Investorlar uchun investitsiyadan kutilayotgan daromadni maksimallashtirib, yuzaga kelishi mumkin boʻlgan risk darajasini kamaytirish har doim dolzarb masala hisoblanadi. Ushbu maqolada zamonaviy portfel nazariyalari, portfeldan kutilayotgan daromad va risk omillari haqida soʻz yuritiladi. Harry Markowitsning zamonaviy portfel nazariyasi, uning qarashlari va boshqa iqtisodchi olimlarning investitsiya va portfel haqidagi mushohadalari toʻgʻrisida fikr yuritiladi. Tahlil qismida esa Oʻzbekistondagi aksiyadorlik jamiyatlarining 3 yillik aksiyalaridan portfel tuzilib, portfeldan kutilayotgan oʻrtacha daromad va portfel riski aniqlanadi. Tahlil natijalarida kelib chiqib, ilmiy-amaliy xulosalar beriladi.
Vatanimizda yosh avlod uchun ayniqsa ularni jamiyatda o‘z o‘rniga ega bo‘lishlari uchun yoshlarga oid siyosatni ishlab chiqilgani va bu siyosatni qonuniy asos bilan mustahkamlanganligi va bosh qomusumiz O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va bir qancha me’yoriy hujjatlarda keltirib o‘tilganligi, shuningdek, aholi tadbirkorligini oshirishda daromadlilikni ta’minlash masalalariga qaratilgan tadqiqotlar bayoni keltirilgan.
Aholida kuzatilayotgan muammoli vaziyatlar va yechimlari, aholini ilmiy salohiyati, ta’lim berishdagi holatlar, ijtimoiy holati yaxshi bo‘lmagan aholiga ko‘maklashish, ma’naviy yetuklik darajasiga erishishda ularga zamon talabi asosida tarbiya berish va ayniqsa ularni ish bilan ta’minlash kabi masalalarga e’tibor bergan holda ilmiy takliflar va amaliy tavsiyalar berilgan.
Maqolada aholi tadbirkorligini oshirishda banklarning o‘rni bo‘yicha berilgan taklif va tavsiyalar asosida ATB “Mikrokreditbank” hisobotlarini tuzish jarayonida qo‘llash yuzasidan tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Pedagogika oliygohi bitiruvchisi, nafaqat fuqarolarni bilimli qilib tayyorlash va mamlakat inson kapitalini shakllantirish, shu bilan birga mavjud pedagogik qadriyatlarini asrab-avaylash, rivojlantirish va keyingi avlodga uzatishda ham muhim bo‘g‘in hisoblanadi. Mazkur maqolada O‘zbekistonda kadrlar tayyorlash siyosati va unda xorijiy davlatlar tajribalaridan foydalanish istiqbollari yoritilgan.
Maqolada raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish sharoitida savdo xizmatlari ko‘rsatishning barcha biznes jarayonlarini raqamlashtirish, mijozlarning yangicha iste’mol xulq-atvori va taomillarini shakllantirishda bozor subyektlarining yangi formatiga asoslangan raqamli o‘zaro munosabatlar muhitini shakllantirish, an’anaviy biznes modelini omnikanalli shaklga o‘zgartirish va yangi raqamli vositalar, texnologiyalar, bilim, malaka va o‘quvlar, resurslar hamda infratuzilmani shakllantirish imkonini beruvchi savdo xizmatlari raqobatbardoshligini oshirishning raqamli biznes-modelini ishlab chiqish taklif qilingan.
Ushbu maqolada aksiyadorlik jamyatining investitsion jozibadorligini ta’minlash yo’nalishlari tadqiq qilingan. Olimlarning korxonalarning investitsion jazibadorlikni ta’minlashga qaratilgan fikr-mulohazalari tahlili, shuningdek, investitsion jazibadorlikni ta’minlashning institutsional omillari tadqiq qilingan. Shu bilan birga, maqola uchun tanlangan “O’zbekneftgaz” Ajning moliyaviy-iqtisodiy holati tahlil qilingan. Ushbu tahlillarga asosan muallif tomonidan xulosa va takliflar ishlab chiqiligan.
Ushbu maqolada xorijiy investitsiyalarning ahamiyati va ularni milliy iqtisodiyotni rivojlantirishdagi oʻrni yoritilgan boʻlib, statistik maʼlumotlar asosida tahlil qilingan. Shuningdek, maqolada milliy iqtisodiyotga jalb qilingan invеstitsion loyihalarni samarali boshqarishdagi mavjud muammolar va ularni oldini olishni faollashtirishda qanday chora-tadbirlardan foydalanish kerakligi keng yoritilgan.
Ushbu maqolada Oʻzbekiston umumiy sugʻurta tarmogʻida qayta sugʻurtalashning soʻnggi yillardagi koʻrsatkichlari dinamikasi yaʼni qayta sugʻurtalashdan qabul qilingan va qayta sugʻurtaga berilgan qayta sugʻurta mukofotlari hajmi yoritilgan hamda tahlil qilingan. Shuningdek sugʻurta bozorida qayta sugʻurtaning rivojlanishidagi mavjud muammolar yoritilib, ularning yechimi boʻyicha takliflar berib oʻtilgan.
Maqola logistikaning nazariy asoslari va uning jahon iqtisodiyotidagi o’rniga bag’ishlangan bo’lib, mavzu doirasida iqtisodchi olimlarning tadqiqotlari o’rganilgan. Logistika iqtisodiy o'sish va rivojlanishning asosiy omili ekanligi asoslanib, mavzu yakunida xulosa shakllantirilgan.
Мазкур мақола Ўзбекистонда қўшилган қиймат солиғининг тарихий ривожланиши ва эволюциясига бағишланган бўлиб, унинг жорий этилишидан то бугунгача бўлган тарихий даврни кўриб чиққан. Шунингдек, Ўзбекистонда қўшилган қиймат солиғининг пайдо бўлиши босқичлардаги сабаблар ва унинг иқтисодиётга таъсири бўйича илмий тадқиқотлар олиб борилган ҳамда мавзу якунида хулоса ва тавсиялар шакллантирилган
Ushbu maqolada moliya bozorining ilmiy- nazariy jihatlari tadqiq qilingan, hamda, fond bozori instrumentlari dinamikasi tadqiq qilingan. Shuningdek, Respublika fond birjasi indeksining bir qancha omillar tufayli o’zgarishi tahlil qilingan. O’zbekiston fond bozorida aksiyadorlik jamiyati aksiyalarining bozor qiymatiga salbiy ta’sir qiluvchi muammolar aniqlangan va ularni bartaraf etish yuzasidan tegishli taklif va xulosalar keltirilgan.
Мақолада суғурта хизматлари бозорида компаниялар томонидан маҳсулотлар андеррайтинги жараёнлари маҳсулотлар турларидан келиб чиққан ҳолда ўрганилган. Суғурта маҳсулотларининг турларига қараб андеррайтингини амалга ошириш хусусиятлари таҳлил қилинган.
Мақолада иқтисодий хавфсизликнинг турли даражаларини баҳолашни акс эттирувчи иқтисодий хавфсизлик кўрсаткичлари матрицаси хамда иқтисодий хавфсизликнинг институционал тизимини тадқиқ этишга турли услубий ёндашувлар ишлаб чиқилган.
Mazkur ishda xorijiy investitsiyalarning iqtisodiy mohiyati va ularning mamlakat iqtisodiyotiga ko‘rsatadigan ta’siri o‘rganiladi. Xorijiy investitsiyalar – bu xorijiy investorlar tomonidan boshqa mamlakat iqtisodiyotiga kiritilgan kapital bo‘lib, ular yangi ishlab chiqarish quvvatlarini yaratish, texnologiyalarni olib kirish va kadrlar malakasini oshirish orqali iqtisodiy o‘sishga turtki beradi. Maqolada xorijiy investitsiyalarning asosiy turlari, ularni qabul qiluvchi mamlakat iqtisodiyotidagi funksiyalari, iqtisodiyotga ta’sir qiluvchi omillari va foydalari ko‘rib chiqiladi.
Iqtisodiy potensailni tahlil qilganda shuni ham nazarda tutish kerakki, korxonalarning iqtisodiy salohiyati nafaqat mavjud resurslar hajmi, balki shu resurslarning sifati, tuzilishi komponentlarning muvozanati, foydalanishning oqilonaligiiga ham bog’liq. Resurslarning sifat tarkibini yaxshilash mavjud salohiyatni oshiradi, ulardan samarali foydalanish boshqaruv qarorlarini mustahkamlaydi.
Ushbu maqola bugungi kunda dunyoda dolzarb masalalardan biri boʻlgan agroturizm sohasini tashkil etish, rivojlantirish masalalariga bagʻishlangan. Mazkur tadqiqotning asosiy predmeti agroturizmning rivojlantirishga qaratilgan. Shu bois, ushbu maqolada iqtisodchi olimlarning agroturizmni tashkil etish va uning mamlakat iqtisodiyotidagi oʻrni, uni rivojlantirishga toʻsqinlik qiluvchi omillar koʻrib chiqilgan.
Hozirgi kunda turizm sohasi hududlarida turistik marshrutlarning mavjudligi, ularning sifati birinchi oʻrinni egallaydi, shu bilan birga koʻplab mintaqalar aholisi oʻz sayyohlarini sifatli dam olish uchun moʻljallangan qulay va xavfsiz jamoat maydoni bilan toʻliq ta’minlay olmaydilar
Mazkur maqolada moliyaviy risklarni boshqarish va baholashning kompaniyalar istiqbolli prognozlarini ishlab chiqishdagi ahamiyati bayon etilgan. Xalqaro amaliyotda moliyaviy risklarni baholashning standartlari va ularning iqtisodiy mazmuni tadqiq qilingan. Moliyaviy risklarni boshqarishning muhim hususiyatlariga doir xulosalari yoritilgan. Risk menejmentini takomillashtirishga doir ilmiy takli f va amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan
Мақола хўжалик юритувчи субъектларда бухгалтерия ҳисобинини юритишнинг тушунчалари ва моҳиятининг концептуал ёндошувлари ёритилган. Бухгалтерия ҳисоби хўжалик юритувчи субъектларнинг фаолиятини барқарорлигини таъминлаши ва унинг ривожланишини белгиловчи муҳим омил эканлиги очиқланган. Бухгалтерия ҳисоби хўжалик юритувчи субъектлар фаолияти натижаларининг прогноз қилинишини оширади, бу уларнинг инқирозларини олдиндан кўриш ва олдини олишга ҳамда молиявий ҳисоботлардан фойдаланиш иқтисодий циклларни камайтиришга имкон беради.
Ushbu maqolada maxsus iqtisodiy hududlarning nazariy-uslubiy asoslari o‘rganilgan bo‘lib, erkin iqtisodiy hamda maxsus iqtisodiy zonalarning farqli jihatlari keltirilgan. Maqolaning maqsadi Jahon xo’jaligida maxsus iqtisodiy hududlarning shakllanishi, ya’ni tashkil qilish va jahon xo’jaligida maxsus iqtisodiy hududlar faoliyatini rivojlantirish orqali “iqtisodiy mo’jiza”ga erishgan va milliy iqtisodiyot taraqqiyotida tashqi savdo-sotiq siyosatini ilmiy nuqtai nazardan tadqiq etish, uning ijobiy tomonlarini umumlashtirish asosida O’zbekistonda maxsus iqtisodiy hududlarni tashkil qilish va uni rivojlantirish istiqbollari, hamda maxsus iqtisodiy hududlarlarni tashkil etishdagi jahon tajribasidan O’zbekistonda foydalanish imkoniyatlari borasida takliflar ishlab chiqishdan iboratdir. Tadqiqot natijasida quyidagi xulosa va takliflar shakllantirilgan: erkin iqtisodiy zonalar ham maxsus iqtisodiy zonalarning bir turi bo‘lsa, erkin zonalar erkin portlar faoliyatini tavsiflaydi; xorijiy mamlakatlar amaliyotida maxsus iqtisodiy zonalarning erkin savdo zonalari, erkin ishlab chiqarish hududlari, erkin iqtisodiy hududlar, texnologik-innovatsion parklar va boshqa turlari keng qo‘llaniladi.
Mazkur maqolada yirik soliq to‘lovchilarning soliq ma’murchiligini amalga oshirishning xorij tajribasi tahlil qilingan bo‘lib, bu tahlillar natijasida O‘zbekiston Respublikasi soliq qonunchiligini takomillashtirish masalalari, yirik soliq to‘lovchilarning soliq ma’murchiligini yanada takomillashtirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Maqolada zamonaviy davlat boshqaruviga taalluqli yondashuvlarning postindustrial jihatlari, an’anaviy ma’muriy yondashuvning “davlat xizmatlari ko‘rsatish modeli”, “davlat xizmati modeli”ga davlat va aholi o‘rtasidagi munosabatlarning “servis xususiyati”, davlat boshqaruvida biznes-shahar, aqlli shahar, aqlli davlat, “davlat-xizmat ko‘rsatuvchi” kabi biznes-modellarini qo‘llashga doir nazariy masalalar yoritib berilgan. Nazariy yondashuvlar asosida O‘zbekistonda aholiga davlat xizmatlari ko‘rsatish tizimini postindustrial jamiyatda davlat boshqaruvining eng maqbul yechimlaridan biri sifatida “davlat – xizmat ko‘rsatuvchi” tamoyiliga o‘tkazish taklif qilingan.
Maqolada zamonaviy korxonalarda risk-menejment strategiyasini ishlab chiqish uchun ilmiy farazlar va g‘oyalar, qonunlar, maqsad va vazifalar, boshqaruv tamoyillari va funksiyalarini, boshqaruvli ta’sir ko‘rsatish usullari hamda metodologiyasiga oid nazariy va uslubiy masalalarni yaxlit ifodalashga qaratilgan tijorat risklarini boshqarish konsepsiyasini ishlab chiqish yoritilgan. Taklif etilayotgan risk-menejment konsepsiyasi asosida zamonaviy tijorat, tijorat menejmenti, strategik menejment va risk-menejment tushunchalarining asosiy qoidalariga asoslangan holda ularni boshqarish mohiyatini falsafiy va konseptual anglashga, tijorat risklarining vujudga kelishi mumkin bo‘lgan manbalariga aniqlik kiritishga, risk-menejmentga doir ilmiy bilimlar majmuining menejment fanining turli sohalari bilan aloqadorligini, tijorat risklarini boshqarishga doir muhim g‘oyalar va maqsadlarni aniqlashtirishga imkon beradigan konseptual model taklif qilingan.
Ushbu tadqiqot 2000-yildan 2020-yilgacha 20 ta rivojlanayotgan bozorda savdo ochiqligi iqtisodiy rivojlanishga qanday ta’sir qilishini o‘rganadi. U mamlakatlarni savdo siyosati, ochiqlik darajasi va iqtisodiy o‘sish natijalari asosida taqqoslaydi. Tadqiqot mintaqaviy farqlarni ko‘rsatib o‘tadi va bunda Osiyo iqtisodiyoti Afrika va Lotin Amerikasidagi bozorlarga qaraganda yaxshiroq natijalarni ko‘rsatganligini keltirib o‘tadi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, savdo ochiqligi har bir mamlakat ehtiyojlariga moslashtirilgan kuchli institutlar va siyosatlar tomonidan qo‘llab-quvvatlansa, rivojlanishga samarali turtki berishi mumkin.
