Maqolada mamlakatimizda eksport va importning iqtisodiy oʼsishga ijobiy taʼsirini qoʼllab-quvvatlash tizimini takomillashtirish ahamiyati oʼsganligining sabablari hamda yangi jihatlarini yoritishga harakat qilingan. Samarali tashqi iqtisodiy faoliyatga oid jahon amaliyoti va eksport va importni soliqlar orqali ragʼbatlantirish mexanizmining zamonaviy trendlari tajribalarini oʼzlashtirish asosida uning samarali vosita va usullarini qoʼllash xususiyatlari va vazifalari bayon etilgan. Oʼzbekiston Respublikasini 2030-yilgacha ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish istiqbollarida samarali eksportning iqtisodiy oʼsishga ijobiy taʼsirini qoʼllab-quvvatlash yoʼnalishlari asoslab berilgan.
2021-2024-yillarda davlat tomonidan eksportchi korxonalarni qoʻllab-quvvatlash uchun 330 mlrd. soʻmdan 560 mlrd. soʻmgacha moliyaviy mablagʻlar ajratilgan. Eksport salohiyatini oshirish maqsadida moliyaviy yordam koʻrsatish natijasida 14 mlrd. AQSH dollariga teng mahalliy mahsulotlar xorijiy davlatlar bozorlariga yetkazib berilgan. Maqolada Oʻzbekiston Respublikasida faoliyat yuritayotgan korxonalarga davlat tomonidan koʻrsatiladigan moliyaviy qoʻllab-quvvatlashning eksport salohiyatiga taʼsiri baholangan va ajratilayotgan mablagʻlarning samaradorligi tahlil qilingan.
Ushbu tadqiqot ishida “O‘zto‘qimachiliksanoat” uyushmasi tarkibidagi korxonalar tomonidan 2018-2023-yillarda ishlab chiqarilgan mahsulotlar hajmi va dinamikasi yoritilgan. Shuningdek “O‘zto‘qimachiliksanoat” uyushmasi tarkibidagi korxonalar bo‘yicha asosiy iqtisodiy ko‘rsatgichlar taqqoslangan. Emperik tadqiqotlar asosida to‘qimachilik korxonalarining eksport geografiyasi yillar va mamlakatlar kesimida tahlil qilingan. Iqtisodiy samaradorlik tushinchasining nazariy masalalari yoritilgan.
Bugungi kunda barcha sohalarda, xususan to‘qimachilik korxonalarida ommaviy ishlab chiqarishni tashkil etish eng samarali hisoblanadi. Bozor sharoitida ishlab chiqarishni doimiy ravishda rejalashtirish maqsadga muvofiqdir. Yurtimizda to‘qimachilik sanoatida yuqori hamda barqaror o‘sish sur'atlarini ta'minlash, to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalarni jalb qilish va o‘zlashtirish, raqobatbardosh mahsulotlarni ishlab chiqarish va eksport qilish, modernizatsiya qilishning strategik muhim ahamiyatga ega bo‘lgan loyihalarini amalga oshirish hisobiga yuqori texnologiyali yangi ish o‘rinlarini yaratish, korxonalarni texnik va texnologik yangilash, ilg‘or «klaster modeli»ni joriy etishga qaratilgan tarkibiy qayta tashkil etishni yanada chuqurlashtirish bo‘yicha tizimli ishlar amalga oshirilmoqda. Ushbu maqolada to‘qimachilik korxonalariga investisiyalar oqimini samaradorligini oshirish omillari va usullari haqida so‘z yuritiladi hamda tahlil qilinadi.
Ушбу тадқиқотнинг мақсади мамлакат иқтисодиётини давлат-хусусий шериклик (ДХШ) асосида молиялаштириш, инвестицияларни жалб қилиш ва экспортни кўпайтириш йўлларини таҳлил қилишдир. Давлат-хусусий шериклик, давлат ва хусусий сектор ўртасидаги ҳамкорлик орқали иқтисодий ривожланишни самарали таъминлашга хизмат қилади. Мақолада ДХШнинг иқтисодий ўсишга таъсири, замонавий лойиҳаларда инвестицияларни жалб қилиш механизмлари ва экспорт салоҳиятини ошириш учун керакли стратегиялар муҳокама қилинади.
Ушбу мақолада Хитой енгил саноатининг ривожланиш жараёнлари, унинг афзалликлари, кийим-кечак, тўқимачилик саноатининг ривожланиш тенденцияларини ўсиши, капитал сиғимининг ошиши ва бозор консалидациялашувининг бошланиши, ишлаб чиқаришнинг автоматлашуви ва самарадорлигининг ўсиши, ҳалқаро бозорлар томонидан рақобатнинг кучайиши бу ҳам тармоқдаги ўзаро муносабатларни характерли ва таркибий тузилмасининг ўзгаришлари ўрганиб чиқилган .Ўзбекистонга мос жиҳатлари таҳлил қилинган ва асослаб берилган.
Maqolada savdo xizmatlarini rivojlantirishda ta’sir etuvchi omillarning hududiy jihatdan farqlanishi, rivojlanish tendensiyasining hududiy jihatdan o’ziga xos xususliyatlarga ega bo’lishi bilan o‘zviy bog’liqligi tadqiq etilgan. Shuningdek, tendensiya ko‘rsatkichlari tizimini shakllantirishda, hududiy indekatorlarning umumiy indekataorlarga mos belgisiga ega bo‘lishi keltirilgan. Tendensiya belgilari rivojlanishning ijtimoiy-iqtisodiy, texnik-texnologik qonuniyatlarni o‘rganish imkoniyatini berishi negizida ustuvor omillarni baholash mumkinligi asoslangan. Savdo xizmatlarining hududiy rivojlanish holati muayyan bir dinamikada hududiy yaxlitlik hamda tarkibiy hudud ko‘rsatkichlari taqqoslamasida tahlil qilingan. Savdo xizmatlari ko‘rsatish tarmog’ida resurs samaradorlik darajasi, tashqi savdo tizimidagi o‘zgarishlar, aholi sonining o‘zgarishi, turmush tarzidagi ijtimoiy-iqtisodiy, texnologik o‘zgarishlar, savdo muhitining innovatsiyalashuv darajasi va savdo korxonalarining kapital taqsimoti tendension rivojlanish qonuniyatlarini ochib berishda eng asosiy ta’sir elementlari sifatida baholangan.
Мазкур мақолада озиқ-овқат саноатини ривожлантиришда хорижий тажрибалар таҳлил қилинган ва уларнинг Ўзбекистон саноати учун аҳамияти ўрганилган. Тадқиқот доирасида соҳанинг долзарб муаммолари кўриб чиқилди ва хорижий амалиёт асосида кластер моделларини жорий этиш имкониятлари таҳлил қилинди. Методология сифатида иқтисодий таҳлил ва қиёсий услублар қўлланилди. Тадқиқот натижасида инновацион технологияларни жорий этиш ва ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириш йўналишлари кўрсатилган. Ушбу ишнинг илмий ва амалий аҳамияти шундаки, озиқ-овқат саноатини модернизация қилиш учун амалий тавсиялар тақдим этилган.
Ушбу тадқиқот Самарқанд вилоятида ёнғоқ етиштириш ва сотиш қиймат занжирида иштирок этувчиларнинг даромадлари улушини иқтисодий баҳолашга қаратилган. Бирламчи ва иккиламчи маълумотларга асосланган таҳлиллар орқали ёнғоқчилик саноатининг кучли ва заиф томонлари, имкониятлари ва таҳдидлари аниқланган. Ушбу таҳлиллар асосида қиймат занжирида қўшилган қиймат жараёнларини такомиллаштиришга оид таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган. Тадқиқот натижалари ёнғоқ етиштириш, қайта ишлаш ва экспортнинг иқтисодий таъсирини ёритиб, қиймат занжирини такомиллаштириш ва ҳудуднинг глобал бозорларида рақобатбардошлигини ошириш бўйича амалий тавсиялар беради.
Transport tizimi milliy iqtisodiyotni rivojlantirishda muhim omillardan biri hisoblanadi. Bu maqolada transport tizimi ommaviy tovar ishlab chiqarish samaradorligini oshirish, zamonaviy transport tomonidan ta’minlangan uzoq (deyarli cheksiz) masofalarga katta hajmdagi tovarlarni muntazam ravishda har qanday ob-havo sharoitida tez va xavfsiz yetkazib berish orqali savdo, sanoat o‘sishi, bandlik va mintaqaviy rivojlanishga qo‘shadigan hissasi tahlil qilingan. Bundan tashqari maqolada, transport turlarining ustunlik va kamchilik tomonlari hamda ularning tashqi savdo hajmidagi ulushlari tahlili olib borilgan. So‘ngra temir yo‘l transportining eksport salohiyatini oshirishdagi ro‘li aniqlab berilgan hamda temir yo‘l transportini rivojlantirish uchun takliflar ishlab chiqilgan
