Ushbu tadqiqotda Oʻzbekiston Respublikasida aholining ijtimoiy qoʻllab-quvvatlash tizimi statistik tahlil asosida oʻrganildi. Mamlakatda ijtimoiy himoya siyosati aholining turmush darajasini yaxshilash, bandlikni oshirish va kambagʻallikni kamaytirishga qaratilgan boʻlib, uning samaradorligini baholashda rasmiy statistik maʼlumotlar muhim ahamiyat kasb etadi. Tadqiqot davomida Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Statistika agentligi, Moliya vazirligi, BMT va Jahon banki tomonidan taqdim etilgan ochiq maʼlumotlardan foydalangan holda deskriptiv va dinamik tahlil metodlari qoʻllanildi.
Ushbu maqolada aholini uy-joy bilan taʼminlash masalasi ijtimoiy himoyaning muhim komponenti sifatida tahlil qilinadi. Maqolada uy-joy taʼminoti sohasidagi mavjud muammolar, xalqaro tajriba va Oʻzbekistondagi islohotlar koʻrib chiqilgan. Tadqiqot natijalariga koʻra, samarali uy-joy siyosati ijtimoiy barqarorlik va aholi farovonligini taʼminlashning muhim omili hisoblanadi.
Мақолада давлат бюджетидан аҳолини уй-жой билан таъминлаш харажатларини молиялаштиришнинг илғор хорижий тжрибалари тадқиқ этилган. Унда маҳаллий ва хорижий олимларнинг илмий тадқиқотлари бўйича мустақил муаллифлик ёндашувлари ишаб чиқилган. Тадқиқотлар асосида мамлакатимизда аҳолини уй-жой билан таъминлашнинг назарий жиҳатлари юзасидан илмий таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган.
Мазкур мақолада ижтимоий ҳимоя тизимини яхшилашда бюджте маблағларидан самарали фойдаланиш масалалари тадқиқ этилган. Жумладан, маҳаллий ва хорижий олимларнинг бу борадаги илмий ишлари ўрганиб чиқилган. Давлат бюджети маблағлари ижроси таҳлил қилинган ва бюджет тизимида ижтимоий соҳа харажатларининг натижавийлигини таъминлашда натижага йўналтирилган бюджетлаштиришни қўллаш йўллари кўриб чиқилган. Хулоса ва таклифлар шакллантирилган.
Мақолада аҳолини ижтимоий ҳимоя қилишда “Ижтимоий ҳимоя ягона реестри” АТ орқали тўланадиган нафақалар ва моддий ёрдамни тайинлаш ва тўлаш тизимидаги муаммолар, уларни бартараф этиш борасида амалга оширилган ислоҳотлар, ижтимоий нафақаларнинг тайинлаш мезонларига ўзгартишлар киритилишига доир таклиф ва тавсиялар келтирилган.
Maqolada turmush darajasini oshirish masalasi jamiyat oldidagi asosiy qiyinchiliklardan biri sifatida ko'rib chiqiladi. U turmush darajasini oshirishga ta'sir qiluvchi asosiy omillarni va bu maqsadga erishish yo'llarini o'rganadi. Maqolada iqtisodiy o'sish va barqarorlik, ta'lim va bilimga kirish, sog'liqni saqlash va ijtimoiy himoya, infratuzilma va yashash sharoitlari, texnologiyalarni rivojlantirish va barqaror ekologik siyosat turmush darajasini oshirishning muhim omillari sifatida tahlil qilinadi. Muallif tibbiyot va sog'liqni saqlash, sanoat, infratuzilma va ta'lim sohalarida yangi texnologiyalarni rivojlantirish va qo'llash muhimligiga e'tibor qaratadi. Ta'kidlanishicha, ushbu sohalardagi innovatsiyalar hayot sifatini sezilarli darajada yaxshilaydi va har bir shaxsning imkoniyatlarini kengaytiradi. Shu bilan birga, muallif innovatsion loyihalarni muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun tegishli investitsiyalar, huquqiy qo'llab-quvvatlash va turli tomonlarning hamkorligi zarurligini ham ta'kidlaydi. Maqolada zamonaviy innovatsion o'zgarishlar davrida turmush darajasini oshirishga yordam beradigan mumkin bo'lgan rivojlanish yo'llari haqida umumiy ma'lumot berilgan
Maqolada dunyo mamlakatlari ijtimoiy himoya tizimininig asosiy tamoyillari, xalqaro standartlari, ilg‘or tajribalar, muammolar va takomillashtirish imkoniyatlariga e’tibor qaratilib, ijtimoiy himoyaga muhtoj odamlarni moliyaviy qo‘llab-quvvatlashning xalqaro standartlari tahlili keltirilgan. Inson huquqlari tamoyillariga, jumladan, ijtimoiy taʼminotga boʻlgan huquq va munosib turmush darajasiga ega boʻlish huquqiga tayangan holda, tadqiqot mamlakatlar boʻylab moliyaviy qoʻllab-quvvatlashga boʻlgan yondashuvlarning xilma-xilligini oʻrganadi, ijtimoiy himoya dasturlari, moliyalashtirish, muvofiqlashtirish, maqsadlilik va muvofiqlik mezonlari bilan boo‘liq muammolarni muhokama qiladi va aholining zaif qatlamlarini moliyaviy qo‘llab-quvvatlash mexanizmlari o‘rganilgan.
Мақолада аҳолини ижтимоий ҳимоя қилишда ижтимоий суғурта тизининг ўрни ёритилган. Ижтимоий суғурта тизими йўналишлари келтирилган. Ўзбекистонда ижтимоий суғурта тизимини ташкил қилиш билан боғлиқ масалалар таҳлил қилинган ва тизимда учраётган муаммо ва камчиликлар ҳамда уларни ҳал этиш бўйича таклиф ва тавсиялар баён этилган.
Мазкур мақолада камбағаликка қарши курашишда ижтимоий ҳимоя тизимининг халқаро аҳамияти ва ижтимоий ҳимояга муҳтож айрим тоифадаги шахсларга нафақалар тайинлаш ва тўлаш тартиби келтирилган. Шунингдек, Ўзбекистонда аҳолини ижтимоий ҳимоя қилишда нафақаларни манзилли ва мақсадли тўланишини таъминлашда аксарият нафақаларни “проактив шакл”да тайинланишини белгилаш ва бошқа муаммоларни ҳал этиш бўйича таклиф ва тавсиялар баён этилган.
Maqolada “Pensiya tizimini moliyalashtirishning amaliy tahlili” tushunchasining mazmuni va ahamiyati, pensiya jamg‘armasining daromadlari va xarajatlari, pensiya jamg’armasining moliyaviy manbalari, pensiya jamg’armasiga ta’sir etuvchi demografik, iqtisodiy, ijtimoiy omillar, davlat pensiya ta’minoti, jamg’arib boriladigan pensiya ta’minoti, xususiy pensiya ta’minoti, taqsimlanuvchi va aralash pensiya modellari tahlili amalga oshirilgan.
Мақолада аҳоли турмуш фаровонлигини белгилаб берувчи омиллар тизимлаштирилган. Турмуш фаровонлигини белгилаб берувчи моддий ва номоддий кўрсаткичлар хорижий олимларнинг қарашларига нисбатан мустақил ёндашувлар ишлаб чиқилган. Аҳолини ижтимоий ҳимоя қилишда давлатнинг молиявий сиёсати ва уни амалга оширишнинг устувор жиҳатлари тадқиқ этилиб, уни такомиллаштиришга қаратилган илмий тавсиялар ишлаб чиқилган.
