Мазкур мақолада республикамизда хуфиёна иқтисодиётни улушини камайтиришда молиявий инструментлардан самарали фойдаланиш масалалари ҳамда солиқ органларининг солиқ тўловчилар томонидан даромадлар ҳажмини яшириш, солиқ тўлашдан бўйин товлаш схемаларидан фойдаланишнинг кенг тарқалган амалиётига қарши курашиш бўйича ишлари тарқоқ ва изчил олиб борилмаётгани солиқ интизомининг пасайишига, яширин иқтисодиёт кўламининг сақланиб қолишига ва инсофли тадбиркорлар учун бизнес юритиш шартларининг ёмонлашишини таҳлил қилиш ва натижаларини баҳолаш бўйича тадқиқот олиб борилган, уни қўллаш бўйича илмий-амалий хулоса ва таклифлар ишлаб чиқилган.
Maqolada islom bank faoliyati, uni iqtisodiyot o‘sishiga ta’siri, an’anaviy banklar bilan farqlari, ishlash prinsiplariga oid adabiyotlar o‘rganilib, ularning natijalari bayon etilgan. O‘zbekiston milliy iqtisodiyotini rivojlantirishda islom banklarini tashkil etish bo‘yicha muammo va yechimlar berildi.
Ушбу мақолада хорижий компаниялар даромадига таъсир қилувчи рискларни баҳолаш усуллари ва уларни ишлаш механизмлари таҳлил қилинган. Корхоналар даромадига таъсир қилувчи рискларни чизиқли боғланиш функциялари ва уларни таъсир қилиш мезонлари ишлаб чиқилган.
Raqamlashtirish va avtomatlashtirish jarayonlari turizm tashkilotlarini rivojlantirish uchun ulkan imkoniyatlarni taqdim etadi. Shu bilan birga, ular moliyaviy xatarlar bilan birga keladi, chunki modernizatsiya biznes-jarayonlarning chuqur o‘zgarishini, yangi axborot tizimlarini ishlab chiqishni va korxonaning barcha ishlarini uzoq muddatli qayta qurishni o‘z ichiga oladi. Shunday qilib, bir tomondan, kompaniya raqamli tafovut bilan bog‘liq xavflarni, boshqa tomondan, biznes jarayonlariga yangi texnologiyalarni joriy etish bilan bog‘liq xavflarni o‘z zimmasiga olishi mumkin bo‘lgan vaziyat yuzaga keladi.
Ushbu maqolada tijorat banklarida muammoli kreditlarning ko‘p qirrali masalalari o‘rganilgan bo‘lib ularning o‘ziga xos xususiyatlarni tushunishga e’tibor qaratgan holda, moliyaviy institutlarda risklarni boshqarishga doir muhim masalarga qaratilgan. Tadqiqot muammoli kreditlarning paydo bo‘lishiga ta’sir etuvchi omillar, ularning iqtisodiy ko‘rsatkichlari, kredit bozorining sharoitlari, qarz oluvchiga xos xususiyatlarni va tartibga solish ta’sirini o‘z ichiga oladi. Bundan tashqari, tadqiqot muammoli kreditlarning kredit hajmi, turi va garovi kabi o‘ziga xos xususiyatlarini o‘rganib chiqilgan va ularni kreditlardan ajratib turadigan holatlarga oydinlik kiritilgan.Shuningdek tijorat banklari uchun kreditlarni to‘lamaslik xavfini kamaytirish uchun samarali strategiyalarni ishlab chiqish uchun muhim yondashuvlaer keltirilgan.
Mamlakat iqtisodiy rivojlanishida salmoqli hissasiga ega bo‘lgan tadbirkorlik faoliyati davlat tomonidan doimiy qo‘llab-quvvatlanadi. Uning iqtisodiy xavfsizligini ta’minlashda faoliyatning iqtisodiy holatini tahlil etish, o‘ziga xos bo‘lgan iqtisodiy xavfsizlik ko‘rsatkichlarini belgilash va buning yordamida tadbirkorlik faoliyatining iqtisodiy xavfsizligini baholash muhim ahamiyat kasb etadi. Ushbu maqolada tadbirkorlik faoliyatining iqtisodiy xavfsizligini ta’minlashda zaruriy ko‘rsatkichlar va faoliyatning iqtisodiy xavf darajasini baholash ilmiy tahlil etilgan.
Ushbu maqolada bank sektorida raqamli kreditlash evolyutsiyasini asoslovchi me’yoriy-huquqiy baza va huquqiy jihatlarni o‘rganildi. Zamonaviy moliyaviy landshaftda banklar chakana kreditlash amaliyotini o‘zgartirish uchun raqamli texnologiyalardan tobora ko‘proq foydalanmoqda. Ushbu maqolada chakana kreditlash amaliyotini raqamli transformatsiya qilish va uni tartibga solish, iste’molchilar huquqlarini himoya qilish va moliyaviy tizimlarning yaxlitligini ta’minlaydigan huquqiy asoslarni o‘rganadi.
Солиқ харажатлари корхона харажатларининг муҳим қисмини ташкил этади, бу рентабелликка, пул оқимига, рақобатбардошликка ва мувофиқликка таъсир қилади. Уларнинг аҳамиятига қарамай, бизнес қарорларини қабул қилиш жараёнида солиқ харажатлари кўпинча эътибордан четда қолади. Ушбу мақола корхона харажатларининг таркибий қисми сифатида солиқ харажатларининг муҳим ролини ўрганади, уларнинг молиявий натижалар, рискларни бошқариш ва стратегик режалаштиришга таъсирини ўрганади.
Ushbu maqolada iqtisodiy nochor korxonalarni moliyalashtirishga taʻsir etuvchi omillar tahlili tadqiq etilgan boʻlib, iqtisodiy nochor korxonalarni moliyaviy sogʻlomlashtirish orqali ishsizlik, qayta moliyashtirish stavkasi va inflyatsiya darajasiga taʻsiri ekonometrik tahlillar yordamida yoritilgan .
Суғурта компанияларининг инвестицион фаолияти молиявий барқарорликни таъминлаш ва компаниянинг иқтисодий ҳолатини яхшилаш учун муҳим аҳамиятга эга. Бундай фаолиятда рискларни бошқариш, ликвидликни таъминлаш, молиявий ва иқтисодий тизимларга мувофиқлик, шунингдек, технологик инновацияларга боғлиқдир. Шу билан бирга, суғурта компаниялари инвестицион фаолиятда диверсификация, рискларни минималлаштириш, ликвидликни таъминлаш ва стратегик мақсадларга мувофиқ қарорлар қабул қилиш орқали ўз барқарорлигини сақлашга интилишади. Уларнинг амалиётларида технологиялардан фойдаланиш, инновацион таҳлил воситаларини ишлатиш ва глобал иқтисодий шароитларга мослашиш муҳим омиллардан ҳисобланади.
Tijorat banklari aktivlar portfellarining sifatini taʼminlash ularning moliyaviy barqarorligi va likvidiligini taʼminlashning zarurligi hozirgi kundagi dolzarb masalalardan biri boʻlib hisoblanadi. Ushbu ilmiy maqolada tijorat banklari aktivlarini samaradorligini oshirish yoʻllari boʻyicha ilmiy taklif va amaliy tavsiyalar ishlab chiqishga harakat qilindi.
Мазкур мақолада рақамли иқтисодиёт шароитида юзага келадиган рисклар таснифи келтирилган. Уларнинг жамият ҳаёти ва давлат фаолиятининг таъсир қилиш нуқталарини аниқлаш ва уларни бартараф этиш, ҳамда салбий оқибатларини бартараф этиш чора-тадбирлари таҳлил қилинган.
Мақолада суғурта портфелининг суғурта компаниялари фаолиятидаги ўрни ва уни шакллантириш ҳамда бошқариш билан боғлиқ муаммолари таҳлил қилинган. Рискларни диверсификация қилиш, ликвидлик, рентабеллик ва тартибга солишга мувофиқлик каби асосий портфель функциялари кўриб чиқилган. Иқтисодий беқарорлик ва қонунчиликдаги ўзгаришлар шароитида активларни тақсимлашни оптималлаштириш ва рискларни прогноз қилишга алоҳида эътибор қаратилган. Активларни бошқаришнинг янги усулларини ишлаб чиқиш ва суғурта компанияларининг молиявий барқарорлигини ошириш учун илмий изланишлар муҳимлиги таъкидланган.
Ушбу мақолада банк тизимидаги депозитлар таркиби ва уларнинг молиявий барқарорликка таъсири таҳлил қилинди. Жисмоний ва юридик шахслар томонидан шакллантирилган депозитларнинг банклар учун ликвидлилик, хавф ва харажатлар нуқтайи назаридан қандай муаммоларни келтириб чиқариши ўрганилди. Тадқиқот давомида давлат улуши мавжуд банклар ва хусусий банклар ўртасидаги депозитларнинг тақсимланиши ва уларнинг иқтисодиётга таъсири кўриб чиқилди. Мақолада банк секторини барқарор ривожлантириш ва депозит ресурсларини самарали бошқариш бўйича амалий таклифлар ишлаб чиқилган.
Ushbu maqolada ehtimollar nazariyasining iqtisodiyotda qo‘llanilishi ko‘rib chiqilgan. Ehtimollar nazariyasi turli iqtisodiy jarayonlarda noaniqliklarni hisobga olish va risklarni baholash uchun muhim vosita hisoblanadi. Maqolada bu nazariyaning risklarni boshqarish, sug‘urta va investitsiya, bozor tahlillari va o‘yinlar nazariyasida qo‘llanilishi haqida batafsil ma’lumotlar berilgan. Ehtimollar nazariyasi yordamida iqtisodiy hodisalarni oldindan baholash va optimal qarorlar qabul qilish imkoniyatlari o‘rganilgan. Ushbu maqola ehtimollar nazariyasini iqtisodiy tahlillar va qarorlar qabul qilishda qo‘llanishining muhimligini ko‘rsatadi.
Ushbu maqolada Oʻzbekistondagi sugʻurta kompaniyalari uchun kapital talablarini optimallashtirish yondashuvlari oʻrganiladi. Mavjud normativ-huquqiy bazalar va xalqaro standartlar, jumladan Solvency II, tahlil qilinadi. Yetarli darajada kapitalizatsiyalanmaganlik bilan bogʻliq xavflar koʻrib chiqilib, kapital va zaxiralarni boshqarish mexanizmlarini takomillashtirish boʻyicha choralar taklif etiladi. Tadqiqot ilgʻor tartibga solish tajribalarini milliy sugʻurta bozoriga moslashtirishga qaratilgan boʻlib, uning barqaror rivojlanishini taʼminlashga xizmat qiladi.
Ushbu maqolada kichik biznes subyektlari faoliyatini kreditlash jarayonlariga ta’sir ko‘rsatuvchi muammoli holatlar tadqiq etilgan. Hududlarda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini kreditlashning samaradorligini oshirish jarayonlarining tizimli rivojlanish xususiyatlari bilan bog‘liq mutanosibli holatlar o‘rganilgan. Kichik biznes subyektlari faoliyatini kreditlash mexanizmining hududiy asoslarini takomillashtirishga doir ilmiy taklif va amaliy tavsiyalar shakllantirilgan.
