Turizm sanoati sayohatchilarga ajoyib xizmatlar va taassurotlarni taqdim etishda ko'p jihatdan sohada xizmat ko‘rsatuvchi ishchi kuchining malakasi va ularning xizmat sifatiga usviy bog‘liq hisoblanadi. Shu sababli kadrlar tayyorlashning mustahkam tizimi xodimlarning turizm sohasining o‘zgaruvchan talablari, xalqaro standartlar hamda sayyohlarning ehtiyojlarini qondirish uchun zarur ko‘nikma va bilimlarga ega bo‘lishini ta’minlashda muhim ahamiyatga ega. Biroq, bunday o'quv dasturlarining samaradorligiga turli omillar ta'sir ko'rsatishi mumkin. Ushbu tadqiqot ishimizda turizm sohasida kadrlar tayyorlash tizimining sifatiga ta’sir ko‘rsatishi mumkin bo‘lgan bir nechta jihatlar o'rganiladi. Empirik dalillar va nazariy asoslarga asoslanib, maqolada turizm sohasidagi xodimlarning ish faoliyatini va tashkilot muvaffaqiyatini oshirish uchun o'qitish tizimlarini optimallashtirish va zamonaviylashtirish imkoniyatlari va strategiyalari haqida tushuncha va tavsiyalar beriladi
O‘zbekiston mehmonxona sohasi tez sur’atlar bilan kengayib bormoqda, ayniqsa, Toshkent, Samarqand va Buxoroda mehmonxonalar soni sezilarli darajada oshdi. Mamlakatning barqaror rivojlanish sa’y-harakatlari doirasida Atrof-muhit, ijtimoiy va korporativ boshqaruv (ESG) tamoyillari tartibga soluvchi hujjatlar va biznes amaliyotlariga integratsiya qilinmoqda. Ushbu maqola O‘zbekiston mehmonxona sohasida ESGni joriy etishning hozirgi holati, milliy siyosatning ta’siri va ESG strategiyalarini amalga oshirishning afzalliklarini o‘rganadi. Adabiyotlar sharhida global ilg‘or tajribalar va ESG talablariga rioya qilishning moliyaviy ustunliklari ko‘rsatilgan. Tadqiqot ESGni joriy etish muammolarini tahlil qiladi va O‘zbekiston mehmonxona sohasida barqarorlikni oshirish bo‘yicha tavsiyalarni taqdim etadi.
Мақолада креатив иқтисодиёт тушунчаси ва унинг таркибига кирувчи тармоқлар юзасидан хорижий олимларнинг ёндашувлари баён этилган. Креатив иқтисодиётнинг асосий тармоқлари бўйича Америка ва Британия ёндашувлари қиёсланган. 1900-2008 йилларда АҚШ меҳнат синфлари таркибида креатив меҳнат синфининг ривожланиш тенденциялари ўрганилган. Буюк Британия услубиёти асосида Ўзбекистонда креатив иқтисодиётни ривожланиш ҳолати, унинг таркибига кирувчи тармоқлар ҳамда ходимлари сони кесимида таҳлил қилинган. Шунингдек, Ўзбекистонда креатив иқтисодиётни ривожлантиришга қаратилган илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқилган.
Turizm jahon iqtisodiyotida eng muhim sohalardan biri boʻlib, mamlakatlarning iqtisodiy oʻsishi va rivojlanishiga hissa qoʻshadi. Bundan tashqari, mamlakatdagi turizmning rivojlanishi investitsiyalar hajmi, infratuzilma va xizmatlar sohasini yaxshilaydi. Mehmondoʻstlik sanoati yildan yilga dunyo iqtisodiyotiga muhim hissa qoʻshib, ish oʻrinlarini taʼminlaydi. Shu sababli koʻplab davlatlar turizmni rivojlantirish uchun katta saʼy-harakatlarni amalga oshiradilar. Hozirgi kunda Oʻzbekistonda ushbu sohani yaxshilashga alohida eʼtibor qaratilmoqda. Shuning uchun turizmni boshqarish tendensiyalarini oʻrganish va istiqbolli yoʻnalishlarni aniqlash muhimdir. Ushbu maqolada jahon iqtisodiyotida turistik resurslarni boshqarish tendensiyalari, shuningdek, ularni Oʻzbekistonda amalga oshirish usullari oʻrganilgan
Bugungi kunda turizm sohasi global hodisa sifatida ham iqtisodiy jihatdan taraqqiy etgan mamlakatlar, ham taraqqiyot yo‘lidagi mamlakatlarda jadal sur’atlarda rivojlanmoqda. Mazkur sohaning rivojlanishi jamiyat taraqqiyoti bilan bir vaqtda sodir bo‘lib, ya’ni unda odamlarning xohish va ehtiyojlari oldindan belgilanadi. Mazkur maqolada bu sohaning innovatsion rivojlanishiga oid nazariy yondashuvlar ko‘rib taxlil qilib chiqilgan.
Maqolada turistik koridorlarning mazmun-mohiyati, turizm sanoatini rivojlantirishdagi ahamiyati yoritilgan. Bu boradagi ilmiy qarashlar tahlil qilingan, turistik koridor tushunchasiga aniqlik kiritilgan. Geografik qamroviga ko’ra turlarga ajratilgan va ular asoslab berilgan. Muammolar jahon tajribalari o’rganilgan, ularni tashkil etishning zarurati va ahamiyati batafsil yoritib berilgan.
Axborot texnologiyalarining rivojlanishi va mehmonxona xizmatlari bozorida raqobatning kuchayishi zamonaviy mehmonxonalar faoliyatida innovatsiyalardan faol foydalanishni taqozo etmoqda. Innovatsiyalar hozirda mehmondo'stlik sanoatida muhim raqobat ustunliklaridan biri hisoblanadi. Mehmondo'stlik industriyasidagi innovatsiyalar mehmonxona mijozlarining ehtiyojlarini yaxshiroq qondirish uchun yangi g'oyalar va bilimlarni joriy etish natijasida yaratilgan yangi yoki takomillashtirilgan mahsulot, jarayon yoki usul ko'rinishida amalda qo'llaniladigan innovatsiya sifatida ta'riflanishi mumkin. Mehmondo'stlik industriyasidagi innovatsion texnologiyalar samaradorlik, qulaylik va mijozlar ehtiyojini qondirish uchun mehmondo'stlik sanoatida qo'llaniladigan yangi va takomillashtirilgan usullar va vositalarni anglatadi.
Туризм может обеспечить стабильность в экономике. Хотя рецессии затрагивают практически все отрасли, туризм исторически видел относительно небольшое снижение доходов во время рецессий. Сегодня мировой туризм является одним из самых прибыльных секторов экономики. Он обеспечивает высокие показатели занятости и социально-экономического развития работающего населения. Потому что в странах, где развивается индустрия гостеприимства, особое внимание уделяется эффективному использованию трудовых ресурсов. Туризм — это широкое понятие, которое можно понимать по-разному. Например, от Земли до Вселенной есть множество видов туризма. Потому что туризм — это лучший вариант для людей расслабиться и уйти от повседневных проблем. Таким образом, в сегодняшнюю эпоху большинство путешественников предпочитают посещать пригороды и заниматься сельским туризмом. Потому что я так думаю, что людям уже надоели большие торговые центры, рестораны, города, известные памятники, здания. Шумовое загрязнение вообще их беспокоит. Им нужна спокойная жизнь, тихие места, свежий воздух, больше кислорода. Сельский туризм — это комплекс всех этих видов деятельности. В этой статье я выделю некоторые положительные эффекты и возможности вместе с некоторыми его недостатками.
Islom moliyasi sanoati 2021-yilda barqaror ravishda 17 foizga o’sib, uning jami aktivlari hajmi qariyb 4 trillion AQSh dollariga yetdi. Bu o’sish sur’atlari islom banki, sukuk, islom fondlari va boshqa moliya institutlari kabi tarmoqlar faoliyatida yaqqol ko’rindi. Ta'kidlash joizki, umumiy aktivlarning 70 foizini tashkil etuvchi islom bank ishi davlat tomonidan qo’llab-quvvatlangani, operatsion samaradorlik va kuchli talab tufayli kengaydi. Bunda sof daromad 290% ga oshgan bo’lsa, mos ravishta, aktivlarning o’rtacha rentabelligi ham o’sib bordi. Butun dunyo bo’ylab to’liq raqamli islomiy banklarning yuksalishi va LIBORga o’tish jarayoniga javoban Malayziyaning MYOR-i va Ummonning islomiy pul bozorlari vositalari sanoat innovatsiyasini yoqlab chiqdilar. Islom moliyasini rivojlantirish ko’rsatkichi (Islamic Finance Development Indicator) orqali barqarorlikni, boshqaruvni, bilim va xabardorlikni oshirishga qaratilgan sa'y-harakatlar sanoat taraqqiyotiga ishora etib, islom moliyasini doimiy o’sish va innovatsiyalar uchun yo’naltiradi.
Ushbu maqolada turizmni rivojlantirishda va uning samaradorligini oshirishda uning asosiy segmentlarining birdek ahamiyatliligi yoritib berilib, nisbatan e’tibordan chetda qolgan yo‘nalish muhumliligiga to‘xtalib o‘tilgan. Manashunday yo‘nalish sifatida chakana savdo (suvenirlar) do‘konlari tadqiqot obyekti sifatida olinib, har tomonlama o‘rganib chiqilgan. Jumladan, unga bevisita va bilvosita ta’sir etuvchi omillar hamda ularning turlari o‘rganib chiqildi. Bundan tashqari Turizm sohasining rivojlanishida asosiy o‘rin egallovchi segment sifatida qaralib, uning muhumlilikdarajasi o‘rganib chiqildi. Suvenir va esdalik sovg’alarning viloyatlar aro turma turligi va o‘ziga xosligi o‘rganib chiqilib, ular har bir mahalliy manzilgohlarning o‘ziga xosligidan kelib chiqilishi tadqiq etilildi. Maqolaning xulosa va takliflar qismida esa chakana savdo (suvenirlar) do‘konlari istiqboli uchun yozuvchining o‘z fikirlaridan kelib chiqgan holda xulosa va bir nechta takliflari keltirib o‘tilgan.
Ushbu maqolada postindustrial jamiyatga oʻtishdan bugungi kungacha boʻlgan oʻzgarishlar tahlili iqtisodiy tizimlarning sanoatlashgan iqtisodiyot, xizmatlar iqtisodiyoti hamda oʻzgarishlar iqtisodiyotiga oʻtib borayotgani, postindustrial jamiyat iqtisodiyotining rivojlanish bosqichlari, N.Leyperning turizm tizimi modeli tarkibi va “Turistik majmua” tushunchasiga konseptual yondashuvlarning mazmuni hamda faoliyatini boshqarishning nazariy-uslubiy jihatlari tahlil qilingan.
Islom moliyasi sanoati 2021-yilda barqaror ravishda 17 foizga o’sib, uning jami aktivlari hajmi qariyb 4 trillion AQSh dollariga yetdi. Bu o’sish sur’atlari islom banki, sukuk, islom fondlari va boshqa moliya institutlari kabi tarmoqlar faoliyatida yaqqol ko’rindi. Ta'kidlash joizki, umumiy aktivlarning 70 foizini tashkil etuvchi islom bank ishi davlat tomonidan qo’llab-quvvatlangani, operatsion samaradorlik va kuchli talab tufayli kengaydi. Bunda sof daromad 290% ga oshgan bo’lsa, mos ravishta, aktivlarning o’rtacha rentabelligi ham o’sib bordi. Butun dunyo bo’ylab to’liq raqamli islomiy banklarning yuksalishi va LIBORga o’tish jarayoniga javoban Malayziyaning MYOR-i va Ummonning islomiy pul bozorlari vositalari sanoat innovatsiyasini yoqlab chiqdilar. Islom moliyasini rivojlantirish ko’rsatkichi (Islamic Finance Development Indicator) orqali barqarorlikni, boshqaruvni, bilim va xabardorlikni oshirishga qaratilgan sa'y-harakatlar sanoat taraqqiyotiga ishora etib, islom moliyasini doimiy o’sish va innovatsiyalar uchun yo’naltiradi.
Bugungi kunda jahonda turizm sohasini yanada rivojlantirish, uning makroiqtisodiy ko‘rsatkichlardagi ulushini oshirish, mamlakat hududlarida aholini yangi ish o‘rinlari bilan ta’minlash maqsadida turistik-rekreatsiya ob’ektlaridan foydalanish mexanizmlarini takomillashtirishga asos yaratadigan ilmiy tadqiqotlarga ehtiyoj ortib bormoqda. Shu jihatdan mazkur maqolada mamlakat hududlarida turistik xizmatlar bozorini rivojlantirishda marketing yondashuvining o‘rni tahlil qilingan.
Maqolada qurilish sohasida korporativ boshqaruvning tashkiliy-iqtisodiy mexanizmining zarurligi va ahamiyati bayon etilgan. Muallif xorijlik va mahalliy tadqiqotchilarning korporativ boshqaruvning tashkiliy-iqtisodiy mexanizmi sohasidagi qarashlarini o‘rganib solishtiradi. Qurilish sohaning xususiyatlaridan kelib chiqib, muallif qurilish industriyasining korporativ boshqaruvning tashkiliy-iqtisodiy mexanizmi tuzilmasini ham taklif qildi.
Ushbu maqolada O‘zbekiston va Markaziy Osiyo mamlakatlarining iqtisodiy rivojlanishida turizm industriyasi o‘rni tahlil etilgan bo‘lib, muallif tomonidan ushbu mamlakatlarning pandimeyadan oldingi va keyingi davrida turizmni rivojlantirish borasida olib borgan ishlari, sohani rivojlantirishdagi strategik dasturlari o‘rganilgan. Turizm industriyasini rivojlantirishda mamlakatlarning tajribalari, kuchli va kuchsiz tomonlari tahlil qilingan.
Ushbu maqola turizm infratuzilmasini boshqarishning o‘ziga xos xususiyatlariga bag‘ishlangan bo‘lib turizm infratuzilmasini boshqarishda turistik korxona boshqarivi, turizm markazlari boshqaruvi, davlat boshqaruvi, hamkorlikdagi boshqaruv, hududiy boshqaruv, xalqaro korporatsiyalar boshqaruvi modellaridan foydalanish xususiyatlari ko`rib chiqilgan.
Ушбу мақоланинг мақсади Туркияда ислом молияси тизимининг ривожланиш тажрибасини ўрганиш, хусусан, ислом молияси (иштирок молияси)нинг ривожланиш тарихи, исломий молия хизматларини ташкил этиш йўлидаги инфратузилмани шакллантириш, ислом молия тизимининг ривожланиш йўлидаги тўсиқлар ва уларни бартараф этиш мақсадида олиб борилган ислоҳотлар, мазкур соҳани ривожланишига ҳисса қўшиб келаётган тадқиқот институтларининг аҳамиятини тадқиқ этиш ҳамда мамлакатда исломий молиялаштириш амалиётини таҳлил қилишдан иборат. Ушбу мақсадларга эришиш учун миқдорий ёндашувдан фойдаланилган. Шунингдек, Туркия тажрибасидан Ўзбекистонда фойдаланиш йўналишлари кўриб чиқилган.
Ushbu maqolada turizm sohasi rivojlanishida viloyatlararo o‘zaro bog‘liqlik hamda viloyatlararo tenglik darajasi o‘rganib chiqilgan. Buning uchun menmonxona sanoati o‘rganilib, mehmonxonalarning viloyatlararo taqsimlanganlik darajasi ko‘rib chiqildi. Bundan tashqari sayyohlik agentliklari va tashkilotlari o‘rganib chiqilib, ularning ham viloyatlararo taqsimlanganlik darajasi ham ko‘rildi. Shu bilan bir qatorda, yuqorida ta’kidlangan turizmning asosiy segmentlariga talabni yaratish uchun avvalambor mavjud resurslarga e’tibor berish va yangi zamonaviy resurslarni yaratish dolzarb mavzu sifatida ko‘rildi. Resurslarni son va sifat jihatdan oshirish uchun esa har bir viloyatning salohiyatidan kelib chiqgan holda bir qator takliflar berib o‘tildi.
Mahalliy oshpazlik an'analari va madaniy xilma-xilligini namoyish etish salohiyati bilan mashhur bo'lgan gastronomiya turizmi uning haqiqiyligi va barqarorligiga tahdid soladigan qator muammolarga duch keladi. Ushbu maqolada Surxondaryoda gastronomiya turizmi bilan bog'liq ko'p qirrali muammolar ko'rib chiqiladi, ular haddan tashqari tijoratlashtirish va madaniy o'zlashtirishdan tortib, ekologik barqarorlik muammolari va iqtisodiy nomutanosibliklarga qadar muammolarni qamrab oladi. Mavsumiylik, ta'minot zanjiri muammolari, infratuzilmaning etarli emasligi, sog'liq va xavfsizlik xavfi va ijtimoiy ta'sirlar bu muammolarni yanada kuchaytiradi. Shunga qaramay, oldinga yo'l bor va ushbu maqola ushbu muammolarni hal qilish va barqaror va mas'uliyatli gastronomiya turizmini rivojlantirish bo'yicha tavsiyalar to'plamini taqdim etadi. Ushbu tavsiyalarni qabul qilish orqali gastronomiya turizmi sanoati nafaqat muammolarini yengibgina qolmay, balki madaniy merosni asrab-avaylash va mahalliy hamjamiyatlarga foyda keltirish bilan birga ravnaq topishi mumkin.