirish stavkasi) va optimal inflyatsiya maqsadi o'rtasidagi bog'liqlik pastga qarab egilgan. Optimal inflyatsiya darajasining o'sishi r* ning pasayishidan umuman kichikroq bo'lsa-da, hozirda empirik ahamiyatga ega bo'lgan joylarda bog’liqlik qiyaligi -1 ga yaqin ekanligi aniqlandi. Ushbu burchak parametri noaniqligini ta'minlash uchun yetarlidir.
Narxlar darajasini belgilash kabi ularning rangbarangligi strategiyalarida optimal inflyatsiya maqsadi sezilarli darajada past va r * ga nisbatan kam tasirchanligi aniqlandi.

Mazkur maqolada respublikamizda so‘ngi yillarda mamlakatda soliq va moliya sohalarida tadbirkorlik faoliyatini yuritish uchun qulay shart-sharoitlar yaratish, investitsiya muhitini yaxshilash hamda biznes doiralarning ishonchini yanada mustahkamlashga qaratilgan keng ko‘lamli islohotlar yoritilgan. Shu bilan birga, iqtisodiyotda yashirin aylanma savdo va umumiy ovqatlanish, avtotransportda tashish, uy-joy qurilishi va ta’mirlash, turarjoy xizmatlarini ko‘rsatish kabi sohalar o‘rganilib, xorij tajribasi, mamlakatimizda uni qo‘llash bo‘yicha ilmiy-amaliy xulosa va takliflar shakllantirilgan.

Ushbu maqolada IT-tashkilotlarida innovatsion faoliyatni boshqarish
mexanizmlarini takomillashtirishga bag'ishlangan, tadqiqotlar xulosalari sifatida aniq keys
keltirilgan. Maqolada yangi texnologiyalar va boshqaruv amaliyotlarini integratsiyalashda
tashkilotlar duch keladishi mumkin bo'lgan muammolar taxlil etilgan va strategik rejalashtirish, ishni
modullashtirish, tashqi resurslardan foydalanish, hamkorlik va hujjatlarni ishlab chiqish kabi
kompleks yondashuvning muhimligini ko'rsatib o'tilgan. Muallif tomonidan innovatsiyalarni
boshqarishni optimallashtirish bo'yicha tavsiyalar berilgan, muvaffaqiyatli innovatsiyalar uchun
tashkilotda madaniy o'zgarishlar zarurligini ta'kidlangan

Ushbu maqolada soliqqa tortish elementlarining har biri va unda soliq bazasining bu elementlar bilan оʻzaro aloqalari haqida batafsil ma’lumot beriladi hamda tahlil qilinadi. Chunonchi, soliq elementlarining tarkibi qanday qilib soliq bazasini shakllantirishda va davlatning moliyaviy barqarorligini ta’minlashda ahamiyat kasb etishi kоʻrib chiqilgan. Shuningdek, soliq tizimlarining samaradorligini oshirish va iqtisodiy оʻsishni ragʻbatlantirish maqsadida soliq bazasini kengaytirish va optimallashtirish masalalariga tоʻxtalib оʻtilgan.

Ushbu maqolada moliya bozorlari va qimmatli qog'ozlar bozorlari o'rtasidagi asosiy farqlarni, ularning o'ziga xos xususiyatlarini, dinamikasini va bozor ishtirokchilari uchun oqibatlarini ko'rib chiqilgan. Moliyaviy bozorlar, birinchi navbatda, bozor xatarlarini boshqarishga, murakkab narxlash modellaridan foydalanishga va savdo strategiyalarini amalga oshirishga qaratilgan bo'lib, umumiy bozor barqarorligini saqlashga qaratilgan me'yoriy-huquqiy bazaga ega. Bundan farqli o'laroq, qimmatli qog'ozlar bozorlari investorlarni himoya qilish va shaxsiy xavfsizlik bilan bog'liq xavflarni yumshatishga ustuvor ahamiyat beradigan tartibga soluvchi muhitda kompaniyaga xos asoslarni, baholash usullarini va portfelni boshqarishni o'z ichiga oladi. Maqolada moliyaviy qarorlar qabul qilish va har bir bozor murakkabliklarini samarali boshqarish uchun ushbu sohaga xos farqlarni bilish va ularga moslashish muhimligi muhokama qilinadi. Shu bilan birga bozorga moslashish va sohaga oid hisobotlar, tendentsiyalar va ilg'or tajribalarni birlashtirish zaruraqtuni ta'kidlaydi. Moliyaviy landshaft rivojlanib borar ekan, texnologiyalarning integratsiyalashuvi va barqarorlikka e'tibor kuchayishi bilan moliyaviy bozorlar va qimmatli qog'ozlar bozorlarini farqlash qobiliyati o'z faoliyatini optimallashtirish va risklarni boshqarishga intilayotgan mutaxassislar va investorlar uchun yanada muhim bo'ladi.

Ushbu tadqiqot bank aktivlari va passivlari o'rtasidagi munosabatlarning bank rentabelligiga ta'sirini o'rganadi, moliyaviy natijalarda aktiv-passivlarni samarali boshqarishning muhim rolini ko'rsatadi. Banklar, birinchi navbatda, kreditlar va investitsiyalar kabi aktivlar bo'yicha olingan foizlar hisobidan daromad oladilar, passivlar bo’yicha foizli xarajatlar, shu jumladan depozitlar va qarzlar bo’yicha to’lanadigan foizlar esa ushbu daromad keltiruvchi aktivlarning moliyalashtirish manbalari tannarxini ifodalaydi. Ushbu ikki element o'rtasidagi muvozanat sof foizli daromadni (NII-Net interest income) va sof foizli marjani (NIM-Net interest margin) aniqlaydi, bu ikkalasi ham rentabellikning asosiy ko'rsatkichlari. Foiz stavkalari spredlari, aktivlar sifati, muddatlarning mos kelmasligi va likvidlikni boshqarish kabi omillar bankning rentabelligiga sezilarli ta'sir ko'rsatadi. Yaxshi boshqariladigan aktiv-passiv aralashmasi daromad barqarorligini oshiradi va foiz stavkalarining o'zgarishi va likvidlik cheklovlari bilan bog'liq risklarni kamaytiradi. Aksincha, noto'g'ri boshqaruv marjaning qisqarishiga, xavfning oshishiga va potentsial moliyaviy beqarorlikka olib kelishi mumkin. Aktivlar va passivlar o'rtasidagi o'zaro bog'liqlikni tushunish va optimallashtirish banklar uchun maksimal rentabellikni oshirish, risklarni boshqarish va raqobatbardosh va tartibga solinadigan muhitda uzoq muddatli o'sishni ta'minlash uchun juda muhimdir. Shu nuqtai nazardan, men ushbu maqolamda bank daromadligini oshirishda sof foizli marjaning ahamiyati, hamda O’zbekiston Respublikasi bank tizimi faoliyatida bank ativlari va passivlari boshqarilishi holati va bank tizimi samaradorligiga ta’sirini ochib berishga harakat qildim.