Bugungi kunda iqtisodiy resurslar hajmining qisqarib borayotganligi, xalqaro iqtisodiyotning globallashuvi mamlakatda barqaror iqtisodiy oʻsishni ta'minlashda innovatsion iqtisodiyotni joriy etilishi dolzarbligini yanada oshirmoqda. Oʻzbekiston iqtisodiyoti oʻtgan asrning 90 yillariga qadar xomashyo va qishloq xoʻjaligiga asoslangan xoʻjalikdan, bugungi kunda ishlab chiqarish resurs tejamkor va ilmsigʻimli boʻlgan tayyor iste'mol mollari ishlab chiqaradigan va xizmatlar koʻrsatadigan innovatsion xoʻjalik yuritish tizimiga bosqichma-bosqich oʻtmoqda. Xoʻjaliklar faoliyatini innovatsion tizim ta'siridagi samaradorligi innovatsiyalarning ahamiyatli chuqur anglash, ularni iqtisodiyotning turli tarmoq va sohalari doirasida tegishli kombinatsiyasini ta'minlashni taqozo etadi. Oʻz oʻrnida mazkur kombinatsion tizim ta'siriga ega boʻlgan jarayon innovatsion faollikka qaratilgan moliyaviy-iqtisodiy munosabatni toʻgʻri tashkil etishga yoʻnaltirilgan qator vazifalar ijrosini ta'minlash zaruriyatini yuzaga keltiradi.
Ushbu maqoladaO‘zbekiston telekommunikatsiya korxonalarida innovatsion faoliyat samaradorligini baholash metodologiyasi ko‘rib chiqilgan. Metodologiyada hisobga olingan asosiy ko‘rsatkichlar innovatsion faollik darajasi, innovatsiyalarni joriy etishdan olingan iqtisodiy va ijtimoiy natijalardir. Metodologiya innovatsion faoliyat samaradorligini baholash va yanada takomillashtirish yo‘nalishlarini aniqlash imkonini beradi
Mazkur maqolada kommunal xizmatlar sohasida innovatsion loyihalarning ahamiyati tahlil qilinadi. Tadqiqotda jahon va O‘zbekiston tajribasidan kelib chiqib, innovatsion texnologiyalarni joriy etishning iqtisodiy, ekologik va ijtimoiy foydalari ko‘rib chiqilgan. Innovatsion loyihalar, jumladan, aqlli shaharlar tizimi, raqamli boshqaruv, energiya samaradorligi va chiqindilarni qayta ishlash kabi yondashuvlar orqali resurslarni samarali boshqarish, atrof-muhitni himoya qilish va aholi farovonligini oshirish imkoniyatlari tahlil etilgan. Shuningdek, maqolada innovatsion texnologiyalarni joriy etishda mavjud bo‘lgan infratuzilma, moliyaviy va texnologik cheklovlar muhokama qilinadi hamda bu muammolarni hal qilish uchun tavsiyalar keltirilgan.
Maqolada innovatsion sektorda davlat-xususiy sheriklik (DXSH) masalalari va cheklangan resurslar sharoitida uni rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlari yoritilgan. DXSh sohasida milliy iqtisodiyotning innovatsion rivojlanishiga to‘sqinlik qiluvchi muammolar ko‘rsatilgan va davlat-xususiy sheriklikdan foydalanishga asoslangan O‘zbekiston iqtisodiyotining innovatsion rivojlanishini takomillashtirish mexanizmi taklif etilgan.
Innovatsion rivojlanish mamlakatlar va mintaqalarning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishida eng katta rol o'ynaydi. Dunyo mamlakatlarini baholash va ularni innovatsion rivojlanish darajasi bo‘yicha taqqoslash uchun Global innovatsiyalar indeksi va boshqa bir qator indekslar ishlab chiqilgan bo‘lib, ularda innovatsiyalarni rivojlantirishga sarflangan inson va moliyaviy resurslar to‘g‘risidagi ma’lumotlar kiritilgan. Ushbu maqolada O‘zbekistonning Global Innovatsiyalar indeksi va boshqa reytinglarda egallagan o‘rinlari ko‘rib chiqiladi.
Ushbu maqolada mehmondo‘stlik sanoatidagi innovatsion texnologiyalar va ularning turizmni rivojlantirishdagi roli baholangan. Tadqiqot jarayonida xalqaro tajriba tahlil etilgan va innovatsion texnologiyalarni mamlakatimizda tadbiq etish hamda istiqbolli yo‘nalishlar ishlab chiqilgan. Shuningdek, turizmdagi innovatsion texnologiyalar yordamuda turistik tashkilotlarning xizmatlar sifatini oshirish va turistlarni jalb qilis strategiyalarini rivojlantirishni nazarda tutadi.
Maqolada hududlarda xizmatlar samaradorligini oshirishninig tashkiliy-iqtisodiy mexanizmlari o‘rganilgan. Asosiy e’tibor iqtisodiyotni innovatsion rivojlantirish sharoitida yangi texnologiyalar asosida xizmatlar sohasini modernizatsiyalashtirish orqali xizmatlar sifati va samaradorligini oshirish holatlari o‘rganib chiqilgan.
Korxonalarda barqaror rivojlanish strategiyalarini amalga oshirish bugungi global iqtisodiyotda uzoq muddatli hayotiylik va raqobatbardoshlikning hal qiluvchi omili sifatida tobora eʼtirof etilmoqda. Ushbu tadqiqot ekologik, ijtimoiy va iqtisodiy oʻlchovlarning korporativ strategiyalarga integratsiyalashuvini oʻrganadi va korxonalar ijtimoiy tenglik va iqtisodiy samaradorlikni maksimal darajada oshirish bilan birga ekologik ta’sirlarni minimallashtiradigan amaliyotlarni qabul qilish zarurligini taʼkidlaydi. Turli sohalardagi amaliy tadqiqotlarni tahlil qilish orqali tadqiqot barqarorlikka oʻtishni osonlashtiradigan ilgʻor tajribalar va innovatsion yondashuvlarni aniqlaydi. Asosiy tarkibiy qismlarga manfaatdor tomonlarning ishtiroki, resurslar samaradorligi va aylanma iqtisodiyot tamoyillarini qabul qilish kiradi. Topilmalar shuni koʻrsatadiki, barqaror strategiyalarni faol ravishda amalga oshiradigan korxonalar nafaqat oʻzlarining brend obroʻsini oshiradi, balki operatsion samaradorlik va bozor oʻzgarishlariga chidamlilikka erishadilar. Oxir oqibat, ushbu tadqiqot korxonalar uchun yanada barqaror kelajakni taʼminlash uchun oʻz maqsadlarini barqaror rivojlanish maqsadlari (SDGs) bilan muvofiqlashtirish zarurligini taʼkidlaydi.
Tijorat banklarning investitsion kreditlari iqtisodiyotning asosiy tarmogʻi hisoblangan sanoat korxonalarini uzoq muddatli moliyaviy resurslar bilan taʼminlashning eng muhim manbai boʻlib, iqtisodiyotni progressiv va innovatsion rivojlantirishning zarur sharti hisoblanadi. Ushbu maqolada banklarning kreditlash faoliyati davomida investitsiya loyihalarini samarali kreditlashni amaliyotga joriy etish taklif etilgan. shuningdek, banklar investitsion siyosatiga taʼsir etuvchi omillarni tadqiq etish asosida tegishli ilmiy xulosa va takliflar ishlab chiqilgan.
