Ushbu maqolada islom moliya tizimi sezilarli darajada rivojlangan BAAning tajribasi o‘rganilib, tadqiq qilingan. Mamlakatda islom moliya tizimining rivojlanish tarixi, bugungi kundagi holati, shuningdek, islom bankchiligining tashkil etilishi, loyihalarni islomiy moliyalashtirish amaliyoti va rivojlanish yo‘lidagi to‘siqlar va ularni hal etishdagi yechimlar tahlil qilingan. Shuning bilan birga, islom moliyasining O‘zbekistonda rivojlanishida uchraydigan kamchiliklarni bartaraf etilishida BAAning ushbu soha borasidagi tajribasidan foydalanish yo‘nalishlari ko‘rib chiqilgan.
Ushbu maqolada Oʻzbekistonda yashil iqtisodiyotni rivojlantirishda yashil investitsiyalarning roli va ahamiyati tahlil qilingan. Atrof-muhitga zarar yetkazmaydigan iqtisodiy faoliyatni ragʻbatlantirish, qayta tiklanuvchi energiya manbalarini rivojlantirish va ekologik toza texnologiyalarni joriy etishda yashil investitsiyalarni joriy qilish imkoniyatlari oʻrganilgan. Shuningdek, Oʻzbekistonda mavjud yashil investitsiya loyihalari oʻrganilib, ularni kengaytirish yoʻlidagi asosiy toʻsiqlar tahlil qilinib, tegishli xulosa va takliflar berilgan.
Ушбу мақолада трансформация қилиш жараёнида кредитлаш хизматлари самарадорлигини ошириш йўлларининг афзалликлари ва таҳлили ҳамда ривожлантириш истиқболларини такомиллаштириш ҳақида сўз боради. Шунингдек, кредитлаш хизматлари самарадорлигини ошириш ўзгарувчан бозор шароитида банк фаолиятини ривожлантиришда янги технологияларни жорий етиш, бизнес жараёнларини оптималлаштириш, маҳсулот ва хизматларни янгилаш, мижозлар тажрибасини яхшилаш, харажатларни камайтириш ва рентабелликни оширишдаги мавжуд муаммолар ҳамда уларни бартараф этиш бўйича муаллиф ёндашувлари ва таклифлари келтирилган.
Amaliyot shuni ko’rsatmoqdaki, davlat moliyasini boshqarish doimiy rivojlanib bormoqda, byudjet muassasalarining tashkiliy-huquqiy shakllari o'zgarmoqda, hamda ularni moliyalashtirish tartibi, tijorat tashkilotlarini davlat tomonidan qo'llab-quvvatlash ham rivojlanib borayapti. Bular esa o'z navbatida davlat moliyaviy nazoratini takomillashtirish masalasi dolzarbligini oshirayotganligini guvohi bo’lishimiz mumkin. Ushbu maqolada davlat moliyasi sohasini isloh qilish, budjet mablagʻlarining samarali va oqilona sarflanishini ta’minlash maqsadida davlat moliyaviy nazorati tizimida amalga oshirilayotgan ishlarning joriy holati tahlili keltirilgan.
Mazkur maqolada alternativ moliya tizimini an’anaviy moliya tizimiga integratsiyalash orqali dualistik moliya tizimida ishlovchi Malaziya, Indoneziya va Bangladesh kabi mamlakatlarning moliya bozori joriy holati tahlili qilinadi. Jumladan, ushbu maqolada asosiy e’tibor Malaziya, Indoneziya va Bangladeshning islomiy va an’anaviy banklarining mamlakat moliya bozoridagi ishtirokining qiyosiy tahliliga qaratilgan bo‘lib, bunda ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish sektorini moliyalashtirish holati, investitsiyalar jalb qilish va boshqa xizmat ko‘rsatish faoliyati turlarining holati tadqiq etiladi. Ushbu tadqiqotni olib borishda asosan miqdoriy yondashuvdan foydalanilgan.
Ushbu maqolada nodavlat notijorat tashkilotlarini davlat granti shaklida moliyaviy qoʻllab-quvvatlash masalalari tahlil qilingan va tizimni takomillashtirish boʻyicha takliflar berilgan.
Мақолада Ўзбекистондаги тўқимачилик ва чарм компанияларида экологияга мос амалиётлар – экологик ишлаб чиқариш, экологик маркетинг, инсон ресурсларини экологик бошқариш, яшил инвестициялар ва экологик инновациялар орқали иқтисодий натижалар ўртасидаги ўзаро боғлиқлик таҳлил қилинган.
Тадқиқот миқдорий усулдан фойдаланган ҳолда амалга оширилди, мамлакатимиздаги “Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмаси орқали, ўрта, катта тўқимачилик ва чарм корхоналари топ-менежерлари, корхона раҳбарларидан маълумотларни йиғиш учун 234 та анкета орқали стратификацияланган тасодифий намунани танлаш усули қўлланилди.
Mazkur maqolada kapital bozori ishtirokchilarining yashil iqtisodiyotga o‘tishdagi rolini o‘rganishda yashil iqtisodiyotga o‘tishda kapital bozorining o‘rni, yashil moliyaviy instrumentlarning ahamiyati va turlari bo‘yicha yondashuvlari o‘rganilgan. Yashil investorlarning kapital bozoridagi roli, kapital bozori ishtirokchilarining yashil iqtisodiyotga o‘tishdagi funksiyalari va yashil obligatsiyalar turlarining xalqaro yashil obligatsiyalar bozoridagi ulushi tahlil qilingan. Amalga oshirilgan tahlillar asosida tegishli xulosalar berilgan.
Ushbu maqola mintaqada innovatsion iqtisodiyotni rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlari, unda oliy ta’lim muassasalarining ta’siri, tahlili haqida ma’lumotlar keltirilgan. Oliy ta’lim muassasalarining innovatsion faoliyati, ularga turli yondashuvlar, innovatsion faoliyatni moliyalashtirish ko’rsatkichlari tahlil etilgan. Shuningdek, oliy ta’lim muassasalarini innovatsion rivojlanish tamoyillari va shartlari tadqiq etilgan. Ta’lim, fan va biznes o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarni yanada kengaytirish,oliy ta’lim muassasalarining innovatsion ishlanmalari va ilmiy tadqiqotlari natijalarini tijoratlashtirish bo‘yicha ilmiy xulosa va tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Мазкур мақолада озиқ-овқат хафсизлиги муаммосини бартараф этишда аҳоли томорқа ерларидан самрали фойдаланишда давлат томонидан бериладиган имтиёзларнинг муҳим рол ўйнаши маълум бўлди. Хусусан, аҳоли томорқалари ва деҳқон хўжаликларига оид статистик маълумотлар таҳлили ўрганилди. Мамлакатимизда аҳолига ажратиладиган ерларни иккиламчи тақсимлаш амалиёти ўрганилган ҳолда, маҳсулот ишлаб чиқариш динамикасига таъсири аниқланди. Аҳоли томорқа ерларидан фойдаланишга ижобий ва салбий таъсир қилувчи омиллар аниқланди. Томорқа хўжалигини молиявий қўллаб-қувватлаш механизмлари ва ер унумдорлигини ошириш, янги суғориш технологияларини жалб қилиш ва сувдан оқилона, тежаб-тергаб фойдаланишни аҳоли даромадларини оширишдаги таъсири бўйича асосланган хулосалар шакллантирилган.
Ushbu maqolada tijorat banklarida ularning raqobatbardoshligi, samaradorligi va qiymat taklifini oshirish maqsadida moliyaviy xizmatlarni rivojlantirish strategiyalari koʻrib chiqiladi. Global texnologik rivojlanish va mijozlarning xohish-istaklarining oʻzgarishi bilan ajralib turadigan davrda tijorat banklari oʻzgaruvchan bozor talablariga javob berish uchun innovatsiyalar va moslashish zarurligiga duch kelishmoqda. Maqolada barqaror oʻsishga erishish va mijozlar ehtiyojlarini maksimal darajada qondirish uchun banklarning asosiy strategiyalari aniqlangan. Ushbu strategiyalar orasida raqamli transformatsiya, mahsulot takliflarini kengaytirish, mijozlar tajribasini yaxshilash, moliyaviy xizmatlardan foydalanish imkoniyatlarini kengaytirish, risklarni boshqarish tizimini mustahkamlash, inson kapitalini oshirishga investitsiyalar va barqaror moliyalashtirish amaliyoti mavjud. Ushbu strategiyalarni amalga oshirish tijorat banklariga moliyaviy xizmatlar sohasida yetakchi oʻrinlarni egallashga, biznesning oʻsishini ragʻbatlantirishga va kengroq maqsadlarda iqtisodiy farovonlik va ijtimoiy farovonlikka erishishga yordam beradi.
Ushbu maqolada iqtisodiy nochor korxonalarni moliyalashtirishga taʻsir etuvchi omillar tahlili tadqiq etilgan boʻlib, iqtisodiy nochor korxonalarni moliyaviy sogʻlomlashtirish orqali ishsizlik, qayta moliyashtirish stavkasi va inflyatsiya darajasiga taʻsiri ekonometrik tahlillar yordamida yoritilgan .
Ushbu maqolada Islom taraqqiyot banki (ITB) guruhiga a’zo-mamlakatlar va tijorat banklari faoliyatida islomiy bank xizmatlarini rivojlantirishda mavjud muammolar tahlili hamda rivojlantirish istiqbollarini takomillashtirish haqida so‘z boradi. Shuningdek, maqolada islomiy bank xizmatlaridan O‘zbekiston Respublikasi tijorat banklari faoliyatida foydalanishni rivojlantirishda mavjud muammolar hamda ularni bartaraf etish bo‘yicha muallif yondashuvlari va takliflari keltirilgan.
Мақолада мамлакатимизда оилавий тадбиркорликни ривожлантиришга қаратилган дастурлар, ушбу дастурлар асосида соҳага ажратилаётган кредитларни статистик таҳлил қилиш усулларидан бири бўлмиш мавсумийлик индекси ҳисобланган бўлиб, унда имтиёзли кредитларнинг асосий қисми қайси ойларга тўғри келиши ўрганилган. Ўтказилган статистик тадқиқотлар бўйича тегишли хулоса ва таклифлар берилган.
Мақола Андижон вилояти мисолида кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг иқтисодий салоҳиятини ошириш стратегиялари ва механизмларини таҳлил қилишга бағишланган. Мақолада минтақада кичик ва ўрта корхоналар (КўК) ривожланишига таъсир этувчи асосий омиллар, шу жумладан молиялаштиришга кириш имконияти, инновацион жараёнлар, таълим дастурлари ва давлат қўллаб-қувватлаши кўриб чиқилган. Статистик маълумотлар ва назарий тадқиқотларга асосланган ҳолда, муаллиф бизнес муҳитини яхшилаш ва тадбиркорлик фаоллигини рағбатлантириш бўйича бир қатор тавсиялар таклиф қилади, бу эса минтақа аҳолисининг барқарор иқтисодий ўсиши ва ҳаёт сифати яхшиланишига ёрдам бериши мумкин.
Hozirgi vaqtda turizmni rivojlantirish siyosiy va iqtisodiy tebranishlar tufayli ushbu sohani o‘ta beqaror qiladigan ko‘plab muammolarga duch kelmoqda. Barcha inqiroz va retsessiyalar odatda turizm faoliyati nazoratidan tashqarida yuzaga keladi. Turizm bilan bog‘liq eng muhim iqtisodiy muammolardan biri bu sohada investitsiyalar va moliyalashtirishning yetishmasligi hisoblanadi. Turizm dunyodagi eng yirik ish o‘rni yaratuvchi tarmoqlardan biri ekanligini va uning rivojlanishi iqtisodiyot uchun katta foyda keltirishini hisobga olishimiz kerak. Ushbu maqolaning maqsadi turizmni moliyalashtirish sohasidagi muammolar va imkoniyatlarni ko‘rib chiqishdan iboratdir. Tadqiqot maqsadida biz turizmni moliyaviy qo'llab-quvvatlashning asosiy yo‘nalishlari bo‘yicha dolzarb tahlil va tadqiqotlarni ko‘rib chiqdik.
Мақолада замонавий ижтимоий-иқтисодий тадқиқотларнинг долзарб йўналишларидан бири – корпоратив бошқарувни ташкил этиш масалалари кўриб чиқилмоқда. Корпоратив бошқарув тизимини такомиллаштириш корхоналар фаолияти самарадорлигини ошириш, уларнинг ташқи молиялаштиришга имкониятларини кенгайтиришга хизмат қилади ва мамлакатимизнинг барқарор иқтисодий ўсишининг шартларидан бири ҳисобланади. Озиқ-овқат саноати корхоналари фаолиятининг жаҳон тажрибаси, бошқарувнинг корпоратив шакли миллий озиқ-овқат маҳсулотлари бозорини кенгайтириш ва йирик хорижий компаниялар экспанциясига қарши чиқиш воситаси эканлигини кўрсатмоқда.
Мақолада олий таълим муассасалари молиясининг ижтимоий иқтисодий мазмуни, моҳияти, таркиби, талқини ва уни бошқаришнинг замонавий тенденциялари ёритилган. Олий таълим муассасаларида барқарор молиявий муносабатларни юзага келтирадиган молиявий механизмини шакллантириш хусусиятларини ва унинг асосий таркибий қисмларини университетларни трансформация жараёни билан боғлиқ ҳолда ҳар томонлама тадқиқ қилинган. Шунингдек, олий таълим муассасаларини молиясини бошқариш бўйича таклиф ва тавсиялар берилган.
Davlat moliyasida oliy taʼlim muassasalarini subsidiyalash jarayoni yoʻnalishlari universitetlar va talabalarga nisbatan qanday shaklda tashkil etilishi koʻpgina tadqiqotlar asosida oʻrganilgan. Ushbu tadqiqotda mamlakatimizda oliy taʼlimni subsidiyalashni tashkil etishda soʻnggi yillarda OTMlar va talabalarga nisbatan asosiy tendensiyalar tahlil qilingan. Subsidiyalashning asosiy yoʻnalishlari xususiyatlari va jihatlari borasidagi oʻzgarishlar borasida xulosalar olingan hamda takliflar shakllantirilgan.
Maqolada, kapital bozori, korporatsiyalarda korporativ boshqaruvni rivojlantirish, ularning faoliyatini takomillashtirish va yangi zamonaviy loyihalarda ishtirokini oshirish hamda korporativ boshqaruv orqali iqtisodiyotni yanada rivojlantirish uchun takliflar berilgan.
Bizgа mа’lumki mаmlаkаtimizdа sаnoаt korxonаlаrini rivojlаntirishda investitsiyаlаrning roli kаttа аhamiyаtga ega. Shunday ekan bugungi kunda iqtisodiyotni yanada rivojlantirish va liberallashtirish sharoitida makroiqtisodiy barqarorlikni mustahkamlash, yuqori o‘sish sur’atlarini saqlab qolish va iqtisodiyotni raqobatbardoshligini ta’minlashda investitsiyalarning o‘rni beqiyos. Iqtisodiy faoliyаtning аmalga oshirilishi kаpitаl bilan bog‘liq bo‘lib, foyda olish yoki iqtisodiy-ijtimoiy sаmаrаgа erishish mаqsаdidа sarflаngаn mаblаg‘ investitsiyа sifatida qaraladi.
Мақолада солиқ солиш жараёнида кўчмас мулкни баҳолашнинг асосий ўрни кўриб чиқилади. Солиқларни ҳисоблаш учун асос бўлган кўчмас мулк объектлари қийматини аниқлашда қўлланиладиган усул ва ёндашувлар батафсил таҳлил қилинган. Индивидуал ва оммавий баҳолаш ўртасидаги фарқлар, уларнинг ахборот ҳажми ва сифатига боғлиқ ҳолда қўлланилиши, шунингдек, ушбу ёндашувларнинг солиқ мажбуриятларининг аниқлигига таъсири муҳокама қилинади.
Шунингдек, мақолада баҳолаш усуллари ва қўллаш билан боғлиқ муаммо ҳамда қарашлар ўрганилиб, солиқ тизимининг адолатлилиги ва самарадорлигини таъминлаш учун ишончли, долзарб маълумотларнинг муҳимлиги таъкидланган. Солиқ тизимини молиялаштириш ва бу жараёнда маҳаллий бюджетларнинг ўрни масалаларига алоҳида эътибор қаратилмоқда. Тадқиқот кўчмас мулкни баҳолаш ва солиқни тартибга солиш ўртасидаги ўзаро боғлиқликни такомиллаштиришга, шунингдек, уларнинг шаффофлиги ва адолатлилигини ошириш учун жараёнларни оптималлаштиришнинг мумкин бўлган йўлларини аниқлашга қаратилган.
