Iqtisodiyot va jamiyatning raqamli transformatsiyasi dinamikasi, raqamli rivojlanishning ko‘p qirraliligi va ko‘rsatkichlarining ko‘pligi, ularning iqtisodiyot tarmoqlari va mamlakat hududlari bo‘yicha sezilarli darajada farqlanishi raqamli rivojlanishni integral baholash usullarini ishlab chiqish zarurligini taqozo etmoqda. Maqolada raqamli iqtisodiyotni shakllantirish qonuniyatlarini o‘rganish asosida raqamli rivojlanish bosqichlari, maqsadli mezonlar hamda iqtisodiyot va jamiyatni raqamlashtirish bosqichlari uchun integral, umumlashtiruvchi va qisman ko‘rsatkichlar tizimi belgilab berildi. Raqamli rivojlanish holatining integral koeffitsienti haqiqiy ko‘rsatkichlarning normallashtirilgan qiymatlari asosida qo‘shimcha model yordamida hisoblanadi. Raqamli rivojlanish potentsialini baholash uchun xususiy ko‘rsatkichlarning potensial qiymatlaridan foydalaniladi.
Ushbu maqolada sanoatda raqamli tranformatisiyaning qo‘llanilishi, korxonalarda raqamli transformatsiya jarayonlarini tashkil qilishdagi asosiy masalalar yoritib berilgan. Ushbu tadqiqotning maqsadi statistik tahlil usullari asosida sanoatda raqamli transformatsiya jarayonlarini tashkil qilishdagi asosiy muammolar va imkoniyatlarni aniqlashdan iborat. Maqolani yozish jarayonida taqqoslash, tahlil qilish va sintez qilish usuli, raqamli muhitni rivojlantirish uchun korxonalarning asosiy xarajatlarini monitoring qilish uchun statistik ma'lumotlar kabi ilmiy va amaliy usullardan foydalanildi. Raqamli transformatsiyaning asosiy muammolari tahlil qilindi, raqamli transformatsiyaning bir qator muammolari va to‘siqlari o‘rganildi. Shuningdek, maqolada raqamli transformatsiya jarayonining xorijiy tajribalari, uning iqtisodiyotda tutgan o‘rni, afzallik va kamchiliklari hamda yechimlari haqida fikr mulohazalar bayon qilingan.
Maqolada raqamli iqtisodiyot va tibbiy xizmatlar marketingida raqamli biznesdan foydalanishning asosiy yo‘nalishlari keltirilgan. Raqamli iqtisodiyot, tibbiy xizmatlar marketingida sog‘liqni saqlash tizimi, xususan meditsina xizmatlari bozorida raqobat kurashini ta’minlash orqali meditsina xizmati sifatini oshirish maqsadida mijoz (bemor)larni o‘rganish tendensiyalariga bag‘ishlangan bo‘lib, unda har bir tendensiya bo‘yicha tahlilni o‘tkazishda qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan usullar keltirilgan.
Ushbu maqolada raqamli iqtisodiyotning bugungi kundagi dolzarbligi, iqtisodiy sohalarning raqamli transformatsiyalashtirilishi yoritilgan. Shunday qilib, ushbu maqola raqamlashtirish boʻyicha tadqiqotlarning nisbatan yangi rivojlanayotgan sohasini oʻrganadi.
Ushbu maqolada Ozbekistonda raqamli logistikani rivojlantirishda axborot texnologiyalaridan foydalanish imkoniyatlari togrisida fikr yuritiladi. Raqamli logistikaning rivojlanishi ham davlatga, ham aholiga va eng muhimi kompaniyalarga qo‘shimcha imkoniyat va qulayliklar yaratadi. Hozirgi kunda har bir tarmoqdagi korxonalar raqamli texnologiyalarni o'zlashtirmoqdalar va o'zlarining modellarini yangi raqamli transformatsiya tendentsiyalari asosida qayta shakllantirmoqdalar. Kompaniyalar yangi jarayonlarni taklif qilishda davom etishyapti yoki mavjudlarini o'zgartiryapti. Bundan tashqari, Yangi kompaniyalar madaniyatini yaratish, hatto iste'molchilarning o'zgaruvchan ehtiyojlari va bozor, mijozlar talablarini qondirish uchun mijozlar yangi tajribalarini joriy etishyapti. Xususan, Logistika va transport sohasidagi raqamli o'zgarish tarmoq kompaniyalariga yangi texnologiyalarning afzalliklaridan foydalanishga va doimiy ravishda kengayib borayotgan bozorda raqobatbardosh bo'lishga yordam beradi. raqamli logistikani rivojlantirishda axborot texnologiyalaridan foydalanish imkoniyatlari organilib ilmiy-uslubiy va amaliy taklif va ва tavsiyalar keltirilgan.
Ushbu maqolada raqamli iqtisodiyot sharoitida xizmatlar sohasining xususiy koʻrsatkichlariga alohida eʼtibor qaratilgan. Mamlakatimiz iqtisodiyotini raqamlashtirish sharoitida xizmat koʻrsatish sohasining rivojlanishini baholashda hududiy yondashuv uslubi ham bu boradagi samarali boshqaruv qarorlarini ishlab chiqishda muhim ahamiyatga egaligi va hududlarda raqamli iqtisodiyot sharoitida koʻrsatilgan xizmatlarning aholi jon boshiga toʻgʻri keladigan hajmi boʻyicha baholash usulini takomillashtirish boʻyicha taklif hamda tavsiyalar berilgan.
Ushbu maqolada raqamlashtirishning o‘ziga xos xususiyatlari, raqamlashtirish va raqamli transformatsiya atamalarining tushunchasi, turlari va farqlari, raqamli texnologiyalar orqali chet mamlakatlardagi oxirgi yillardagi ulushi, raqamli texnologiyalarning biznesdagi afzalliklari va kamchiliklari va ulardagi hodimlarning o’rni, raqamli iqtisodiyotning mezonlari va yirik online biznes modellari o‘rganilib, tahlil qilingan hamda kerakli xulosa va takliflar berib o‘tilgan.
Ushbu maqolada raqamlashtirishning o’zizga xos xususiyatlari, raqamlashtirish va raqamli transformatsiyaning atamalarining tushunchasi, turlari va farqlari, raqamli texnologiyalar orqali chet mamlakatlardagi kelajakdagi ulushi, raqamli texnologiyalarning biznesdagi afzalliklari va kamchiliklari, raqamli iqtisodiyotning mezonlari va yirik online biznes modellari o’rganilib, tahlil qilingan hamda kerakli xulosa va takliflar berib o’tilgan.
Maqolada raqamli iqtisodiyot doirasida soliqqa tortishni optimallashtirishga qaratilgan strategiya va uslublarni tahlil qilishga bag‘ishlangan. Tez rivojlanayotgan raqamli bozor va tijorat faoliyatining yangi shakllarining paydo bo'lishi sharoitida soliqni samarali rejalashtirish davlat moliyaviy barqarorligining asosiy jihatiga aylanmoqda. Maqolada soliq qonunchiligini moslashtirish, maʼlumotlarni yigʻish va tahlil qilishda raqamli texnologiyalardan foydalanish mavzulari yoritilgan. Barqaror va prognoz qilinadigan davlat daromadlarini taʼminlashning asosiy omili boʻlgan raqamli tranzaksiyalar va xizmatlar boʻyicha soliqlarni samarali undirish mexanizmlarini ishlab chiqishga alohida eʼtibor qaratilgan.
Maqolada raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish sharoitida savdo xizmatlari ko‘rsatishning barcha biznes jarayonlarini raqamlashtirish, mijozlarning yangicha iste’mol xulq-atvori va taomillarini shakllantirishda bozor subyektlarining yangi formatiga asoslangan raqamli o‘zaro munosabatlar muhitini shakllantirish, an’anaviy biznes modelini omnikanalli shaklga o‘zgartirish va yangi raqamli vositalar, texnologiyalar, bilim, malaka va o‘quvlar, resurslar hamda infratuzilmani shakllantirish imkonini beruvchi savdo xizmatlari raqobatbardoshligini oshirishning raqamli biznes-modelini ishlab chiqish taklif qilingan.
Maqolada O‘zbekistonning raqamli iqtisodiyot sharoitida oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish masalalari ko‘rib chiqilgan. Kichik biznesni qo‘llab-quvvatlash, ish o‘rinlari yaratish, qashshoqlikni kamaytirish va aholi turmush darajasini oshirishga qaratilgan asosiy qonuniy hujjatlar va strategiyalar tahlil qilingan. Shuningdek, oilaviy korxonalar sonining o‘sishi va ularning mamlakat sanoat ishlab chiqarishiga qo‘shgan hissasi haqidagi statistik ma'lumotlar keltirilgan. Oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish uchun raqamli texnologiyalarni tatbiq etish bo‘yicha tavsiyalar berilgan.
Ushbu maqolada raqamli iqtisodiyot va elektron tijorat infratuzilmasini rivojlantirish mexanizmlari o‘rganilgan bo‘lib, bugungi kunda xar bir sohaga kirib borayotgan elektron tijorat va raqamli iqtisodiyotning asosiy jihatlari tahlil qilingan.Ma’lumki, raqamli iqtisodiyotning asosiy resursi boshqa turdagi resurslar kabi tugamaydigan, undan cheksiz ko‘p foydalanish mumkin bo‘lgan axborotdir. Internet global tarmoq bo'lib, unda resurslardan foydalanish sohasi cheklanmagan, shuningdek bulutli texnologiyalar tufayli ularni saqlash imkoniyati mavjud.
Mazkur maqola raqamli iqtisodiyot sharoitida audit jarayonlarini avtomatlashtirishning ahamiyati va afzalliklarini tahlil qiladi. Xususan, amortizatsiya hisobi jarayonlarini avtomatlashtirishda raqamli yondashuvning roli ko‘rib chiqiladi. Dasturiy kod va algoritmlar yordamida ma'lumotlarni tezkor va aniq tahlil qilish, auditorlik tekshiruvlarini optimallashtirish, resurslardan samarali foydalanish va jarayonlarni shaffof qilish imkoniyatlari ochib beriladi. Ushbu yondashuv orqali xatolarni sezilarli darajada kamaytirish va audit natijalarining ishonchliligini oshirishga erishildi.
Raqamli iqtisodiyot insonlarning turmush darajasini sezilarli darajada oshiradi, bu uning asosiy foydasidir. Raqamli iqtisodiyot korrupsiya va qora iqtisodiyotning asosiy kushandasidir. Chunki, raqamlar hamma narsani muhrlaydi, xotirada saqlaydi, kerak paytda maʼlumotlarni tez taqdim etadi. Bunday sharoitda biron maʼlumotni yashirish, yashirin bitimlar tuzish, u yoki bu faoliyat haqida to‘liq axborot bermaslikning iloji yo‘q, kompyuter hammasini namoyon qilib qo‘yadi. Maʼlumotlar ko‘pligi va tizimliligi yolg‘on va qing‘ir ishlarga yo‘l bermaydi.
Ushbu maqolada raqamli iqtisodiyotning bugungi kundagi dolzarbligi, iqtisodiy sohalarning raqamlashtirilishi yoritilgan. Bundan tashqari muallif tomonidan xizmat koʻrsatish sohasida “Hududgaztaʼminot” aksiyadorlik jamiyatini virtual xizmatlarni joriy etish istiqbollari hamda axborot texnologiyalarini joriy etilishi oʻrganilgan
Telekommunikatsiya xizmatlari bozorida raqobatda kutilmagan tadbirni amalga oshirish natijasida biznes sohasida yangi rivojlantirish yo‘llari ko‘rsatib berilgan. Iste’molchilar va telekommunikatsion xizmat ko‘rsatuvchilar orasidagi munosabatlarni bozor tamoyillari asosida raqamlashtirishning bugungi bosqichida xizmat ko‘rsatuvchilarning xizmat ko‘rsatish strategiyasini takomillashtirish va shuningdek marketing strategiyasini ishlab chiqishda asosan hozirgi kunda raqamli platformalardan keng foydalanilmoqda.
Ushbu maqolada Oʻzbekiston iqtisodiyotida axborotlashtirish sohasining ahamiyati tobora ortib bormoqda. Axborot texnologiyalarining rivojlanishi va ularning iqtisodiy tizimga integratsiyasi, mamlakatning iqtisodiy oʻsishi, samaradorlikning oshishi va raqobatbardoshlikni taʼminlashda muhim rol oʻynaydi. Axborotlashtirish, ayniqsa, davlat boshqaruvi, biznes va taʼlim sohalarida zamonaviy texnologiyalarni joriy etish orqali iqtisodiy jarayonlarni yanada soddalashtirish va tezlashtirish imkonini yaratadi. Xususan, raqamli iqtisodiyot, elektron tijorat, onlayn xizmatlar, hamda maʼlumotlar bazalari va sunʼiy intellekt texnologiyalarining qoʻllanilishi orqali resurslarni samarali boshqarish, ishlab chiqarish va xizmat koʻrsatish jarayonlarini optimallashtirishga erishilmoqda. Shuningdek, axborotlashtirishning rivojlanishi ishbilarmonlik muhitini yaxshilash, yangi ish oʻrinlarini yaratish va iqtisodiy barqarorlikni taʼminlashda ham oʻz taʼsirini koʻrsatmoqda. Mazkur maqolada axborot texnologiyalarining iqtisodiyotga integratsiyalashuvi, raqamli transformatsiya jarayonlari va ular bilan bogʻliq iqtisodiy natijalarni oʻrganishni taqozo etadi. U, shuningdek, Oʻzbekistonning raqamli iqtisodiyotga oʻtish jarayonida yuzaga kelayotgan imkoniyatlar va muammolarni tahlil etadi.
Ushbu maqolada mamlakatimiz iqtisodiyotida telekommunikatsiya korxonalari faoliyatida raqamli texnologiyalardan foydalanish va uning samaradorligini oshirish tahlili hamda rivojlantirish istiqbollarini takomillashtirish haqida soʼz boradi. Shuningdek, O’zbekiston Respublikasi telekommunikatsiya korxonalari faoliyatida raqamli texnologiyalardan foydalanishi rivojlantirish istiqbollaridagi mavjud muammolar hamda ularni bartaraf etish bo‘yicha muallif yondashuvlari va takliflari keltirilgan.
Maqola zamonaviy huquq va iqtisodiyotning eng dolzarb va jadal rivojlanayotgan yo‘nalishlaridan biri bo‘lgan raqamli aktivlar va kriptovalyutalar bozorini huquqiy tartibga solishni o‘rganishga bag‘ishlangan. Ish turli mamlakatlarda raqamli aktivlarni tartibga solishning asosiy yondashuvlarini o'rganadi, mavjud huquqiy normalarning afzalliklari va kamchiliklarini tahlil qiladi va ularni takomillashtirish bo'yicha takliflar beradi. Tahlillar asosida raqamli aktivlar va kriptovalyutalar bozorining barqaror rivojlanishini ta’minlash, potentsial risklarni minimallashtirish mumkin bo‘lgan samarali huquqiy bazani shakllantirish bo‘yicha tavsiyalar taklif etiladi
Mazkur maqola axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) xizmatlaridan foydalanishning o‘sishini, uning iqtisodiyotning turli sohalariga ta’sirini va keltirib chiqaradigan yangi imkoniyatlar va muammolarni tahlil qilishga bag‘ishlangan. Tadqiqotda AKT xizmatlaridan foydalanishning samaradorligi va iqtisodiy o‘sishga ta’siri, shuningdek, iqtisodiy tengsizlik va kiberxavfsizlik kabi muhim jihatlar ko‘rib chiqiladi.
Ushbu maqolada raqamli iqtisodiyotni yanada rivojlantirish, barcha tarmoqlar va sohalarda, shu qatorda davlat boshqaruvi, ta’lim, sog‘liqni saqlash va qishloq xo‘jaligida zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini keng joriy etish bo‘yicha kompleks chora-tadbirlarni amalga oshirish masalalariga alohida e’tibor qaratilgan. Elektron hukumat tizimini takomillashtirish, dasturiy mahsulotlar va axborot texnologiyalarining mahalliy bozorini yanada rivojlantirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar berilgan.
Ushbu ilmiy tadqiqot raqamli iqtisodiyotning mehnat samaradorligiga ta'sirini baholaydi va tashkilotlarga o'zgaruvchan muhitga samarali moslashish uchun tavsiyalar beradi. Raqamli texnologiyalar kontekstida unumdorlik, resurslardan foydalanish va ish sifatidagi o‘zgarishlarni tahlil qiladi.
Maqolada tadbirkorlik faoliyati eksportini rivojlantirishda raqamli platformalardan foydalanishning hozirgi holati iqtisodiy jihatdan tahlil qilinib, tadbirkorlik subyektlari tomonidan ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar hajmi va turlari haqidagi ma’lumotlarning yagona bazasini yaratish, tadbirkorlik va innovatsion sohadagi istiqbolli loyihalarni moliyalashtirish mexanizmlarini rivojlantirish bo‘yicha takliflar ishlab chiqilgan
Ushbu maqolada raqamli aktivlarni shakllanish omillari, raqamli aktivlarni muomalasini takomillashtirish natijasida banklar faoliyatini rivojlantirish asoslari, tijorat banklarida raqamli aktivlarni boshqarish bo‘yicha xorijiy va mahalliy olimlarning ilmiy-nazariy qarashlari, ma’lumotlarning solishtirma tahlillari olib borildi.
Maqolada xizmatlar sohasi xizmatlari tasniflagichi modeli asosida O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatish korxonalarining raqamli platformasini tashkil etish tizimi bo‘yicha tashkiliy mexanizmlari ko‘rsatib o‘tilgan
