O‘zbekistonda milliy kapital bozori mamlakatda iqtisodiyotni yanada liberallashtirish va modernizatsiya qilish bo‘yicha olib borilayotgan keng ko‘lamli sa’y-harakatlar doirasida sezilarli o‘zgarishlarni boshdan kechirmoqda. Ushbu maqolada O‘zbekiston kapital bozorining bugungi holatiga chuqur baho berilgan, u duch kelayotgan muammolar va rivojlanish istiqbollari tahlil qilingan. Tahlil amaldagi strategiyalar samaradorligini baholash va keyingi takomillashtirish bo'yicha tavsiyalar berish uchun so'nggi islohotlar, qonunchilikdagi o'zgarishlar va bozor tendentsiyalariga tayanadi. Natijalar O‘zbekistonda dinamik va barqaror kapital bozorini yaratishda izchil me’yoriy-huquqiy baza, bozor shaffofligini oshirish va investorlarning ishonchini oshirish muhimligini ta’kidlaydi.

Ushbu maqolada moliya bozorining ilmiy- nazariy jihatlari tadqiq qilingan, hamda, fond bozori instrumentlari dinamikasi tadqiq qilingan. Shuningdek, Respublika fond birjasi indeksining bir qancha omillar tufayli o’zgarishi tahlil qilingan. O’zbekiston fond bozorida aksiyadorlik jamiyati aksiyalarining bozor qiymatiga salbiy ta’sir qiluvchi muammolar aniqlangan va ularni bartaraf etish yuzasidan tegishli taklif va xulosalar keltirilgan.

Ushbu maqolada neyron tarmoqlarning ekonometriya va moliyaviy qaror qabul qilishdagi o‘rni, shuningdek, ularning shaxsiy moliya, avtomatlashtirish va inson-kompyuter o‘zaro aloqasiga ta’siri ko‘rib chiqiladi. Inson miyasi tuzilmasidan ilhomlangan neyron tarmoqlar ushbu sohalarda samaradorlik, aniqlik va qaror qabul qilish qobiliyatlarini yaxshilash orqali inqilob qilish imkoniyatiga ega. Shaxsiy moliyada ular McCulloch-Pitts neyron kabi avtomatlashtirilgan modellar yordamida byudjetlash, jamg‘arma va xarajatlarni boshqarishni optimallashtirishi mumkin. Sog‘liqni saqlash sohasida esa neyron tarmoqlar diagnostika imkoniyatlarini yaxshilaydi va prognozli davolashni ta’minlaydi. Maqolada, shuningdek, neyron tarmoqlarning ekonometriyada moliyaviy o‘zgarishlarni tahlil qilish, firibgarlikni aniqlash va risklarni samarali boshqarishdagi qo‘llanishi yoritiladi. Shu bilan birga, algoritmik qaror qabul qilishda ma’lumotlarning maxfiyligi, xavfsizligi va tarafkashlikka oid muammolar ham ko‘rib chiqilib, mas’uliyatli rivojlantirish zarurligi ta’kidlanadi. Umuman olganda, maqola neyron tarmoqlarni ekonometriya modellari va moliyaviy tizimlarga integratsiya qilish foydalari zamonaviy yutuqlar uchun juda katta va zarur ekanligini ko‘rsatadi.

Mazkur maqolada dukkakli don ekinlarining mamlakatimiz qishloq xo‘jaligidagi ahamiyati va ulardan olinadigan maxsulotlarni samarali yetishtirish va foydalanish, iqtisodiy hajmini hududlar kesimida yuqori darajaga ko‘tarish, qishloq xo‘jaligida yer – suv resurslari tanqis bo‘lgan joylarni iqtisodiy holatini tahlil qilish va bunda hududlarda dukkakli o‘simliklarni xosildorligi oshirish mavjud muammolar hamda kamchiliklar, bu borada amalga oshirilayotgan mamlakatimizning iqtisodiy siyosati yo‘nalishlari hamda dastaklari tahlil qilingan.

Mazkur maqolada moliyaviy derivativlar tushunchasi, ularning turlari va amaliy qoʻllanilishi tahlil qilingan. Shuningdek, Oʻzbekistonda derivativlar bozorining rivojlanish darajasi, mavjud muammolar va ularni bartaraf etish boʻyicha muallifning takliflari keltirilgan. Tadqiqotda derivativlarning iqtisodiyot uchun ahamiyati, risklarni boshqarishdagi roli hamda investorlar uchun yaratayotgan imkoniyatlari yoritilgan. Muallif Oʻzbekistonda moliyaviy derivativlar bozorini rivojlantirish uchun qonunchilik bazasini takomillashtirish, infratuzilmani yaratish va investorlarni jalb qilish boʻyicha muhim chora-tadbirlarni taklif etadi.

Ushbu maqolada global miqyosda faoliyat olib borayotgan va xalqaro bozorning rivojlanishida muhim rol o’ynayotgan Jahon Savdo Tashkilotining vujudga kelish tendensiyasi va uning mamlakatlarni xalqaro savdodagi faoliyatini jadallashtirishga ta’siri tadqiq qilingan. Zero, bugungi kunda bu tuzilmada 164 ta a’zodan iborat ishtirokchilar faoliyat olib borayotgan bo‘lib, ular jahon savdosining 95%dan ortiq qismini amalga oshirmoqda. Shu bois bunday tizimning shakllanish va rivojlanish tendensiyasi muntazam ravishda tadqiq qilinishi va erishilayotgan natijalar hamda kelib chiqayotgan muammolar ko‘rsatilib, tahliliy xulosalar qilib borilishi dolzarb vazifalardan hisoblanadi.

Maqolada hozirgi bosqichda O‘zbekiston Respublikasida raqamli texnologiyalarning rivojlanishi sharoitida tijorat banklarini o‘zgartirishning asosiy masalalari ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, masofaviy bank xizmatlari va mobil texnologiyalarni rivojlantirish bilan bog‘liq mavjud muammolar ham aniqlandi. O‘tkazilgan tadqiqotlar asosida O‘zbekiston Respublikasi tijorat banklarining transformatsiyasini takomillashtirish bo‘yicha amaliy taklif va ilmiy tavsiyalar ishlab chiqildi.

Ushbu maqolada Islom moliyasi muammo va yechimlari haqida so‘z yuritilib, iqtisodiyot fani mutaxassislarning qarashlari va xorij tajribalari o‘rganilgan. Unda islom moliyasi tizimidagi muammoli vaziyatlar va ularning yechimlari haqida ilmiy-uslubiy, amaliy taklif va tavsiyalar keltirilgan.

Kichik biznes O‘zbekiston iqtisodiyotida muhim o‘rin tutib, ish o‘rinlari yaratish, innovatsiyalarni rivojlantirish va aholi turmush sifatini yaxshilashga ko‘maklashmoqda. Davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanayotgan chora-tadbirlarga qaramay, kichik biznes korxonalari yuqori soliq yuki, byurokratik to‘siqlar va moliyaviy resurslarning cheklanganligi kabi qator to‘siqlarga duch kelmoqda. Ushbu maqolaning maqsadi O‘zbekistonda kichik biznesning holatini har tomonlama tahlil qilish, asosiy muammolar va ularni hal etish bo‘yicha takliflarni aniqlashdan iborat. Maqolada tadbirkorlikning hozirgi tendensiyalari ko‘rib chiqiladi, sohaning o‘sishi va rivojlanishini aks ettiruvchi statistik ma’lumotlar taqdim etiladi va ishbilarmonlik muhitini yaxshilash bo‘yicha tavsiyalar beriladi. Tahlillar O‘zbekistonda kichik biznes salmoqli salohiyatga ega ekanligini, biroq davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanishini va mavjud chora-tadbirlarni optimallashtirishni talab qilishini tasdiqlaydi.

Ushbu maqolaning maqsadi: statistika ma'lumotlarini tahlil qilish asosida O`zbekiston Respublikasida gastronomik turizmni rivojlantirish salohiyatini aniqlash. Tadqiqot usullari statistik ma'lumotlarni tahlil qilish, SWOT tahlilini o'z ichiga oladi. Tadqiqot natijalari. O'zbekiston noyob oshxona, tarixiy va madaniy meros hamda qulay iqlim tufayli gastronomik turizmni rivojlantirish uchun boy salohiyatga ega. O'zbekistonda gastronomik turizm rivojlanish bosqichida, ammo ijobiy o'sish dinamikasini namoyish etmoqda. O'zbekistonning yalpi ichki mahsulotida gastronomik turizmdan tushgan daromadning ulushi taxminan 2% ni tashkil etadi. Gastronomik turizmni rivojlantirishga to'sqinlik qiladigan muammolarga infratuzilmaning etishmasligi, malakali kadrlar etishmasligi, chet ellik sayyohlar uchun cheklangan ma'lumotlar kiradi. Gastronomik turizm davlat tomonidan qo'llab-quvvatlanib, vakolatli boshqarilsa, O'zbekiston turizm sohasining yetakchi yo'nalishlaridan biri bo'lishi mumkinligi aniqlandi. Gastronomik turizmni rivojlantirish uchun turizm infratuzilmasini rivojlantirish; kadrlar malakasini oshirish; O'zbekistonning gastronomik salohiyatini xalqaro bozorda faol targ'ib qilish; yangi gastronomik yo'nalishlarni ishlab chiqish; an'anaviy retseptlar va pishirish texnologiyalarini saqlash va ommalashtirish.

Ushbu maqolada sanoatda raqamli tranformatisiyaning qo‘llanilishi, korxonalarda raqamli transformatsiya jarayonlarini tashkil qilishdagi asosiy masalalar yoritib berilgan. Ushbu tadqiqotning maqsadi statistik tahlil usullari asosida sanoatda raqamli transformatsiya jarayonlarini tashkil qilishdagi asosiy muammolar va imkoniyatlarni aniqlashdan iborat. Maqolani yozish jarayonida taqqoslash, tahlil qilish va sintez qilish usuli, raqamli muhitni rivojlantirish uchun korxonalarning asosiy xarajatlarini monitoring qilish uchun statistik ma'lumotlar kabi ilmiy va amaliy usullardan foydalanildi. Raqamli transformatsiyaning asosiy muammolari tahlil qilindi, raqamli transformatsiyaning bir qator muammolari va to‘siqlari o‘rganildi. Shuningdek, maqolada raqamli transformatsiya jarayonining xorijiy tajribalari, uning iqtisodiyotda tutgan o‘rni, afzallik va kamchiliklari hamda yechimlari haqida fikr mulohazalar bayon qilingan.

Maqolada innovatsion sektorda davlat-xususiy sheriklik (DXSH) masalalari va cheklangan resurslar sharoitida uni rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlari yoritilgan. DXSh sohasida milliy iqtisodiyotning innovatsion rivojlanishiga to‘sqinlik qiluvchi muammolar ko‘rsatilgan va davlat-xususiy sheriklikdan foydalanishga asoslangan O‘zbekiston iqtisodiyotining innovatsion rivojlanishini takomillashtirish mexanizmi taklif etilgan.

Big Data tibbiyot boshqaruvining transformatsiyasida muhim rol oʻynaydi, katta hajmdagi maʼlumotlarni tahlil qilish, kasalliklarni prognoz qilish va sogʻliqni saqlashda boshqaruv qarorlarini optimallashtirish uchun yangi imkoniyatlar yaratadi. Ushbu maqolada Big Data ning tibbiy boshqaruvda qoʻllanilishi, tahlil jarayonining qaror qabul qilishga taʼsiri va tibbiy maʼlumotlarni qayta ishlash bilan bogʻliq muammolar koʻrib chiqiladi. Big Data texnologiyalarining tibbiyot axborot tizimlariga integratsiyasi va tibbiyot muassasalari resurslarini boshqarishga zamonaviy yondashuvlar tahlil qilinadi. Shuningdek, sunʼiy intellekt va mashinaviy oʻrganish texnologiyalarining tibbiy tahlilda qoʻllanilishi, maʼlumotlar xavfsizligi va standartlashtirish masalalari muhokama qilinadi.

Maqolada zamonaviy iqtisodiyot sharoitida biznes jarayonlarini avtomatlashtirishning ahamiyati ko'rib chiqiladi. Avtomatlashtirish korxonalarga operatsion samaradorlikni oshirish, xatolarni kamaytirish, vaqt va resurslarni tejash imkonini beruvchi ajralmas vosita sifatida taqdim etilgan. Avtomatlashtirishning afzalliklari, shuningdek, uni amalga oshirish jarayonida yuzaga kelishi mumkin bo'lgan muammolar va qiyinchiliklarga e'tibor qaratiladi. Xulosa qilib aytganda, avtomatlashtirishni kompaniyaning biznes jarayonlariga muvaffaqiyatli integratsiya qilish uchun kompleks harakatlar rejasi taklif etiladi.

Mazkur maqolada aholi daromadlari va iste’mol tovarlariga bo‘lgan talabni ekonometrik tahlil qilishda, aholi jon boshiga to‘g‘ri keladigan energiya sarfini baholash, elektr energiyasi tejamkorligini taʼminlashdagi muammolar, ularni bartaraf etish jarayonlari hamda elektr energiya resurslaridan samarali foydalanish kabi yo‘nalishlarda olib borilgan tadqiqotlar o‘rganildi. O‘zbekiston Respublikasining elektr energiya sarfini baholash bo‘yicha Iqtisodiyot tarmoq va sohalarida energiya iste’moli sarfi korrelyatsion tahlil qilindi va elastiklik koeffitsiyentlari orqali 1 foizga aholini daromadini oshishi necha foizga elektr energiya sarflanishi o‘rganildi. 

Raqamli texnologiyalarning jadal rivojlanishi misli koʻrilmagan imkoniyatlar va qiyinchiliklarni keltirib chiqardi va kelajagimiz traektoriyasini belgilab berdi. Ushbu maqolada iqtisodiyotning turli sohalaridagi raqamli texnologiyalarning transformatsion salohiyati va ularni amalga oshirish bilan bogʻliq axloqiy, meʼyoriy va ijtimoiy taʼsirlar koʻrib chiqiladi. Akademik tadqiqotlar natijalari va sanoat amaliyotiga asoslanib, u yanada inklyuziv va barqaror kelajakni yaratish uchun raqamli texnologiyalardan foydalanishda masʼuliyatli innovatsiyalar va hamkorlikning muhimligini taʼkidlaydi.

Ushbu maqolada mamlakatimizda “Yashil iqtisodiyotni” joriy etish natijalari, mamlakatning iqtisodiy-ijtimoiy, sogʻliqni saqlash, aholi farovonligi koʻrsatkichlarining tahlili, mavzuga oid xorijiy va mahalliy adabiyotlarning sharhi, “Yashil iqtisodiyot”ni rivojlantirish istiqbollari va imkoniyatlari, qayta tiklanmaydigan va qayta tiklanuvchi energiya manbalardan foydalanish samaradorligini oshirish masalalari oʻrganilgan

Raqamli texnologiyalarning jadal rivojlanishi bilan moliyaviy nazorat innovatsiyalarni qo‘llashning asosiy sohasiga aylandi. Ushbu maqolada qarorlar qabul qilishni optimallashtirish va takomillashtirishda sun’iy intellekt, katta hajmdagi ma’lumotlar tahlili va blokcheyn kabi raqamli innovatsiyalardan foydalanishning ahamiyati ko‘rib chiqilgan. Jarayonlarni avtomatlashtirish, tahliliy imkoniyatlarni takomillashtirish, shuningdek, elektron to‘lovlar va moliyaviy texnologiyalarning moliyaviy boshqaruv samaradorligiga ta’siri o‘rganilgan. Moliyaviy nazorat sohasida raqamli texnologiyalarni joriy etish bilan bog‘liq muammolar baholanib, ushbu sohada ilmiy izlanishlar olib borish va innovatsiyalarni muvaffaqiyatli qo‘llash bo‘yicha takliflar keltirilgan.

Mazkur maqola Yevropa Ittifoqining "Yashil kelishuv" strategiyasining asosiy yo‘nalishlarini tahlil qiladi. Unda iqtisodiyotni dekarbonizatsiya qilish, qayta tiklanadigan energiya manbalariga o‘tish va ekologik xavfsizlikni ta’minlash bo‘yicha chora-tadbirlar muhokama qilingan. Tahlil natijalariga ko‘ra, Yashil kelishuv iqtisodiy o‘sishni ta’minlash va ekologik barqarorlikni mustahkamlash imkonini beradi. Shuningdek, strategiyani amalga oshirishdagi muammolar va takliflar keltirib o‘tilgan.

Maqolada turizm sohasida sun'iy intellektdan (AI) foydalanish istiqbollari muhokama qilinadi. AI sayohat sanoatini sezilarli darajada o'zgartira oladigan keng ko'lamli vositalar va texnologiyalarni taklif etadi. Maqolada sun'iy intellektdan foydalanish bo'yicha ijobiy va salbiy tajribalar tahlil qilinadi, muvaffaqiyatli xalqaro loyihalar misollari ko'rib chiqiladi va sun'iy intellektni amalga oshirish bilan bog'liq asosiy xavf va muammolar yoritiladi. U sun'iy intellektni turizm sanoatiga samarali va axloqiy jihatdan mas'uliyatli integratsiya qilish bo'yicha tavsiyalar bilan yakunlanadi.

Maqolada O'zbekistondagi turizm tashkilotlarini moliyalashtirish sohasidagi hozirgi holat va asosiy tendentsiyalar muhokama qilinadi. Ham davlat, ham xususiy moliyalashtirish manbalari tahlil qilinib, imtiyozli kreditlash, soliq imtiyozlari va turizm infratuzilmasini rivojlantirishga qaratilgan loyihalarni subsidiyalash masalalariga alohida to‘xtalib o‘tildi. O Maqolada turizm sektori oldida turgan asosiy muammolar belgilab berilgan va muvaffaqiyatli amaliyot va strategiyalar tahlili asosida ularni bartaraf etish yo‘llari taklif qilingan.

Ushbu maqola dunyodagi eng qadimgi va eng katta sug‘urta bozori bo‘lgan Lloyd’s of London kompaniyasining global sug‘urta landshaftidagi mavjud muammolar va imkoniyatlarni hal qilishdagi zamonaviy rolini tahlil qilishga bag‘ishlangan. Unda muassasaning tarixiy evolyutsiyasi, o‘ziga xos biznes modeli hamda iqlim o‘zgarishi va barqarorlik muammolari kabi yuzaga kelayotgan xavflarga moslashish imkoniyatlari ko‘rib chiqiladi.

Maqolada ayollar tadbirkorligini moliyalashtirishning xorij tajribasi va uni O‘zbekistonda qo‘llash imkoniyatlari tadqiq qilingan. Shu bilan birga bu jarayondagi mavjud muammolar, ularni bartaraf etish yo‘llari, ayollar tadbirkorligini moliyaviy qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha takliflar ishlab chiqilgan.

Ushbu maqolada xorijiy investitsiyalarning mamlakatning makroiqtisodiy barqarorligida tutgan ahamiyati, xorijiy investitsiyalarni to’g’ridan-to’g’ri jalb qilishda kuzatilayotgan muammolar, yurtimizda ohirgi yillarda barqaror iqtisodiy o’sishga erishish uchun olib borilayotgan keng ko’lamli islohotlar haqida fikr yuritiladi. Aholi jon boshiga o’zlashtirilayotgan investitsiylar miqdorini oshirish yo’llari o’rganiladi. Tahlil qismida esa makroiqtisodiy barqarorlikga ta’sir o’tkazuvchi omillar qiyosiy va tanlanma usullar orqali chuqur tahlil qilinib natijalar olinadi. Olingan kuzatish va tahlillar orqali xulosa va takliflar beriladi.

Aksiyadorlik jamiyatlarida korporativ madaniyatni takomillashtirish yo‘nalishlarini aniqlash uchun uning afzalliklari va muammolariga e’tibor qaratish lozim. Samarali korporativ madaniyat aksiyadorlik jamiyatlari faoliyati va uzoq muddatli istiqbollariga bevosita ta’sir qiladi. Bunday madaniyat aksiyadorlik jamiyatlari muvaffaqiyatining eng muhim omillaridan biri bo‘lib, raqobatdosh ustunlikni saqlab turishda muhim hisoblanadi. Shuningdek, u korxonadagi shaxslarning axloqiy fazilatlariga, fidoyiligiga, mehnat unumdorligiga, jismoniy sog‘lig‘iga va jamoada ishlaydigan odamlarning hissiy farovonligiga ta’sir qiladi. Ushbu maqolada aksiyadorlik jamiyatlarida uchrayotgan korporativ madaniyat muammolari tahlil qilingan va ularga samarali yechimlar topish yo‘llari belgilab berilgan. Hamda korporativ madaniyatning muhimligi va uning kompaniya faoliyatidagi o‘rni, shuningdek, madaniyatning iqtisodiy ko‘rsatkichlarga ta’siri ko‘rib chiqilgan. Muammolar sifatida korporativ madaniyatning yetarli darajada shakllanmagani, xodimlar o‘rtasidagi muloqotning zaifligi, etika va qadriyatlarga rioya qilinmasligi kabi jihatlar tahlil qilingan. Yechimlar sifatida esa korporativ madaniyatni shakllantirishda strategik yondashuvlar, muntazam ta’lim va tarbiya dasturlari, ochiq muloqot va ishonch muhitini yaratish, shuningdek, etika kodekslarini ishlab chiqish va joriy etish taklif qilingan. Tadqiqot aksiyadorlik jamiyatlari uchun korporativ madaniyatni yaxshilash va samarali boshqarish bo‘yicha amaliy tavsiyalarni beradi.