Ushbu maqola islomiy qimmatli qog‘ozlarni O‘zbekiston moliya bozoriga joriy etish imkoniyatlari va muammolari o‘rganildi. Shariat tamoyillariga mos keladigan islomiy qimmatli qog‘ozlar an’anaviy moliyaviy vositalarga muqobil bo‘lib, turli jahon bozorlarida muvaffaqiyatli joriy etilgan. Ushbu tadqiqot mamlakatning o‘ziga xos iqtisodiy, madaniy va tartibga solish muhitini hisobga olgan holda O‘zbekistonda bunday amalga oshirishning maqsadga muvofiqligi tahlil qilinadi. Tadqiqot ishida mavjud me’yoriy-huquqiy bazani takomillashtirish va moliyaviy infratuzilmani rivojlantirish muhimligini ta’kidlanadi. Mavjud muammolarni hal qilish orqali O‘zbekiston islomiy qimmatli qog‘ozlarni joriy etishdan foyda ko‘rishi mumkin, bu esa yanada inklyuziv va diversifikatsiyalangan moliya bozoriga olib keladi
Ушбу мақолада Ўзбекистон телекоммуникация корхоналарида инновацион фаолият самарадорлигини баҳолаш методологияси кўриб чиқилган. Методологияда ҳисобга олинган асосий кўрсаткичлар инновацион фаоллик даражаси, инновацияларни жорий этишдан олинган иқтисодий ва ижтимоий натижалардир. Методология инновацион фаолият самарадорлигини баҳолаш ва янада такомиллаштириш йўналишларини аниқлаш имконини беради.
Ushbu maqola tashkilotlarni dinamik o'zgaruvchan muhitga moslashtirish uchun samarali strategik boshqaruv muhimligini ta'kidlaydi. Maqola mavjud uslubiy yondashuvlarni tizimlashtirish, ularning samaradorligini baholash, xavf va imkoniyatlarni aniqlash, shuningdek, boshqaruv tizimlarini rivojlantirish va takomillashtirish yo'nalishlarini aniqlashga qaratilgan. Nazariy tahlil orqali muallif boshqaruv jarayonlari samaradorligi uchun uslubiy xilma-xillikning ahamiyatini har tomonlama tushunishni maqsad qilgan
Maqolada turizm sohasining iqtisodiyotdagi o'rni ko'rib chiqiladi, uning o'sish, ish o'rinlari yaratish va infratuzilmani rivojlantirish haydovchisi sifatida ahamiyatini ta'kidlaydi. Turizmning YAIM va ijtimoiy farovonlikka qo'shgan hissasini ko'rsatadigan asosiy iqtisodiy ko'rsatkichlar tahlil qilinadi. Turistik faoliyatni soliqqa tortishning nazariy kontseptual asoslariga alohida e'tibor qaratilmoqda. Mavjud soliq rejimlari, ularning afzalliklari va kamchiliklari, shuningdek soliq siyosatining turizm sohasini rivojlantirishga ta'siri muhokama qilinadi. Muallif sayyohlik kompaniyalari uchun soliq yukini optimallashtirish bo'yicha tavsiyalar beradi, bu esa sanoatning raqobatbardoshligini oshirishga yordam beradi. Maqola iqtisodiy va ijtimoiy jihatlarni hisobga olgan holda turizmni soliqqa tortishga kompleks yondashuv zarurligi to'g'risida xulosalar bilan yakunlanadi.
Ушбу мақолада Ўзбекистон Республикасида солиқ тўловчилар томонидан солиқларни тўлаш борасидаги муаммолар ҳолати таҳлил қилинган бўлиб, ушбу таҳлиллар асосида солиқ тўловчиларга хизмат кўрсатиш тизимини янада такомиллаштириш, солиқ тўловчилар томонидан солиқ мажбуриятларини амалга ошириш борасидаги муаммоларни бартараф этиш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган.
Maqolada bank sektorini raqamlashtirishning zamonaviy tendensiyalari ko‘rib chiqiladi, xalqaro tajribani tahlil qilish va O‘zbekistonda raqamli texnologiyalarni joriy etishning o‘ziga xos xususiyatlariga e’tibor qaratiladi. Tinkoff Bank, WeBank va Monzo kabi banklarning muvaffaqiyatli o‘zgarishi misollari keltirilgan, ular mobil ilovalar, sun’iy intellekt, blockchain texnologiyalari va CRM tizimlaridan foydalanish samaradorligini namoyish etadi. Kapitalbank ATBni raqamlashtirish kontekstida rivojlantirish istiqbollari, shu jumladan yangi texnologiyalarni joriy etish, mijozlar xizmatini takomillashtirish va axborot xavfsizligini mustahkamlash o‘rganildi. Tahlil asosida milliy xususiyatlar va xalqaro tajribani hisobga olgan holda O‘zbekiston bank tizimining raqamli transformatsiyasini jadallashtirish bo‘yicha tavsiyalar berildi.
Ўзбекистонда кейинги йилларда камбағалликни қисқартириш ва уни босқичма-босқич бартараф этишнинг илмий ҳамда амалий муаммоларини ўрганишга эътибор янада ортмоқда. Бундай ҳаракат мамлакатимиз бош таянч нуқтаси бўлган маҳалла ҳудудида ўта долзарб ва муҳим ижтимоий-иқтисодий аҳамиятга эга ҳисобланади. Шуларни ҳисобга олиб, мақолада хорижий давлатлар ҳамда мамлакатимизда тўпланган илмий-амалий натижалар таҳлили асосида маҳалла ҳудудида камбағалликни бартараф этишга қаратилган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган.
Soʻngi yillardagi Oʻzbekistonda amalga oshirilayotgan keng koʻlamli maʼmuriy islohotlar natijasida davlat fuqarolik xizmatchilarini tayyorlash, qayta tayyorlash va ularning malakasini uzluksiz oshirib borishga alohida eʼtibor qaratilmoqda. Shu oʻrinda, boshqaruv kadrlarining salohiyatini oshirish jarayoniga innovatsion texnologiyalarni tatbiq etish, ular uchun qulay shart-sharoitlar yaratish hamda istalgan vaqtda va joyda oʻzlari ustida mustaqil ishlashlari uchun virtual muhitni yaratish muhim sanaladi. Shularni inobatga olgan holda, ushbu maqolada raqamli texnologiyalar, jumladan sunʼiy intellekt texnologiyalarining taʼlim jarayonlaridagi imkoniyatlari boʻyicha ilgʻor xorijiy davlatlar tajribasi tahlil qilinib, bunday zamonaviy texnologiyalarni boshqaruv kadrlarining kompetensiyalarini baholash, ularning salohiyatidan kelib chiqib individual yondashish va kompetensiyalarini doimiy rivojlantirib borish mexanizmi ishlab chiqilgan, shuningdek, uni amaliyotga tatbiq etish boʻyicha taklif va tavsiyalar keltirilgan
Марковиц самарали портфел шакллантириш модели орқали портфел рискини баҳолашда риск даражаси юқори бўлиши акциялар инвестиция жозибадорлигини тушишига сабаб бўлмоқда. Портфел рискини камайтириш учун Марковиц моделини риск омилларини ҳисобга олиб такомиллаштириш билан амалга оширилади. Мақолада мавжуд очиқ маълумотлар ёрдамида такомиллаштирилган Марковиц модели билан минимал рискли портфел EXCEL офис дастури орқали ковариацион таҳлил ва акциялар улушларини оптималлаштирилиб тузилди ва натижалари баён этилди.
Maqolada auditorlik faoliyatini tashkil etishda axborot dasturiy ta’minotning ahamiyati ochib berilgan, xususan, ichki audit maqsadlari uchun tahliliy amallardan foydalanish, bunda ilg‘or xorijiy tajribalar asosida mamlakatimiz to‘qimachilik va tikuv-trikotaj korxonalarida iqtisodiy tahlilni tashkil etish bo‘yicha takliflar berilgan.
Ушбу мақолада қишлоқ туризмини ривожлантириш ва унга таъсир этувчи омиллар юзасида олиб борилган тадқиқот натижалари таҳлил этилган. Шу билан бирга, бир қанча олимлар томонидан билдирилган фикрлар ўрганиб чиқилиб, маҳаллада туризмни ривожлантириш стратегиясини яратиш имкониятлари тадқиқ қилинган. Тадқиқот натижасида Ўзбекистондаги қишлоқ туризмининг холати, уннинг ривожига аҳолининг ва жойлардаги қуйи поғона раҳбарларининг муносабати тадқиқ қилиниб, 5та асосий омил ажратиб олинган. Бу омилларни аниқлаш қишлоқларда туризм бизнесини бошқариш ҳамда туризм хизматларни спектрини кенгайтириш учун зарур шарт-шароитни тушиниш имконини беради. Ҳоким ёрдамчиси томонидан туризм бизнесини маҳаллада тадбиркорликнинг муҳим йўналиши сифатида қўллаб-қувватлашда эътиборга олиниши лозим бўлган муҳим хусусиятлар тавсифлаб берилган.
Ushbu ilmiy maqola avtomobil transporti korxonalarining iqtisodiy jihatlarini, daromad va foyda, uning turlari hamda avtotransport korxonalarida rentabellikni aniqlashga qaratilgan. U operatsion samaradorlik, xarajatlarni boshqarish va daromadlarni optimallashtirish kabi foyda shakllanishiga ta'sir qiluvchi turli omillarni o'rganadi. Bundan tashqari, u moliyaviy va operatsion istiqbollarni hisobga olgan holda ushbu korxonalarda ishlab chiqarish rentabelligini baholash uchun qo'llaniladigan ko'rsatkichlar va usullarni o'rganadi.
Ushbu maqolada, suv resurslaridan samarali foydalanishni boshqarish muammolari va ularni bartaraf etish yo‘llari ko‘rsatilgan. Jumladan, suv resurslarini vaqt va xududlar bo’yicha qayta tarqatish, yekologik barqarorlik talablarini hisobga olgan holda atrof muhit barqarorligini ta’minlash va iqtisodiyot sohalarining suv resurslariga bo’lgan talablarini optimal ravishda qondirish, talab yetilgan miqdor va sifat bilan zarur bo’lgan vaqtida yetkazish, suv resurslarini boshqarishni - suv resurslarining vaqt va makonda tabiiy tarqalishi hamda sifat ko’rsatkichlarini rejimini iste’molchilarning talablariga moslashtirish jarayoni bo‘yicha takliflar ishlab chiqilgan.
Ушбу мақолада пул маблағлари ва эквивалентларини тан олиш, таърифини халқаро стандартларга мувофиқлаштиришдаги долзарб муаммолар қайд қилинган. Пул маблағлари бўйича муаллифлик таърифи ишлаб чиқилди. Хорижий тажрибалардан келиб чиқиб пул маблағлари ва пул эквивалентлари таркибини такомиллаштириш бўйича таклифлар ишлаб чиқилди. Бугунги кунда пул маблағлари ҳисобини такомиллаштиришнинг асосий йўналишлари таклиф этилди.
Ушбу мақолада асосий воситалар ҳисоби, жумладан, бухгалтерия ҳисоби ва солиқ мақсадларида асосий воситалар амортизацияси ҳисоби каби масалалар бўйича ўрганишлар келтирилган. Ўрганишлар асосий воситалар ҳисобини бухгалтерия ҳисоби ва солиқ солиш мақсадларида юритиш бўйича хулосалар шакллантирилган.
Maqolada inson omilining transport tizimlariga ta’siri koʻrib chiqiladi. Inson xatti-harakatlari muhandislik tizimining muvaffaqiyatida hal qiluvchi rol oʻynashi isbotlangan. Shuning uchun loyihalash bosqichida odatiy inson xatti-harakati alohida e’tiborga olinishi muhimdir. Transport tizimlarini loyihalashda inson xatti-harakatlarining bir nechta variantlari taklif etiladi.
Ушбу мақолада хизмат кўрсатиш соҳаси ривожи корхона ва ташкилотлар фаолиятининг улар учун яратилган шарт-шароит билан белгиланишига алоҳида аҳамият берилган. Хизмат кўрсатиш соҳасида ижтимоий мустақиллик даражаси бозорда вужудга келаётган мустақил корхона ва ташкилотлар сони билан таснифланиши мисоллар ёрдамида ёритилган. Хизмат кўрсатиш соҳаси фаолиятини таркиб топтириш кўп жиҳатли жараён эканлиги бўйича таклифлар ва тавсиялар ишлаб чиқилган.
Ушбу мақолада муаллиф томонидан “Фойда ёки зарар ва бошқа умумлашган даромад тўғрисида” ҳисоботнинг шаклидаги кўрсаткичлар бошланғич кўрсаткич, жорий кўрсаткичлар, оралиқ кўрсаткичлар ва якуний кўрсаткичга ажратилиб, ушбу гуруҳдаги кўрсаткичларнинг мазмун моҳияти очиб берилди. Тадқиқот жараёнида оралиқ кўрсаткичларни ҳисоблаш тартиби ва формулалари ишлаб чиқилди. Тадқиқотда сотиш ва хизматлар таннархи кўрсаткичини аниқлаш мақсадида савдо, ишлаб чиқариш ҳамда хизмат кўрсатувчи корхоналарнинг хусусиятларини инобатга олиш зарурлиги таъкидланди. Ишлаб чиқариш корхоналарида даврий ҳисоб тизимида тайёр маҳсулотларни сотиш таннархи тўғрисидаги ҳисоботи шакли ишлаб чиқилди. Фойда солиғи бўйича ҳисоб-китобларга келтирилган 2.1 (а) – иловадаги ҳисоб-китобларни такомиллаштириш бўйича таклифлар тавсия этилди.
Ushbu maqola moliyaviy xizmatlar bozorida raqobatni rivojlantirish vektorlaridan biri sifatida davlat ishtirokini kamaytirish mavzusini ko'rib chiqqan. Mualliflar moliya bozorlariga davlat aralashuvini oshirish yoki saqlab qolishning salbiy oqibatlarini tahlil qildilar. Maqolada raqobat va moliyaviy barqarorlik o'rtasidagi muvozanatni hisobga olgan holda qanday choralar davlat aralashuvini kamaytirishga yordam berishi mumkinligi muhokama qilingan.
Turizm katta mehnat talab qiladigan soha bo‘lib, u iqtisodiyotning ko‘plab turli sektorlarida ko‘p tarmoqli bandlikni ta’minlaydi, chunki u umumiy turizm mahsulotini yaratuvchi turli xil iqtisodiy faoliyat turlarini o‘z ichiga oladi. Ushbu maqolani tayyorlashdan ko‘zlangan maqsad bandlik hisobini yuritish bo‘yicha xalqaro tavsiyalarni o‘rganish hamda turizmning bandlik bozoriga va aksincha, bandlik bozorining turizmga ta’sirini o‘rganish, shuningdek, turizm sohasida bandlikni hisobga olish metodologiyasini takomillashtirish bo‘yicha bir qator tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
Moliya va iqtisodiyot sohasiga yangi ko’rinishda kirib kelgan xulq-atvor moliyasi a’nanaviy iqtisodiyot taklif qiladigan ratsional qarorlar qabul qilish haqidagi tushunchalar noto’g’ri ekanligini ta’kidlaydi. Ushbu sohada, iqtisodiyotda aniqroq tahlillar amalga oshirish uchun insonlarning psixologik qarorlarini, kognitiv moyilliklari va hissiyotlar orqali qarorlar chiqarishi mumkin ekanligini ham inobatga olinishi kerakligi haqida aytiladi. Imkoniyatlarning cheklanganligi va qarorlarning xilma-xilligini e’tiborga olgan holda, ushbu soha orqali bozor ishtirokchilari haqida ko’proq ma’lumotga ega bo’lish ekanligini ko’rsatib beradi. Ushbu o’zgarishlar ko’p sohalar uchun sezilarli ta’sir o’tkaza oladi. Shuningdek, mamlakat miqyosida davlatning moliyaviy holati va fuqarolarining farovonligi uchun aniqroq qarorlar chiqarishga xizmat qiladi
Ўзбекистонда амалга оширилаётган солиқ сиёсати стратегиясининг самарадорлигини баҳолаш, унинг тактик йўналишларини таҳлил қилишга алоҳида эътибор қаратилган. Тадқиқотда ҳар хил иқтисодий кўрсаткичлар, фискал маълумотлар ва ижтимоий-иқтисодий таъсирларни ҳисобга оладиган кенг қамровли ёндашув қўлланилди. Тадқиқотда солиқ сиёсатининг миллий иқтисодий мақсадларга мувофиқлиги, унинг бизнеснинг рақобатбардошлигига таъсири, иқтисодий ўсиш ва ривожланишни рағбатлантириш қобилияти баҳоланди. Бундан ташқари, тадқиқот солиқ сиёсатининг даромадлар тенгсизлигини камайтириш ва ижтимоий фаровонликни оширишга қанчалик ҳисса қўшишини ўрганилган. Ўзбекистонда солиқ сиёсатининг умумий самарадорлигини ошириш учун стратегия ва тактикада такомиллаштиришнинг потенциал йўналишларини таклиф этилган.
Ушбу мақолада молиявий натижалар ҳисобини халқаро стандартларга ўтказиш борасидаги долзарб масалалар қайд қилинган. Хорижлик ва мамлакатимиз олимлари томонидан молиявий натижаларга берилган таърифлар танқидий ўрганилган. Тадқиқот ишида молиявий натижаларга такомиллашган муаллифлик таърифи ишлаб чиқилган. Келтирилган таърифда халқаро стандартларга мувофиқ молиявий натижалар шаклланиши, даромад ва харажатларни мувофиқлик принципига асосан бир-бирига таққосланиши натижасида фойда ёки зарар юзага келиши, фойда хусусий капитални кўпайтирувчи, зарар эса хусусий капитални камайтирувчи омил эканлигини инобатга олинган. Ҳисоблаш, реализация, мувофиқлик, ва иқтисодий наф олиш принципларининг амал қилиш кетма-кетлиги тавсия этилган
Мақола хизматлар соҳаларида рақобат муҳитини шакллантириш, келгусида хизматларга бўлган талабни янада чуқурроқ ўрганиш, ташкилотларда инновацион фаолиятни ва хизмат кўрсатиш бозорини самарали бошқариш тизимини ривожлантиришда-бенчмаркингнинг тутган ўрни ва ролига бағишланган. Бенчмаркинг - бу ташкилот маркетинг сиёсатида “энг яхши” хизмат ва товарларни ўрганиш, маркетинг жараёни, тўғридан тўғри рақобатчиларнинг ютуқ ва камчиликларини ҳисобга олган ҳолда ўзининг шахсий иш услубини ишлаб чиқишдир. Бу тадбирларни ташкиллаштиришни, бошқаришни ўз ичига олиб, зарурий молиявий ресурсларни, ахборот таъминотини излаш, асосий ва қўшимча хизматлар турларини тақдим этиш, хизмат кўрсатувчи персонал билан ўзаро фаолиятини мувофиқлаштиришга эришиш, хизматлар оқимини ташкиллаштириш ва уларнинг хавфсизлигини таъминлаш каби вазифаларни амалга оширишга хизмат қилади.