Ushbu tadqiqot 2000-yildan 2020-yilgacha 20 ta rivojlanayotgan bozorda savdo ochiqligi iqtisodiy rivojlanishga qanday ta’sir qilishini o‘rganadi. U mamlakatlarni savdo siyosati, ochiqlik darajasi va iqtisodiy o‘sish natijalari asosida taqqoslaydi. Tadqiqot mintaqaviy farqlarni ko‘rsatib o‘tadi va bunda Osiyo iqtisodiyoti Afrika va Lotin Amerikasidagi bozorlarga qaraganda yaxshiroq natijalarni ko‘rsatganligini keltirib o‘tadi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, savdo ochiqligi har bir mamlakat ehtiyojlariga moslashtirilgan kuchli institutlar va siyosatlar tomonidan qo‘llab-quvvatlansa, rivojlanishga samarali turtki berishi mumkin.
Бугунги кунда давлат активларини хусусийлаштириш ва хусусийлаштириш жараёнларини мувофиқлаштириш бўйича давлат комиссиясининг тегишли қарори ва топшириқларига асосан давлат активларини сотиш учун халқаро ҳамда маҳаллий маслаҳатчини ёки ташкилотларни жалб этиш ва рақобат муҳитини янада яхшилаш борасида амалга оширилган ислоҳотлар натижасида охирги уч йилда устав фондида давлат улуши мавжуд хўжалик жамиятлари ва давлат унитар корхоналари ва кўчмас мулк объектлари хусусийлаштирилди. Шуни инобатга олган ҳолда ушбу мақолада акциядорлик жамиятларига хорижий инвесторларни жалб этиш жадвалларини бажарилишининг бориши юзасидан доимий назорат ўрнатиш ҳамда давлат мулки объектларини хусусийлаштириш жараёнларини очиқ ва ошкоралик, қонунийлик принциплари асосида амалга ошириш, харидорларнинг оммавий савдоларда иштирок этишлари учун тенг шароитлар яратиш борасида амалга оширилаётган ислоҳотларни ривожлантиришдаги мавжуд муаммолар ҳамда уларни бартараф этиш бўйича муаллиф ёндашувлари ва таклифлари ўрганилган.
Maqolada Respublikamizda turli yoʻnalishlarda joriy etilgan reyting tizimlari tahlil qilingan. Shuningdek, reyting tizimlarining oʻziga xos xususiyatlari aniqlanib, tadbirkorlik subyektlarining tashqi savdo faoliyati bojxona reytingini aniqlashda xususiyatlarni aks ettirish keltirilgan. Reyting tizimini joriy etishda inobatga olinishi lozim boʻlgan tamoyillarga ham toʻxtalib oʻtilgan boʻlib, muhim tamoyillar sanab oʻtilgan. Bundan tashqari, reyting ballarini hisoblashda raqamli texnologiyalarni qoʻllash va boshqa tegishli tashkilotlar bilan integratsiya qilish muhimligiga eʼtibor qaratilgan hamda tegishli taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Ushbu maqolada strategik ochiqlik indeksi (SOI) – aksiyadorlik jamiyatlarida strategik qaror qabul qilish sifatini baholash va oshirishga qaratilgan yangi mezon sifatida taklif etiladi. Ushbu indeks uch asosiy ustunga – oshkoralik, hisobdorlik va manfaatdor tomonlarning ishtirokiga tayanadi. Xalqaro tajribalar va O‘zbekiston sharoitidagi empirik tadqiqotlar asosida aniqlanishicha, yuqori SOI ko‘rsatkichiga ega kompaniyalar kapital qiymatining yaxshilanishi (Tobin’s Q), strategik xavflarning kamayishi va investorlar ishonchining ortishi bilan ajralib turadi. Mazkur yondashuv boshqaruv va samaradorlik paradigmasini rasmiy natijalardan emas, balki qaror qabul qilishdagi ochiqlik va inklyuzivlik jarayonlariga yo‘naltirish orqali yangi bosqichga olib chiqadi.
