Maqolada xo‘jalik yurituvchi subyektlar o‘rtasida qo‘shma biznesni tashkil qilish modeli va klasterlash jarayonlarining asoslari ko‘rsatib o‘tilgan. Biznesni tashkil etishda, xo‘jalik yurituvchi subyektlar bir-biriga birlashuvining rivojlanishiga klasterlashning sezilarli ta’sir ko’rsatishi asoslab berilgan. Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar o‘rtasida qo‘shma biznes tashkil etishning nazariy bilimlar berilgan.

Raqamlashtirish va avtomatlashtirish jarayonlari turizm tashkilotlarini rivojlantirish uchun ulkan imkoniyatlarni taqdim etadi. Shu bilan birga, ular moliyaviy xatarlar bilan birga keladi, chunki modernizatsiya biznes-jarayonlarning chuqur o‘zgarishini, yangi axborot tizimlarini ishlab chiqishni va korxonaning barcha ishlarini uzoq muddatli qayta qurishni o‘z ichiga oladi. Shunday qilib, bir tomondan, kompaniya raqamli tafovut bilan bog‘liq xavflarni, boshqa tomondan, biznes jarayonlariga yangi texnologiyalarni joriy etish bilan bog‘liq xavflarni o‘z zimmasiga olishi mumkin bo‘lgan vaziyat yuzaga keladi.

Maqolada zamonaviy iqtisodiyot sharoitida biznes jarayonlarini avtomatlashtirishning ahamiyati ko'rib chiqiladi. Avtomatlashtirish korxonalarga operatsion samaradorlikni oshirish, xatolarni kamaytirish, vaqt va resurslarni tejash imkonini beruvchi ajralmas vosita sifatida taqdim etilgan. Avtomatlashtirishning afzalliklari, shuningdek, uni amalga oshirish jarayonida yuzaga kelishi mumkin bo'lgan muammolar va qiyinchiliklarga e'tibor qaratiladi. Xulosa qilib aytganda, avtomatlashtirishni kompaniyaning biznes jarayonlariga muvaffaqiyatli integratsiya qilish uchun kompleks harakatlar rejasi taklif etiladi.

Ушбу мақолада сўнгги қўшилган маҳсулот, иқтисодий ресурслар сарфи ҳисобига олинган ўртача натижа, ресурсларни тармоққа киритишнинг жозибадорлик даражаси, кичик бизнес субъектларининг иқтисодиёт тармоқлари бўйича ихтисослашуви жараёнлари самарадорлигини ифодаловчи кўрсаткичларни ҳисоблаш усуллари ишлаб чиқилиб, Ўзбекистонда кичик тадбиркорлик фаолиятида ихтисослашув жараёнлари самарадорлиги баҳоланган ва уни ошириш чора-тадбирлари ишлаб чиқилган.

Ushbu maqolada kichik biznes subyektlari faoliyatini kreditlash jarayonlariga ta’sir ko‘rsatuvchi muammoli holatlar tadqiq etilgan. Hududlarda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini kreditlashning samaradorligini oshirish jarayonlarining tizimli rivojlanish xususiyatlari bilan bog‘liq mutanosibli holatlar o‘rganilgan. Kichik biznes subyektlari faoliyatini kreditlash mexanizmining hududiy asoslarini takomillashtirishga doir ilmiy taklif va amaliy tavsiyalar shakllantirilgan.

Ушбу мақолада иқтисодиёт тармоқлари, тармоқ сиёсатининг мақсадлари, йўналишлари ва объектлари, кичик бизнес корхоналарини тармоқ бўйича ихтисослашуви жараёнларини тартибга солиш чора-тадбирлари, иқтисодиётни эркинлаштириш ва иқтисодий эркинлик мезонлари, эркин иқтисодиёт асосида ривожланаётган мамлакатларда иқтисодий эркинликни тавсифловчи кўрсаткичлар, тадбиркорлар томонидан бизнес фаолиятни ўзгартиришни давлат томонидан тартибга солиш механизми, “Ҳудуд+тармоқ кичик бизнес фаолияти харитаси” механизми ёритилган

Maqolada raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish sharoitida savdo xizmatlari ko‘rsatishning barcha biznes jarayonlarini raqamlashtirish, mijozlarning yangicha iste’mol xulq-atvori va taomillarini shakllantirishda bozor subyektlarining yangi formatiga asoslangan raqamli o‘zaro munosabatlar muhitini shakllantirish, an’anaviy biznes modelini omnikanalli shaklga o‘zgartirish va yangi raqamli vositalar, texnologiyalar, bilim, malaka va o‘quvlar, resurslar hamda infratuzilmani shakllantirish imkonini beruvchi savdo xizmatlari raqobatbardoshligini oshirishning raqamli biznes-modelini ishlab chiqish taklif qilingan.

Ushbu maqolada sanoatda raqamli tranformatisiyaning qo‘llanilishi, korxonalarda raqamli transformatsiya jarayonlarini tashkil qilishdagi asosiy masalalar yoritib berilgan. Ushbu tadqiqotning maqsadi statistik tahlil usullari asosida sanoatda raqamli transformatsiya jarayonlarini tashkil qilishdagi asosiy muammolar va imkoniyatlarni aniqlashdan iborat. Maqolani yozish jarayonida taqqoslash, tahlil qilish va sintez qilish usuli, raqamli muhitni rivojlantirish uchun korxonalarning asosiy xarajatlarini monitoring qilish uchun statistik ma'lumotlar kabi ilmiy va amaliy usullardan foydalanildi. Raqamli transformatsiyaning asosiy muammolari tahlil qilindi, raqamli transformatsiyaning bir qator muammolari va to‘siqlari o‘rganildi. Shuningdek, maqolada raqamli transformatsiya jarayonining xorijiy tajribalari, uning iqtisodiyotda tutgan o‘rni, afzallik va kamchiliklari hamda yechimlari haqida fikr mulohazalar bayon qilingan.

Ushbu maqolada Oʻzbekiston iqtisodiyotida axborotlashtirish sohasining ahamiyati tobora ortib bormoqda. Axborot texnologiyalarining rivojlanishi va ularning iqtisodiy tizimga integratsiyasi, mamlakatning iqtisodiy oʻsishi, samaradorlikning oshishi va raqobatbardoshlikni taʼminlashda muhim rol oʻynaydi. Axborotlashtirish, ayniqsa, davlat boshqaruvi, biznes va taʼlim sohalarida zamonaviy texnologiyalarni joriy etish orqali iqtisodiy jarayonlarni yanada soddalashtirish va tezlashtirish imkonini yaratadi. Xususan, raqamli iqtisodiyot, elektron tijorat, onlayn xizmatlar, hamda maʼlumotlar bazalari va sunʼiy intellekt texnologiyalarining qoʻllanilishi orqali resurslarni samarali boshqarish, ishlab chiqarish va xizmat koʻrsatish jarayonlarini optimallashtirishga erishilmoqda. Shuningdek, axborotlashtirishning rivojlanishi ishbilarmonlik muhitini yaxshilash, yangi ish oʻrinlarini yaratish va iqtisodiy barqarorlikni taʼminlashda ham oʻz taʼsirini koʻrsatmoqda. Mazkur maqolada axborot texnologiyalarining iqtisodiyotga integratsiyalashuvi, raqamli transformatsiya jarayonlari va ular bilan bogʻliq iqtisodiy natijalarni oʻrganishni taqozo etadi. U, shuningdek, Oʻzbekistonning raqamli iqtisodiyotga oʻtish jarayonida yuzaga kelayotgan imkoniyatlar va muammolarni tahlil etadi.

Мақолада суғурта хизматлари бозорида компаниялар томонидан маҳсулотлар андеррайтинги жараёнлари маҳсулотлар турларидан келиб чиққан ҳолда ўрганилган. Суғурта маҳсулотларининг турларига қараб андеррайтингини амалга ошириш хусусиятлари таҳлил қилинган.

Ushbu maqolada bank ekotizimi tushunchasi, mamlakatimiz tijorat banklari faoliyatida xalqaro transformatsiyalashuv jarayonlarining zamonaviy modeli sifatida “bank kotizimi”ni yaratish, tijorat banklarining raqamli tarnsformatsiyalashuv jarayonlari yoritib berilgan. Bank ekotizimini tashkil qilish asosida bank va mijoz o‘rtasidagi munosabatlarni tubdan o‘zgartirish, bank nufuzini oshirish, iqtisodiy munosabatlarning jadal sur’atlar bilan raqamlashuvi mijozlarga keng turdagi bank va nobank moliyaviy xizmat turlarini taklif qilishni kengaytirish orqali bank sohasining o‘ziga xos moliyaviy “supermarket”ga aylantirishda bank ekotizimining o‘rni keltirilgan. Maqolada zamonaviy raqamli moliyaviy texnologiyalarning keng joriy etilishi bilan tijorat banklari faoliyatida raqobatning kuchayishiga olib kelishga imkon beradigan ilmiy takliflar ilgari surilgan.

Ушбу мақола тадбиркорликда қиймат инновациясининг асосий муваффақият омилларига оид концептуал мунозараларга ҳисса қўшишга қаратилган ва бизнес контекстида қиймат инновацияларни амалга оширишга ёрдам берадиган инновацион амалиёт ва жараёнларни тақдим этади.

Ушбу мақолада замонавий уй-жой фонди бошқарув компаниялари янги бизнес жараёнлари ёритилган бўлиб, унда замонавий уй-жой фонди бошқарув компаниялари замонавий хизматлар тизимини қўллаш орқали самардорликка эришиш йўллари ёритилган. Хулосада замонавий уй-жой фонди бошқарув компаниялари янги бизнес жараён бўйича таклифлар ишлаб чиқилди.

Jahon iqtisodiyotida biznes va marketing faoliyatini to‘liq raqamlashtirish masalalari ustuvor tendensiyalardan biri sifatida qaralmoqda. Bugungi kunda har bir tadbirkordan iste’molchilarga doir ma’lumotlar bazasini shakllantirish maqsadida amalga oshiriladigan marketing tadqiqot jarayonlarini raqamlashtirish hamda ushbu jarayonlarning samaradorligini yanada oshirish uchun CRM tizimidan foydalanish bo‘yicha ko‘nikma va malakaga ega bo‘lish talab etiladi. Shu boisdan, ushbu maqolada korxonaning innovatsion marketing faoliyatini samarali tashkil etishda CRM tizimlari orqali marketing tadqiqotlarini o‘tkazishning ahamiyati va zarurati nazariy ma’lumotlar hamda xorij olimlarining ilmiy ishlari asosida ochib berilgan. Ushbu maqolada tezkor va sifatli marketing tadqiqotlarini tashkil etishda CRM tizimlaridan samarali foydalanish yo‘llari va uni amalga oshirish bo‘yicha muallif tomonidan tavsiyalar ishlab chiqilgan.

Мақолада суғурта ташкилотларида ички назорат тизимини баҳолаш жараёнлари, ички назорат тизимини текшириш босқичлари, ички назоратни аниқлаш ва баҳолаш модели, ички назорат тизимини бошқариш мезонлари ёритиб берилган. Олиб борилган тадқиқотлар натижасида суғурта ташкилотларида ички назорат тизими самарадорлигини баҳолаш жараёнини такомиллаштиришга оид таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган.

Мақолада рақамли логистика тенденцияларини шакллантиришнинг ҳозирги долзарб мавзуси муҳокама қилинади. Рақамли иқтисодиётда логистика ва таъминот занжирини бошқариш, истеъмолчилар, товарлар ва хизматлар ишлаб чиқарувчилари ўртасидаги муносабатларни бирлаштириш ва мувофиқлаштиришга асосланган драйвер бўлиб ҳисобланади. Ҳужжатда рақамли ахборот технологияларидан фойдаланган ҳолда жараёнларнинг охиригача интеграцияси барча логистика бизнес жараёнларини тезлаштириш ва янги технологик моделларни башорат қилиш имконини беради. Ушбу параметрлар ёки элементлар тез, арзон, ишончли ва барқарор логистикани таъминлайдиган асосий технологияларни ўз ичига олади.

Digital transformation is becoming an integral part of modern business, and the implementation of artificial intelligence (AI) in a company’s processes opens up new opportunities for efficiency improvement. However, with the growth of data volumes, the importance of data protection and adherence to confidentiality principles becomes increasingly crucial. This article discusses the main aspects of digital transformation and the introduction of AI while complying with data protection laws. Special attention is given to methods of ensuring confidentiality, such as data anonymization and the use of machine learning algorithms for protecting personal information.

Мақола Андижон вилояти мисолида кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг иқтисодий салоҳиятини ошириш стратегиялари ва механизмларини таҳлил қилишга бағишланган. Мақолада минтақада кичик ва ўрта корхоналар (КўК) ривожланишига таъсир этувчи асосий омиллар, шу жумладан молиялаштиришга кириш имконияти, инновацион жараёнлар, таълим дастурлари ва давлат қўллаб-қувватлаши кўриб чиқилган. Статистик маълумотлар ва назарий тадқиқотларга асосланган ҳолда, муаллиф бизнес муҳитини яхшилаш ва тадбиркорлик фаоллигини рағбатлантириш бўйича бир қатор тавсиялар таклиф қилади, бу эса минтақа аҳолисининг барқарор иқтисодий ўсиши ва ҳаёт сифати яхшиланишига ёрдам бериши мумкин.

Бозор иқтисодиёти шароитида ликвидлик ва тўлов қобилияти
корхоналарнинг молиявий-хўжалик фаолиятининг, хусусан нефтни қайта ишлашнинг муҳим
хусусиятлари ҳисобланади. Молиявий ҳолат корхонанинг рақобатбардошлигини, унинг
бизнес жараёнларидаги салоҳиятини, молиявий ва бошқа муносабатларда корхона ва унинг
контрагентларининг иқтисодий манфаатлари қай даражада ҳурмат қилинишини
белгилайди. Ликвидлик - бу активни бизнесда, иқтисодиётда сотиш ёки нархларни сезиларли
даражада ўзгартирмасдан ва қийматини озгина йўқотмасдан инвестиция қилиш
қобилияти. Енг ликвид актив-бу пул ёки нақд пул бўлиб, у дарҳол иқтисодий операцияларни
амалга ошириш, шу жумладан сотиб олиш, сотиш, қарзларни тўлаш ва шошилинч истак ва
еҳтиёжларни қондириш учун ишлатилиши мумкин. Ҳар қандай компаниянинг асоси
ликвидликдир. Ҳар бир компания учун ликвидликни ҳар томонлама баҳолаш зарур, чунки бу
келажакдаги хатти-ҳаракатларни башорат қилишга ёрдам беради. Мақолада ликвидлик ва
тўлов қобилиятининг назарий жиҳатлари кўриб чиқилади, асосий камчиликлар ва
муаммоларни баҳолашда нефтни қайта ишлаш заводи таҳлил қилинади ва молиявий
ҳолатни яхшилаш бўйича тавсиялар берилади

Банк тизимини ислоҳ қилиш стратегиясининг асосий йўналишлари сифатида стратегик инвесторлар, бозор тамойилларига мослаштириш, давлат маблағларига қарамлиликни йўқотиб, тенг рақобат шароитини вужудга келтириш каби масалалар белгиланган. Банкларнинг бу жараёнга ўтишида эса уларнинг бизнес моделларини ўзгартириш талаб этади. Мазкур мақола тижорат банклар трансформация жараёнларида даромадлар базасини кенгайтиришда йўлида илмий амалий жихат муҳим ҳисобланади.

Ушбу мақолада Ўзбекистонда инвестицион муҳитни тубдан яхшилашнинг асосий йўналишлари таҳлил қилинган. Хусусан, қонунчилик базасини мустаҳкамлаш ва барқарорлаштириш, инвесторларнинг мулк ҳуқуқини ишончли кафолатлаш, коррупсияга қарши курашиш, маъмурий тўсиқларни камайтириш каби омиллар муҳим аҳамият касб этиши таъкидланади. Солиқ ва божхона соҳасидаги рағбатлар, давлат-хусусий шериклиги (ДХШ) ва хусусийлаштириш жараёнларини чуқурлаштириш, транспорт ва энергетика инфратузилмасини модернизация қилиш, малакали кадрлар тайёрлаш, рақамли трансформация ва халқаро савдо ҳамкорлигини кенгайтириш масалалари ҳам кўриб чиқилади. Мазкур йўналишларда тизимли ва изчил чоралар амалга оширилиши Ўзбекистонда ишбилармонлик муҳитини кучайтириш, чет эл ва маҳаллий инвесторлар ишончини орттириш, иқтисодий ўсиш ва аҳоли фаровонлигига эришишнинг муҳим шартларидан бири экани алоҳида қайд этилади.

Ушбу илмий мақолада рақамли иқтисодиётнинг ривожланиш эволюцияси, концептуал аппарати ва замоанвий даврдаги концептуал тузалиши ўрганилган. Олиб борилган тадқиқот натижарига кўра, замонавий даврда рақамли иқтисодиётни ривожлантириш учун бизнес-жараёнларни электрон платформаларда жамлаш, бу виртуал бизнес муҳитини ташкил этувчи техник, технологик, ҳуқуқий, ташкилий, ахборот хизматлари мажмуи билан сотиш ва сотиб олиш жараёнини амалга ошириш зарурияти изоҳланган.

Ushbu maqola Oʻzbekiston Respublikasida byudjet tashkilotlari uchun davlat xaridlarini elektron doʻkonlar orqali boshqarishning samaradorligini va iqtisodiy afzalliklarini oʻrganishga qaratilgan. Oʻzbekistonda davlat xaridlari jarayonlarini elektronlashtirishning asosiy maqsadlari – korrupsiyani kamaytirish, byudjet mablagʻlaridan tejamkor foydalanish va xarid jarayonining shaffofligini taʼminlashdir. 2021-yil 22-aprelda OʻRQ-684-sonli qabul qilingan “Davlat xaridlari toʻgʻrisida”gi qonun hamda 2024-yil 10-iyuldagi PQ-249-sonli “Davlat xaridlari tizimini takomillashtirish va unda kichik tadbirkorlik subyektlari ishtirokini ragʻbatlantirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi qaror orqali davlat xaridlarini elektron doʻkonlar yordamida amalga oshirish uchun yangi imkoniyatlar yaratildi va iqtisodiy samaradorlikka erishish yoʻlida katta qadamlar qoʻyildi. Davlat xaridlarida elektron doʻkonlarning qoʻllanishi Oʻzbekiston iqtisodiyotida qanday oʻzgarishlarga olib kelgani haqida batafsil tahlil keltiriladi. Bu jarayonda Indoneziya, Qozogʻiston va Estoniya kabi mamlakatlarning tajribalari, shuningdek, ularning elektron xarid tizimlarining Oʻzbekistondagi davlat xaridlarida qoʻllanilishi oʻrganiladi. Ushbu tadqiqot 2022-2024-yillar davomida elektron doʻkonlar orqali amalga oshirilgan davlat xaridlari natijalari asosida olib borilgan boʻlib, davlat mablagʻlaridan samarali foydalanish va tejash imkoniyatlari bilan bogʻliq muhim maʼlumotlarni ochib beradi.

Zamonaviy moliya fani fiskal siyosatning ijtimoiy rivojlanishga ta’sirini oʻrganishga katta e’tibor beradi. Byudjet siyosatini shakllantirish va amalga oshirish boʻyicha qarorlarni sifatli va oʻz vaqtida qabul qilish davlat moliyasi balansiga, ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni davlat tomonidan tartibga solish samaradorligi darajasiga ta’sir qiladi. Byudjet siyosati davlat moliya tizimidagi moliyaviy-iqtisodiy oʻzgarishlarning samaradorligiga ta’sir qiladi, iqtisodiyotni tarkibiy qayta qurishni moliyalashtirishni ta’minlaydi, uning ustuvor tarmoqlarini rivojlantirishni ragʻbatlantiradi, ishlab chiqarishni jadallashtirish va jamiyatning rivojlanish darajasini tezlashtiradi.

Ушбу мақолада банк тизимининг трансформацион жараёнлари, уларнинг банкнинг бизнес фаолиятини ривожлантиришдаги аҳамияти, банк ходимларининг потенциал имкониятлари ва глобал тенденциялар кўриб чиқилган. Банк тизимини такомиллаштириш ва унинг шаклланиши бутун давр давомида амалга оширилади, янги имкониятлар пайдо бўлади ва кредит ташкилотлари фаолиятига қўйиладиган талаблар ўзгаради. Ҳозирги даврда банкларнинг институционал сифатини ошириш ва фаолиятдаги рискларни камайтириш муҳим омиллардан бири ҳисобланади.