Мақолада савдо соҳасида кичик бизнесни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш ва ривожлантиришнинг ташкилий-иқтисодий асослари тадқиқ этилади. Ушбу жараёнда маркетинг тадқиқотларининг роли ва аҳамияти, кичик бизнесни ривожлантириш шарт-шароитлари, унга таъсир кўрсатувчи омиллар ўрганилади. Савдо соҳасида кичик бизнесни ривожлантириш, мижозларни сақлаб қолишда франчайзинг ва мерчандайзинг тизимидан фойдаланиш юзасидан таклифлар ишлаб чиқилади. Бу борада мижозга йўналтирилган стратегияга ўтиш бўйича тавсиялар киритилади.
Maqolada bozor iqtisodiyoti sharoitida davlat moliyasining ahamiyatiga e’tibor qaratiladi, rivojlangan xorijiy mamlakatlar hukumati tomonidan iqtisodiyotning hozirgi bosqichida davlat moliyasini boshqarish samaradorligini oshirish sohasida amalga oshirilayotgan islohotlarning mohiyati aks ettiriladi, xalqaro moliya tashkilotlari tomonidan amalga oshirilayotgan byudjet ko‘rsatkichlarining ochiqligi sohasidagi reyting natijalari tahlil qilinadi. Tahlil shuni ko‘rsatdiki, davlat moliyasini boshqarishning istiqbolli xorijiy tajribasi sifatida natijalarga yo‘naltirilgan byudjetni faol joriy etish, davlat moliyasini boshqarish samaradorligini baholash modelini ishlab chiqish, fiskal qoidalarni shakllantirish, byudjetni rejalashtirishni takomillashtirish, byudjet shaffofligini oshirish va boshqalar keltirib o‘tilgan.
Мазкур илмий мақолада Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлиги мамлакатларида рақамли активлар ва криптовалюталар муомаласининг жорий ҳолати ва тартибга солиш масалалари таҳлил қилинган. Қиёсий таҳлил асосида МДҲ мамлакатларида асосан мавжуд қонунчилик нормаларининг қўлланилиши ёки мустақил ҳуқуқий асосларнинг шакллантирилиши ёндашувлари амал қилаётгани аниқланди ҳамда бу соҳада устувор бўлган давлатлар белгилаб олинди. МДҲ мамлакатларида рақамли активлар муомаласини тартибга солиш бўйича тажриба алмашиш ва ўзаро ҳамкорликни кучайтириш лозимлиги ҳақида хулоса шакллантирилди.
Мақолада Ўзбекистон Республикасида масофавий аудитни ташкил қилиш ва ривожланишининг назарий масалалари ёритилган. Масофавий аудит бўйича илмий ишлар ва меъёрий ҳужжатлар таҳлил этилиб, хулоса ва таклифлар берилган
Iqtisodiy potensailni tahlil qilganda shuni ham nazarda tutish kerakki, korxonalarning iqtisodiy salohiyati nafaqat mavjud resurslar hajmi, balki shu resurslarning sifati, tuzilishi komponentlarning muvozanati, foydalanishning oqilonaligiiga ham bog’liq. Resurslarning sifat tarkibini yaxshilash mavjud salohiyatni oshiradi, ulardan samarali foydalanish boshqaruv qarorlarini mustahkamlaydi.
Мазкур мақолада мол-мулк солиқ тизими, унинг объекти ва базасининг назарий-методологик жиҳатлари ўрганилган бўлиб, ривожланган мамлакатлар ва мамлакатимизда мол-мулк солиғининг муҳим жиҳатлари ва ўзига хос хусусиятлари ёритиб берилган. Шунингдек, мамлакатимизда мол-мулк солиғининг ундирувчанлигини ошириш ҳамда мол-мулк солиғи объекти, базаси ва мол-мулк солиғи механизмининг оптималлаштириш йўналишлари келтириб ўтилган.
Maqolada hududlarda turizmning rivojlanishiga taʼsir etuvchi omillar batafsil tahlil qilinadi. Turizmni rivojlantirishda tashqi va ichki omillarning oʻrni va ahamiyati muhokama etiladi.
Maqolada ayollar tadbirkorligini moliyalashtirishning xorij tajribasi va uni O‘zbekistonda qo‘llash imkoniyatlari tadqiq qilingan. Shu bilan birga bu jarayondagi mavjud muammolar, ularni bartaraf etish yo‘llari, ayollar tadbirkorligini moliyaviy qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha takliflar ishlab chiqilgan.
Мақолада иқтисодиёт норасмий секторининг моҳияти ва таркибий элементлари ёритилиб, норасмий иқтисодиёт категориясининг мазмуни солиққа жалб қилиш нуқтаи назаридан очиб берилган. Мавзуга доир назарий адабиётларни шарҳлаш, халқаро амалиёт ҳамда Ўзбекистондаги ҳолат таҳлили асосида норасмий иқтисодиётни жиловлаш ва кўламини қисқартиришда солиққа тортиш механизмларидан самарали фойдаланишга қаратилган таклифлар ва амалий тавсиялар шакллантирилган.
Ushbu maqolada hududlarning soliq potensialiga ta’sir etuvchi makroiqtisodiy ko’rsatkichlar tahlil qilingan. Hududlarni soliq potensialini oshirishga doir budjet-soliq siyosatiga doir chora-tadbirlar tizimi, hududlarni soliq to’lay olish qobiliyati, ularni oshirish va soliqlarni undirish jarayonida sodir bo’ladigan munosabatlar xorij tajribasi asosida yoritib berilgan.
In the article, the economic development of the electrotechnical industry, the rate of growth of the production volume of electrotechnical products, and the export indicators of electrotechnical products are studied over the years, and the geography of product export is highlighted. Development prospects for the next period have been defined.
Ушбу мақолада банк тизимидаги депозитлар таркиби ва уларнинг молиявий барқарорликка таъсири таҳлил қилинди. Жисмоний ва юридик шахслар томонидан шакллантирилган депозитларнинг банклар учун ликвидлилик, хавф ва харажатлар нуқтайи назаридан қандай муаммоларни келтириб чиқариши ўрганилди. Тадқиқот давомида давлат улуши мавжуд банклар ва хусусий банклар ўртасидаги депозитларнинг тақсимланиши ва уларнинг иқтисодиётга таъсири кўриб чиқилди. Мақолада банк секторини барқарор ривожлантириш ва депозит ресурсларини самарали бошқариш бўйича амалий таклифлар ишлаб чиқилган.
Maqolada Oʻzbekiston Respublikasining elektr tarmoqlarida umumiy elektr yoʻqotishlarining holati va elektr yoʻqotishlarining meʼyorlari boʻyicha maʼlumotlar keltirilgan. Elektr yoʻqotishlarini hisoblash muammosi energetiklarni juda uzoq vaqtdan buyon oʻylantirib kelmoqda. Bugungi kunda elektr yoʻqotishlarini aniqlash va hisobini yuritish uchun manbalar yetarli emas. Yoʻqotishlarni hisoblashning murakkabligi va jiddiy xatolarning mavjudligi sababli, soʻnggi paytlarda elektr energiyasi yoʻqotishlarini standartlashtirish usullarini ishlab chiqishga alohida eʻtibor qaratilmoqda. Shu sababli, hududiy elektr tarmoqlarida elektr energiyasi yoʻqotishlarini tahlil qilish va ularni kamaytirish boʻyicha chora-tadbirlarni ishlab chiqish mavzusi dolzarbligicha qolmoqda.
Turar-joy binolarida yong‘in xavfini boshqarish xavfsizlikni ta’minlash va hayot va mulk yo‘qotilishini minimallashtirishning muhim jihati hisoblanadi. Ushbu tadqiqot yong‘in xavfi nazariyalari, ilg‘or metodologiyalar, inson xatti-harakatlari, binolar dizayni va me’yoriy-huquqiy bazalarni o‘z ichiga olgan asosiy komponentlarni o‘rganish orqali yong‘in xavfini boshqarishning nazariy va uslubiy asoslarini o‘rganadi. IoT-ni qo‘llab-quvvatlaydigan yong‘inni aniqlash tizimlari va sun’iy intellektga asoslangan bashoratli modellashtirish kabi texnologik innovatsiyalar xavfni proaktiv kamaytirish uchun o‘zgartiruvchi vositalar sifatida aniqlanadi. Shuningdek, yong‘in hodisalari va o‘lim holatlarini kamaytirishda aholining faolligi va yong‘in xavfsizligi bo‘yicha ta’limning o‘rni ta’kidlangan.
Ҳозирги пайтда глобаллашувнинг чуқурлашуви сифатида минтақавий ва халқаро иқтисодий интеграцион ташкилотларнинг тобора ривожланиб бориши кузатилмоқда. Ушбу жараён замонавий нуқтаи назардан илмий ва амалий изланишни талаб қилмоқда. Мақолада дунёдаги йирик минтақавий иқтисодий интеграцион ташкилот ҳисобланган Шимолий Америка интеграциясининг (НАФТА, USMCA) замонавий ҳолати таҳлил қилинган. Шунингдек, мазкур интеграцион ташкилотнинг ривожланиш босқичлари, ундаги ўзгаришларнинг сабаблари ёритиб берилган. Таҳлил натижаларига кўра мазкур минтақада интеграция жараёнлари динамик ривожланиб бориши кўрсатилган.
Ушбу мақолада Хитой енгил саноатининг ривожланиш жараёнлари, унинг афзалликлари, кийим-кечак, тўқимачилик саноатининг ривожланиш тенденцияларини ўсиши, капитал сиғимининг ошиши ва бозор консалидациялашувининг бошланиши, ишлаб чиқаришнинг автоматлашуви ва самарадорлигининг ўсиши, ҳалқаро бозорлар томонидан рақобатнинг кучайиши бу ҳам тармоқдаги ўзаро муносабатларни характерли ва таркибий тузилмасининг ўзгаришлари ўрганиб чиқилган .Ўзбекистонга мос жиҳатлари таҳлил қилинган ва асослаб берилган.
Мазкур мақолада мамлакатда солиқ соҳаларида тадбиркорлик фаолиятини юритиш учун қулай шарт-шароитлар яратиш, бизнес доираларнинг ишончини янада мустаҳкамлашга қаратилган кенг кўламли ислоҳотларни такомиллаштиришда ҳудудлараро солиқ инспекциясини ўрни ва аҳамияти ёритилган. Шу билан бирга, Ўзбекистон солиқ тизимида ҳудудлараро солиқ инспекцияси амалга оширилаётган айрим муҳим ислоҳотлар ўрганилиб, хориж тажрибаси, мамлакатимизда уни қўллаш бўйича илмий-амалий хулоса ва таклифлар ишлаб чиқилган.
Ушбу мақолада жаҳондаги нуфузли компанияларда молиявий ҳолатни барқарорлаштириш, янги иш ўринларини яратиш ва иқтисодий ўсишга эришиш мақсадида «бошқарувнинг халқаро стандартларига ўтиш, кластер ва кооперация тизимидаги субъектларда молиявий битимлар тузиш жараёнида трансферт баҳолардан фойдаланиш, операцион сегментлар бўйича молиявий ва бошқарув ҳисоботларини тақдим этиш» лозимлиги белгилаб қўйилган.
Мазкур мақолада республикамизда янги тараққиёт стратегиясида солиқ-бюджет тизимини самарадорлигини таъминлаш ҳисобланади. Солиқ салоҳиятини ҳисоблаш формулалари келтирилган шунингдек солиқ-сиёсатини такомиллаштириш, бюджетда харажатлар эҳтиёжларини ва тенглаштириш дастурларининг асосий жиҳатларини аниқлашда мавжуд инновацион усуллар ва услубий ёндашувларни ишлаб чиқишни такомиллаштириш, иқтисодий-математик моделлаштириш ва прогнозлашнинг кенг кўламли усулларини қўллаш таклифлар берилган.
Maqolada raqamli iqtisodiyot sharoitida viloyat tumanlarini klasterlashning biznes asoslari ko‘rib chiqilgan. Raqamlashning iqtisodiy klasterlashga ta’siri tufayli qo‘shma biznes samaradorligini oshirishning mumkin bo‘lgan yo‘nalishlari nazariy jihatdan yoritilgan. Klasterlash doirasida amalga oshiriladigan qo‘shma biznes samaradorligini oshirish uchun barcha mumkin bo‘lgan yo‘nalishlarning dastlabki to‘plamini yaratish algoritmi bosqichlarga bo‘lib o‘rganilgan. Samarali qo‘shma biznesni qurish uchun qo‘shimcha talablar keltirib o‘tilgan
Qisqa muddatli sukuk bu so’ndirilish muddati bir yil ichida amalga oshiriladigan islom qimmatli qog’ozi hisoblanadi. Mazkur maqolada islom qimmatli qog'ozlari (sukuk)ning qisqa muddatli turi, qisqa muddatli sukuk emissiyasining yillar kesimidagi tahlili, o’sish va kamayish tendensiyalarining sabablari kabi bir qator masalalarga bag'ishlangan holda statistik tahlil qilingan. Statistik tahlilda xalqaro islom moliya bozori (IIFM)ning sukuk to’g’risidagi yillik hisobotlaridan foydalanilgan. Tahlillar jamlanib, maqola so'nggida bir necha qo'shimcha fikrlar berilgan.
Ushbu maqolada global miqyosda faoliyat olib borayotgan va xalqaro bozorning rivojlanishida muhim rol o’ynayotgan Jahon Savdo Tashkilotining vujudga kelish tendensiyasi va uning mamlakatlarni xalqaro savdodagi faoliyatini jadallashtirishga ta’siri tadqiq qilingan. Zero, bugungi kunda bu tuzilmada 164 ta a’zodan iborat ishtirokchilar faoliyat olib borayotgan bo‘lib, ular jahon savdosining 95%dan ortiq qismini amalga oshirmoqda. Shu bois bunday tizimning shakllanish va rivojlanish tendensiyasi muntazam ravishda tadqiq qilinishi va erishilayotgan natijalar hamda kelib chiqayotgan muammolar ko‘rsatilib, tahliliy xulosalar qilib borilishi dolzarb vazifalardan hisoblanadi.
Ushbu maqolada demografik dividend haqida fikr yuritiladi. Unda demografik dividend toʻgʻrisidagi olimlarning nazariy qarashlari, demografik dividendning afzalliklari, foydalilik tomonlari, olish bosqichlari, demografik dividendga erishish uchun muhim boʻlgan omillar, sabablar va yoʻnalishlar oʻrganilgan.
Vatanimizda yosh avlod uchun ayniqsa ularni jamiyatda o‘z o‘rniga ega bo‘lishlari uchun yoshlarga oid siyosatni ishlab chiqilgani va bu siyosatni qonuniy asos bilan mustahkamlanganligi va bosh qomusumiz O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va bir qancha me’yoriy hujjatlarda keltirib o‘tilganligi, shuningdek, aholi tadbirkorligini oshirishda daromadlilikni ta’minlash masalalariga qaratilgan tadqiqotlar bayoni keltirilgan.
Aholida kuzatilayotgan muammoli vaziyatlar va yechimlari, aholini ilmiy salohiyati, ta’lim berishdagi holatlar, ijtimoiy holati yaxshi bo‘lmagan aholiga ko‘maklashish, ma’naviy yetuklik darajasiga erishishda ularga zamon talabi asosida tarbiya berish va ayniqsa ularni ish bilan ta’minlash kabi masalalarga e’tibor bergan holda ilmiy takliflar va amaliy tavsiyalar berilgan.
Maqolada aholi tadbirkorligini oshirishda banklarning o‘rni bo‘yicha berilgan taklif va tavsiyalar asosida ATB “Mikrokreditbank” hisobotlarini tuzish jarayonida qo‘llash yuzasidan tavsiyalar ishlab chiqilgan.
