Hozirda jahon miqyosida moliyaviy menejmentning asosiy funksional elementi hisoblangan moliyaviy rejalashtirish tizimini takomillashtirish masalalari keng tadqiq etilmoqda. Xususan, global pandemiya sharoitida tashqi bozorlardagi oʻzgaruvchan muhitga tez moslashuvchan moliyaviy rejalashtirish tizimi va uning strategik rejalar bilan uygʻunlashtirilgan mukammal modelini shakllantirish yuzasidan maqsadli izlanishlar olib borilmoqda. Shuningdek, moliyaviy menejmentning asosiy funksional elementlaridan biri kompaniyalar moliyaviy-xoʻjalik faoliyatini kompleks baholashning keng koʻrsatkichlar arsenalini mujassamlashtiruvchi moliyaviy diagnostikaning tashkiliy arxitekturasini takomillashtirishga eʼtibor qaratilmoqda.

Ushbu maqola umumiy ovqatlanish, xalq xoʻjaligining ilmiy gigiyenik talablar asosida taomlar tayyorlab sotadigan va isteʼmolchilarga xizmat koʻrsatadigan va turizm sohasi hamda mehmonxonalardagi umumiy ovqatlanish xizmatlarini rivojlantirishning ekologik hususiyatini baholash jihatlarining nazariy asoslari keltirilgan.

Oziq-ovqat narxlari o‘zgaruvchanligi global qishloq xo‘jaligi bozorlarida muhim masala bo‘lib, shahar va qishloq hududlaridagi iqtisodiy natijalarga ta’sir ko‘rsatadi. Ayniqsa, aholisining katta qismi qishloq xo‘jaligiga bog‘liq bo‘lgan qishloq mehnat bozorlarida oziq-ovqat narxlari o‘zgaruvchanligi ko‘p qirrali ta’sirga ega. Ushbu maqola oziq-ovqat narxlari o‘zgaruvchanligining qishloq mehnat bozorlariga ta'sirini, turli xil qishloq xo‘jalik mahsulotlari turlari nuqtayi nazaridan o‘rganadi. Biz bandlik, ish haqi, daromadlarning taqsimlanishi va migratsiya tendensiyalariga to‘g‘ridan-to‘g‘ri va bilvosita ta’sirlarni tahlil qilamiz. Tadqiqot shuni ko‘rsatadiki, ushbu ta’sirlar mintaqalar va mahsulot turlari bo‘yicha farqlanadi: asosiy ekinlar, naqd ekinlar va chorvachilik mahsulotlari o‘ziga xos iqtisodiy dinamikaga ega. Maqolada nazariy asoslar va empirik ma’lumotlardan foydalanilgan bo‘lib, narx o‘zgaruvchanligining salbiy ta’sirlarini yumshatishga qaratilgan siyosat strategiyalari bo‘yicha tavsiyalar taqdim etiladi, bu esa qishloq mehnat bozorlarini yanada bardoshli qilishga yordam beradi.

Ushbu maqolada raqamli iqtisodiyot va elektron tijorat infratuzilmasini rivojlantirish mexanizmlari o‘rganilgan bo‘lib, bugungi kunda xar bir sohaga kirib borayotgan elektron tijorat va raqamli iqtisodiyotning asosiy jihatlari tahlil qilingan.Ma’lumki, raqamli iqtisodiyotning asosiy resursi boshqa turdagi resurslar kabi tugamaydigan, undan cheksiz ko‘p foydalanish mumkin bo‘lgan axborotdir. Internet global tarmoq bo'lib, unda resurslardan foydalanish sohasi cheklanmagan, shuningdek bulutli texnologiyalar tufayli ularni saqlash imkoniyati mavjud.

Ushbu maqolada O‘zbekiston tijorat banklarining foyda samaradorligi Stoxastik Chegara Tahlili (SFA) usuli asosida baholanadi. Tahlil 1999-2023 yillar oralig‘ida O‘zbekistonda faoliyat yuritgan tijorat banklari ma’lumotlariga asoslangan. Tadqiqot natijalari tijorat banklarining foyda samaradorligi yillar davomida ortib borganini, lekin global moliyaviy inqiroz va pandemiya davrida pasayganini ko‘rsatdi. Mulkchilik shakliga qarab, davlat banklari o‘rtacha eng yuqori foyda samaradorligiga ega bo‘lgan, xorijiy banklar esa yuqori tebranuvchanlikka ega bo‘lishiga qaramay, ba’zi yillarda eng yuqori natijalarga erishgan. Xususiy banklar va aksiyadorlik tijorat banklarining foyda samaradorligi o‘zgaruvchan bo‘lib, bozor sharoitlariga bog‘liq holda keskin tebrangan.

Yoqilg‘i-energetika kompleksi (YEK) global iqtisodiy barqarorlik va o‘sishda muhim rol o‘ynaydi. Ushbu maqolada YEK korxonalarining innovatsion salohiyatini oshirish uchun maqsadli strategiyalar orqali konsepsiya ko‘rib chiqiladi va mavjud tendentsiyalar hamda natijalarni aks ettiruvchi statistik ma’lumotlar bilan qo‘llab-quvvatlanadi.

Maqolada logistikaning jahon savdosi va iqtisodiy rivojlanishidagi o‘rni o’rganilgan. Logistika savdoni osonlashtirish, xarajatlarni kamaytirish va iqtisodiy o'sishni rag'batlantirishda muhim rol o'ynaydi. Transport, omborxona, inventarizatsiya va axborot tizimlarini samarali boshqarish orqali logistika ta'minot zanjiri bo'ylab tovarlar, xizmatlar va ma'lumotlarning uzluksiz oqimini ta'minlaydi. Maqolada iqtisodchi olimlarning mavzuga oid adabiyotlari o’rganilib, yakunida xulosa shakllantirilgan.

Maqolada islom kapital bozori ekotizimining iqtisodiy ahamiyati va zamonaviy moliyaviy tizimdagi roli tahlil qilinadi. Sukuk, islomiy aksiyalar va ETF kabi moliyaviy instrumentlarning rivojlanishi, shuningdek, shariat kuzatuv kengashlari va xalqaro institutlarning ishonch muhitini taʼminlashdagi oʻrni yoritilgan. Tadqiqot islom kapital bozorlarining barqaror rivojlanishi uchun innovatsion moliyaviy mahsulotlarni joriy qilish va xalqaro hamkorlik zarurligini koʻrsatadi. Ushbu bozor global iqtisodiyotda investitsiyalarni jalb qilish, adolat va barqarorlikni taʼminlashda muhim ahamiyatga ega.

Ушбу мақола Европа Иттифоқи, АҚШ ва Хитойнинг рақамли тўловлар соҳасида тез суръатда ривожланаётган технологиялар шароитида тартибга солиш муаммоларини қандай ҳал қилишини ўрганади. Аралаш тадқиқот усулларидан фойдаланиб, мақола маълумотларни ҳимоя қилиш, фирибгарликнинг олдини олиш ва истеъмолчилар ҳуқуқларини таъминлаш бўйича турли хил стратегияларни таҳлил қилади ҳамда инновациялар ва хавфсизлик ўртасидаги мувозанатни сақлайдиган мослашувчан қонун-қоидалар зарурлигини таъкидлайди. Тавсияларга халқаро ҳамкорликни кучайтириш ва трансчегаравий операциялар учун стандартларни уйғунлаштириш киради.

Maqolada xalqaro moliya bozoridan kapital jalb qilishda sukuklarni emissiya qilishning maqsadi, nazariy asoslari va ahamiyati yoritilgan. Sukuklarning anʼanaviy obligatsiyalardan farqli xususiyatlari, sukuk emissiya qiluvchi mamlakatlar sonining oʻzgarish dinamikasi va ularning mamlakatlar boʻyicha taqsimlanishi, sukuk sertifikatlarni muomalaga chiqarish bosqichlari hamda global qisqa muddatli sukuklar emissiyasi umumiy hajmi tahlil qilingan. Oʻzbekistonda sukuklarni joriy etish boʻyicha taklif va tavsiyalar keltirilgan.

Mazkur maqolada bugungi kunda yuzaga kelayotgan global iqlim oʻzgarishi natijasida yashil iqtisodiyotga oʻtish qanchalik muhim ekanligi keltirib oʻtilgan. Shuningdek, ekologik va ijtimoiy muammolar sababli yashil iqtisodiyotni rivojlantirishning ustuvor vazifalari hamda yashil iqtisodiyotni rivojlantirishda banklarning rolini oshirish masallari va banklarda ekologik va ijtimoiy risklar va ularni baholash, yashil kreditlar, yashil obligatsiyalarni kengaytirish borasida amalga oshirilayotgan ishlar keltirilgan.

Hozirgi vaqtda valyuta tizimi muayyan mamlakatlarda valyuta munosabatlarini tashkil etishning turli shakllari majmuidir. Asosiy elementlar - milliy valyuta, valyutani tartibga solish uchun mas’ul bo‘lgan milliy organlar, milliy valyuta kursi rejimi, milliy valyutaning konvertatsiyasini tartibga solish, muayyan mamlakatning oltin va valyuta bozorlari rejimi. Zamonaviy pul tizimi hech qanday qat’iy ishlash qoidalariga bo‘ysunmaydi.

Iqtisodiy oʻsish va inson kapitali oʻzaro bogʻliqdir. Iqtisodiyotning bilim bazasini, sogʻliqni saqlash va farovonlikni kengaytirishga inson kapitali yordam berishi mumkin, bu ham iqtisodiy oʻsishga ta'sir qiladi. Hayotni oʻzgartirish qobiliyati inson kapitali sifatida tanilgan. Ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotni ta'minlash inson kapitalini rivojlantirishning global muammosi, xususan, sogʻliqni saqlash, ta'lim va turmush darajasi. Ushbu insho Oʻzbekistonning iqtisodiy kengayishi va inson kapitalining rivojlanishi oʻrtasidagi bogʻliqlikni koʻrib chiqadi. Oʻzbekistondagi iqtisodiy oʻzgarishlarning dinamik manzarasida inson kapitalining rivojlanishi barqaror iqtisodiy oʻsishning hal qiluvchi omili sifatida namoyon boʻlmoqda

IFRS S1 (International Financial Reporting Standards) barqarorlik bilan bog‘liq moliyaviy axborotlarni oshkor qilish bo‘yicha umumiy talablarni belgilaydi. Ushbu standartning asosiy maqsadi tashkilotlarga barqarorlikka oid risklar  va imkoniyatlar haqida aniq va shaffof axborot taqdim etishga yordam berishdir. IFRS S1, moliyaviy hisobotlar orqali tashkilotlarning barqarorlik bilan bog‘liq risklari va imkoniyatlari haqida muhim axborotni oshkor qilishni ta’minlaydi, bu esa investitsiya qarorlarini qabul qilishda foydalanuvchilarga yordam beradi. IFRS S1 moliyaviy hisobotlarda barqarorlikka oid ma’lumotlarni oshkor qilishni yagona formatda talab qiladi, natijada global moliyaviy hisobotlarning taqqoslanishini va tushunarli bo‘lishini ta’minlaydi. Bu standart moliyaviy boshqaruvni optimallashtirish va tashkilotlarning uzoq muddatli barqaror rivojlanishiga hissa qo‘shishni maqsad qiladi. Mazkur maqolada korxona barqarorligi bilan bog‘liq moliyaviy axborotlarning moliyaviy hisobotlarda aks ettirilish jarayonlari ko‘rib chiqilgan

Ushbu maqolada kreativ iqtisodiyotni rivojlantirish bo‘yicha milliy va xorijiy tajriba tahlili, uning mamlakat eksport salohiyatini oshirish jarayonlari va fuqarolar farovonligini oshirishdagi ahamiyati, turli mamlakatlarda ko‘rilayotgan huquqiy, tashkiliy va amaliy chora-tadbirlar ko‘rib chiqiladi, jahon boʻyicha, shuningdek, davlat organlari faoliyatini mazkur yoʻnalishda yanada takomillashtirish boʻyicha tavsiyalar ishlab chiqadi.

Maqola O‘zbekiston neft va gaz sanoatiga sun’iy intellekt (AI) texnologiyalarini integratsiyalash imkoniyatlari va muammolarini o‘rganishga bag‘ishlangan. Neft va gaz sohasida barqaror rivojlanish uchun global o‘zgarishlar va bosim muhitida sun’iy intellekt samaradorlikni oshirish, xarajatlarni kamaytirish va atrof-muhitga salbiy ta’sirlarni minimallashtirish uchun kuchli vositadir. O‘zbekiston iqtisodiyotining ushbu muhim tarmog‘ida sun’iy intellekt texnologiyalarini joriy etishning hozirgi holati va yondashuvlari tahlili keyingi tadqiqotlar va amaliy qo‘llash uchun muhim yo‘nalishlarni ajratib ko‘rsatadi.

Ushbu tadqiqot 2000-yildan 2020-yilgacha 20 ta rivojlanayotgan bozorda savdo ochiqligi iqtisodiy rivojlanishga qanday ta’sir qilishini o‘rganadi. U mamlakatlarni savdo siyosati, ochiqlik darajasi va iqtisodiy o‘sish natijalari asosida taqqoslaydi. Tadqiqot mintaqaviy farqlarni ko‘rsatib o‘tadi va bunda Osiyo iqtisodiyoti Afrika va Lotin Amerikasidagi bozorlarga qaraganda yaxshiroq natijalarni ko‘rsatganligini keltirib o‘tadi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, savdo ochiqligi har bir mamlakat ehtiyojlariga moslashtirilgan kuchli institutlar va siyosatlar tomonidan qo‘llab-quvvatlansa, rivojlanishga samarali turtki berishi mumkin.

Ushbu natijalar umumiy moliyaviy koʻrsatkichlarni optimallashtirish va xavfni kamaytirish uchun kontekstga sezgir korporativ boshqaruv modellarini yaratish zarurligini taʼkidlaydi. Ushbu tadqiqot bir nechta boshqaruv modellari butun dunyo boʻylab banklar barqarorligiga qanday taʼsir qilishini tushunishga hissa qoʻshadi va boshqaruvni yaxshilashga intilayotgan siyosatchilar va bank menejerlariga maʼlumot beradi. Ushbu natijalar iqtisodiy samaradorlikni optimallashtirish va xavfni kamaytirish uchun korporativ boshqaruvning oʻziga xos usullariga ehtiyoj borligini taʼkidlaydi. Ushbu tadqiqot boshqaruvning turli modellari moliya institutlarining global barqarorligiga qanday taʼsir etishi haqidagi ekspert bilimlariga hissa qoʻshadi va boshqaruv tuzilmalarini yaxshilashga intilayotgan siyosatchilar va bank rahbarlariga maʼlumot beradi.

Iqtisodiy xavfsizlik, «yashil iqtisodiyot»ga o‘tish bilan bog‘liq global o‘zgarishlar sharoitida barqaror rivojlanishning asosiy elementi hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasida tabiiy resurslarni boshqarishni optimallashtirish, energiya samaradorligini oshirish va innovatsion texnologiyalarni joriy etish zaruratidan kelib chiqib, bu jarayon strategik ahamiyatga ega bo‘lmoqda. Maqolada «yashil iqtisodiyot»ga o‘tish sharoitida iqtisodiy xavfsizlikni ta’minlashning asosiy muammolari va istiqbollari ko‘rib chiqiladi. Iqtisodiyotni diversifikatsiya qilish, qayta tiklanuvchi energiya manbalarini rivojlantirish, qonunchilik bazasini takomillashtirish va institutsional mexanizmlarni mustahkamlash masalalariga alohida e’tibor qaratilmoqda. Taqdim etilgan chora-tadbirlar barqaror o‘sish uchun shart-sharoitlar yaratish, ekologik yukni kamaytirish va milliy iqtisodiyotning raqobatbardoshligini oshirishga qaratilgan.

Mаqоlаmizdа xаlqаrо mоliyаviy tаshkilоtlаrning аhаmiyаti vа ulаrning iqtisоdiyоtni rivоjlаntirishdаgi о’rni, hаmdа О’zbеkistоnning bugungi kundаgi xаlqаrо mоliyа tаshkilоtlаri bilаn mоliyаviy munоsаbаtlаri tаhlili vа ulаr о’rtаsidаgi hаmkоrlikni kеngаytirish istiqbоllаri hаqidа sо’z yuritilаdi. Xalqaro Valyuta Jamg’armasi (XVJ) va Jahon banki misolida hamkorlikning asosiy yo’nalishlari tahlil qilinadi.

O’zbekiston mustaqillikka erishganidan so’ng xalqaro moliya institutlar bilan faol aloqalarni yo’lga qo’ydi. Jumladan, qishloq xo’jaligi, transport, sog’liqni saqalash, ta’lim, infrotuzilma, energetika, qurilish sohalarida bir qancha yirik loyihalarni amalga oshirdi. So’ngi yillarda iqtisodiyotni liberallashtirish va investitsion jozibadorlikni oshirish borasidagi islohotlar hamkorlikni yanada kengayishiga sabab bo’ldi. Maqolada o’zbekistonning bu tashkilotlar bilan uzoq muddatli strategiyalar orqali barqaror rivojlanish, yashil iqtisodiyot, inklyuziv iqtisodiyot, kambag’allikni qisqartirish, bandlikni taminlash va zamonaviy infrotuzilmani yaratishga qaratilgan istiqbolli loyihalari yoritilgan. Ushbu hamkorlik natijasida mamlakatimizning global iqtisodiyotga integratsiyasini kuchayishi ko’zda tutilgan.

Ushbu maqola dunyodagi eng qadimgi va eng katta sug‘urta bozori bo‘lgan Lloyd’s of London kompaniyasining global sug‘urta landshaftidagi mavjud muammolar va imkoniyatlarni hal qilishdagi zamonaviy rolini tahlil qilishga bag‘ishlangan. Unda muassasaning tarixiy evolyutsiyasi, o‘ziga xos biznes modeli hamda iqlim o‘zgarishi va barqarorlik muammolari kabi yuzaga kelayotgan xavflarga moslashish imkoniyatlari ko‘rib chiqiladi.

Maqolada turizmni boshqarishning murakkab mexanizmlarini o'rganadi va barqaror amaliyotni rivojlantirish strategiyalarini ta'kidlaydi. Turizm jahon iqtisodiyotida muhim rol o‘ynab, o‘sish va rivojlanishni rag‘batlantiradi. Biroq, uning barqarorligini ta'minlash uchun sanoatni shakllantirishning asosiy mexanizmlarini tushunish muhimdir

Халқаро электрон тижорат глобал иқтисодиётнинг муҳим ва жадал ривожланаётган тармоғи бўлиб, сўнгги йилларда рақамлаштириш ва глобаллашув туфайли ўз кўламини сезиларли даражада кенгайтирди. Бунда халқаро бозорларга чиқиш, сотиб олиш ва сотиш жараёнларини оптималлаштириш, шунингдек, транзакция хавфсизлиги ва маълумотларни ҳимоя қилиш масалалари муҳим саналади. Ушбу мавзунинг аҳамияти электрон тижорат учун хавфсиз ва самарали муҳитни яратишга қаратилган тартибга солиш меъёрлари ва стандартларини жорий этиш билан изоҳланади.

Bu maqola oliy ta'lim sohasidagi o'qituvchilar motivatsiyasini xalqaro tajribadan olingan ilmiy va amaliy asoslar boyicha tahlil qiladi. Motivatsiya, shaxsiy va jamiyatchilik sohalarida muhim rolini o'ynagan, hamkorlik maqsadlari uchun kuchli ishqibozlikni ta’minlash maqsadida o’qituvchilarning xalqaro tajribasiga asoslanadi. Xodimning motivatsiyasi va ish berishni kuchaytirish uchun ishlab chiqilgan vositalarning mos kelishi, shaxsiy faoliyatni samarali qiladi. O'qituvchilar motivatsiyasining talaba muvaffaqiyatiga ko'rsatishi bilan bog'liq ahamiyati ko'rsatkichlarni aniqlash va baholash keng tahlil qilinadi. AQSh, Birlashgan Qirollik, G‘arbiy Yevropa va Skandinaviya davlatlaridagi o'rtacha pod'rabotoklar uning unikal metodologiyasi, baholash kriteriyalari va boshqalar o'rtasida farqlikni ko'rsatadi. Maqola ta'limning kelajagini shakllantirishda o'qituvchilar motivatsiyasi va talaba muvaffaqiyati o'rtasidagi bog'liqlikni ajratib olishda e'tibor beradi.

Сўнгги ўн йилликда бизнес юритиш усуллари тубдан ўзгарди. Ушбу кескин ўзгаришнинг асосий сабаби янги технологияларнинг пайдо бўлиши ва уларнинг интернет хизматлари билан уйғунлашувидир. Ушбу тадқиқот компаниялар томонидан рақамли технологияларнинг ҳозирги кунда қандай қўлланилаётганини ўрганади. Хусусан, рақамли трансформация маркетингнинг асосий иштирокида амалга ошириладиган анъанавий қиймат яратиш жараёнларини қандай ўзгартириши таҳлил қилинади. Мақолада рақамли трансформациянинг анъанавий маркетингга, жумладан, унинг роли, тузилмаси ва воситаларига таъсири ўрганилади ҳамда, корхоналарда электрон тижорат тизимини жорий этиш технологияларини ўрганиб, ушбу жараёнда қўлланилаётган технологияларга эътибор қаратади. Дунёнинг энг йирик электрон тижорат компанияларининг йиллик даромадлари бўйича солиштирма таҳлил уларнинг иқтисодий таъсирини очиб беради, шунингдек, ушбу компанияларнинг технологик ютуқлари уларнинг муваффақиятга эришишига олиб келган инновацион амалиётларни кўрсатади. Тадқиқотда рақамли технологияларнинг электрон тижоратдаги муҳим ўрни ҳам кенг стратегик нуқтаи назардан ўрганилади. Бундан ташқари, Ўзбекистондаги йирик электрон тижорат фаолияти билан шуғулланувчи компаниялар бўйича маълумотлар тақдим этилиб, минтақадаги электрон тижорат технологияларининг ривожланиши ва қўлланилиши тақдим этилди. Ушбу натижалар глобал ва минтақавий электрон тижорат тенденцияларини, шунингдек, ушбу тез ривожланаётган соҳани шакллантирувчи технологик омилларни чуқурроқ англашга ёрдам беради.