Jild 1 № 1 (2024): Ilg‘or iqtisodiyot va pedagogik texnologiyalar

Jild 1 № 1 (2024): Ilg‘or iqtisodiyot va pedagogik texnologiyalar
Nashr qilingan: 10/18/2024

To'liq son

Maqolalar

SOLIQ MAʼMURCHILIGI SOHASIDA ELEKTRON HUJJATDAN FOYDALANISH ORQALI SOLIQ BAZASINI KENGAYTIRISH YOʻNALISHLARI
Shahbozbek Abdullaev

Respublikamizda soliq tizimini yanada takomillashtirish, iqtisodiyotda yashirin aylanmani qisqartirish va Oʻzbekiston Respublikasi adolatli soliq siyosatini takomillashtirish konsepsiyasining asosiy yoʻnalishlarini amalga oshirish maqsadida soliq maʼmurchiligiga raqamli texnologiyalarni joriy etish orqali soliq bazasini kengaytirish hamda soliq tizimida amalga oshirilayotgan ayrim muhim islohotlar oʻrganilib, xorij tajribasi, mamlakatimizda uni qoʻllash boʻyicha ilmiy-amaliy xulosa va takliflar ishlab chiqilgan.

9-19 58 39
O'ZBEKISTONLIK UNIVERSITET TALABALARINING INGLIZ TILINI O'RGANISHIGA TA'SIR ETUVCHI IJTIMOIY OMILLAR
Abdullayeva Gulnora

Ushbu tadqiqot Buxoro davlat universiteti talabalari va o'qituvchilari uchun ingliz tilini chet tili sifatida o'rganishga ta'sir qiluvchi ijtimoiy-psixologik omillarni o'rganish uchun qaratilgan. Asosiy faraz shundan iboratki, bu omillar talabalarning ingliz tilini o'rganishga bo'lgan munosabatiga ta'sir qiladi. Tadqiqot, shuningdek, ota-onalar omillari o'quvchilarning munosabatida rol o'ynaydimi yoki yo'qligini tekshiradi. Natijalar o'quvchilarning kelib chiqishi va ota-onalarning kasblarining demografik tafsilotlarini ko'rsatadi. Tadqiqotda ingliz tilini o'qitishda ushbu omillarni tushunish muhimligi ta'kidlangan.

19-22 35 18
RAQAMLI IQTISODIYOT SHAROITIDA YOSHLAR BANDLIGI VA MUNOSIB MEHNATNING KONSEPTUAL ASOSLARI
Akmal Abduvokhidov, Sanobar Kamilova

Raqamli iqtisodiyot sharoitida yoshlarning raqamli ko‘nikmalarini rivojlantirish orqali yoshlar bandligini ta’minlash, yoshlarning mehnat bozorida munosib o‘rin egallashlariga zaruriy shart-sharoitlar yaratish ijtimoiy davlatchilikni barpo etishning ustuvor vazifalaridan biri hisoblanadi. Shundan kelib chiqqan holda, mazkur maqolada raqamlashtirish sharoitida yoshlar bandligini ta’minlash, yoshlar uchun munosib mehnat sharoitlarini yaratishning nazariy jihatlari tahlil qilingan.

23-35 57 25
AYRIM MAMLAKATLARDA SUKUK BOZORINING RIVOJLANISHI
Sirojiddin Abrorov

Mazkur maqola islom moliyasining nisbatan yangi instrumenti hisoblangan sukukning 2001-2022 yillardagi oʻzgarishlar dinamikasini Malayziya, Indoneziya va Turkiya misolida aks ettirishga bagʻishlangan. Unda sukukning turli tasniflariga koʻra turlari boʻyicha ham tahlillar amalga oshirilgan. Oʻtgan davr mobaynidagi oʻzgarishlar sabablarini oʻrgangan holda sharhlar berilgan. Sukukning shakllangan trendlari boʻyicha xulosalar keltirilgan. Tahlillardan Oʻzbekiston uchun taklif va xulosalar shakllantirilgan.

36-43 36 17
SOLIQ TIZIMIDA ELEKTRON HUJJAT AYLANISHIGA OID HUQUQIY YONDASHUVLAR
Farrux Axmedjanov

Bugungi kunda soliq ma’muriyatchiligi doirasida soliqlar tuzilmasini optimallashtirish, ularni undirish, soliq hisobi va hisobotini yuritish mexanizmini takomillashtirish, soliq to‘g‘ri hisoblanishi, o‘z vaqtida va to‘liq to‘lanishi, soliq to‘lovchilarning soliq qonunchiligida belgilangan huquq va majburiyatlariga rioya etishini nazorat qilish, soliq tushumlarini turli darajadagi byudjetlar o‘rtasida taqsimlash, natijalarni yig‘ish va tahlil qilish, soliqqa tortish jarayonining barcha ishtirokchilarining soliq munosabatlarini uyg‘unlashtirish bo‘yicha keng chora-tadbirlar amalga oshirish bo‘yicha tadqiqotlar olib borilmoqda. Shuningdek, 2023-yil 18-avgust kuni o‘tkazilgan Prezidentining tadbirkorlar bilan ochiq muloqoti doirasida belgilangan ustuvor vazifalar ijrosini ta’minlash, shuningdek, soliqlarni o‘z vaqtida to‘lab, qonunchilik talablariga amal qilgan holda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik sub’ektlariga yanada qulay shart-sharoitlar yaratish va ularni rag‘batlantirish maqsadida soliq ma’murchiligiga raqamli texnologiyalarni joriy etish orqali soliq bazasini kengaytirish hamda soliq tizimida amalga oshirilayotgan ayrim muhim islohotlar o‘rganilib, xorij tajribasi, mamlakatimizda uni qo‘llash bo‘yicha ilmiy-amaliy xulosa va takliflar ishlab chiqilgan.

44-53 48 14
MARKETING ASOSIDA TURISTIK XIZMATLARNI RIVOJLANTIRISH
Javohirbek Begimqulov

Bugungi kunda jahonda turizm sohasini yanada rivojlantirish, uning makroiqtisodiy ko‘rsatkichlardagi ulushini oshirish, mamlakat hududlarida aholini yangi ish o‘rinlari bilan ta’minlash maqsadida turistik-rekreatsiya ob’ektlaridan foydalanish mexanizmlarini takomillashtirishga asos yaratadigan ilmiy tadqiqotlarga ehtiyoj ortib bormoqda. Shu jihatdan mazkur maqolada mamlakat hududlarida turistik xizmatlar bozorini rivojlantirishda marketing yondashuvining o‘rni tahlil qilingan.

54-62 52 17
UY-JOY MOLIYASINING NAZARIY ASOSLARI
Muxabbatxon Berdaliyeva

Ushbu maqolada uy-joy moliyasining mazmuni va turli olimlar tomonidan ushbu moliya sohasiga berilgan ta’riflar keltirib o‘tilgan. Shuningdek, uy-joy moliyasi bilan bog‘liq tushunchalarga olimlarning yondashuvlari va uy-joy sotib olish imkoniyatiga ta’sir qiluvchi omillar ham tahlil qilingan. Maqolada uy-joy narxlarining arzonligi bo‘yicha asosiy nazariyalar ham yoritib berilgan.

63-38 28 11
O‘ZBEKISTONDA TURIZM SOHASIDA YANGI INNOVATSION YO‘NALISHLARNI TASHKIL ETISHDA XORIJ TAJRIBASI
Ug‘iloy Bolqiboyeva

Ushbu maqolada mamlakatimizda turizm sohasida yangi yo‘nalishlarni tashkil etishda xorij tajribasi o‘rganilgan va turizm sohasini rivojlantirish borasida taklif va tavsiyalar keltirilgan.

69-75 71 24
INVESTITSION JARAYONLARDA INTERAKTIV GEOAXBOROT XARITALARINI YARATISH BO‘YICHA XORIJIY TAJRIBASI
Zulxumor Fazliddinova

Investitsion jarayonlarda interaktiv geoaxborot xaritalarini yaratish xorijiy tajribada samarali qo‘llanilib, sarmoyadorlar uchun muhim ma’lumotlarni ochiq taqdim etishga xizmat qiladi. Misrning sanoat investitsiyalari xaritasi bu borada yaxshi namuna bo‘lib, sarmoyadorlarga infratuzilma, resurslar va sanoat zonalari haqida real vaqt rejimida ma'lumot beradi. Bu usul investitsiya qarorlarini samarali qabul qilish va iqtisodiy rivojlanishni qo‘llab-quvvatlashga yordam beradi. O‘zbekiston ham bu yondashuvni tatbiq etishi mumkin.

76-86 30 14
O‘ZBEKISTON SOLIQ TIZIMIDA SOLIQ TO‘LOVCHILARGA XIZMAT KO‘RSATISHNING NAZARIY VA IQTISODIY ASOSLARI
Farrux G'aniyev

Ushbu maqolada tovar va moliya bozorlarida monopoliyani bosqichma-bosqich qisqartirish, imtiyozlar va preferensiyalar berish tizimining samaradorligini oshirish, shuningdek, qonunchilikni tartibga solish tizimini qisqartirish orqali respublika iqtisodiyotining raqobatbardoshligiga salbiy ta’sirni yanada kamaytirishga alohida e’tibor qaratilgan. xo'jalik yurituvchi sub'ektlar zimmasiga yuklash va soliq ma'muriyatchiligini amalga oshirish va respublika soliq majburiyatlarini bajarishda soliq to'lovchilarning o'zaro hamkorligini tubdan yaxshilash.

87-96 31 8
LOYIHA JAMOASINI RAG'BATLANTIRISH VA BOSHQARISH: MUVAFFAQIYATNING MUHIM OMILLARI
Mashkura Ikramova

Ushbu maqolada muallif loyiha jamoalarida motivatsiya va boshqaruvning asosiy ko'rsatkichlarini o'rganib chiqadi, ularning loyihalarni muvaffaqiyatli amalga oshirishdagi ahamiyatini ta'kidlaydi, jamoaning samaradorligiga ta'sir qiluvchi turli omillarni, shu jumladan yetakchilik uslublari, aloqa, motivatsion mexanizmlar va boshqaruvning psixologik va hissiy ko'rsatkichlarini muhokama qiladi. Jamoa motivatsiyasi va loyiha ishlarining samaradorligi o'rtasidagi munosabatlarga, shuningdek, jamoada qulay psixologik iqlim va madaniyatni yaratish muhimligiga alohida e'tibor qaratiladi.

97-101 61 21
BANKLAR KAPITALLASHUV DARAJASINI OSHIRISH MASALALARI
Mаtlubа Mirzаyеvа

Ushbu mаqоlаdа tijоrаt bаnklаri kаpitаllаshuvini оshirishning zаmоnаviy usullаrining nаzаriy vа huquqiy аsоslаri kеltirilgаn. Rеspublikа bаnk tizimining mоliyаviy bаrqаrоrligini yаnаdа оshirish, tijоrаt bаnklаrining kаpitаllаshuv dаrаjаsini о‘stirish, ulаrning invеstitsiyаviy fаоliyаtini kuсhаytirish hаmdа iсhki mаnbаlаr hisоbidаn iqtisоdiyоtni tаrkibiy о‘zgаrtirish, ishlаb сhiqаrishni mоdеrnizаtsiyаlаsh, tеxnik vа tеxnоlоgik qаytа jihоzlаsh bо‘yiсhа strаtеgik muhim invеstitsiyа lоyihаlаrini аmаlgа оshirish uсhun yо‘nаltirilаdigаn krеditlаr hаjmlаrini kо‘pаytirish mаmlаkаtimizdа аmаlgа оshirilаyоtgаn islоhоtlаrning аsоsiy mаisаdi hisоblаnаdi. Bundа аlbаttа, bаnklаr kаpitаllаshuvi dаrаjаsini ulаrning ustаv kаpitаllаrini о‘stirish hisоbigа оshirish, аktsiyаlаrni сhiqаrish vа fоnd bоzоrlаridа jоylаshtirish оrqаli jаmi kаpitаlning hаr yili kаmidа 20 fоiz о‘sishini tа’minlаsh kеrаk bо‘lаdi.

102-108 33 11
QAYTA IJARAGA OLISH UCHUN ASOSIY VOSITALARNI SOTISH HISOBI
Abubak Muxametov, Sanobar Matkuliyeva

Ushbu maqolada MHXS bo‘yicha qayta ijaraga olish uchun asosiy vositalarni sotish hisobi tartibi ko‘rsatilgan. Ushbu mavzuni muammosi shundan iboratki, sotib va qayta ijaraga olish masalasi O‘zbekiston amaliyotida hozir qo‘llanilmaydi va bizning amaliyotimizda yangi hisoblanadi. Mualliflar maqolada bu masalani misollar va buxgalterlik yozuvlar bilan batafsil ko‘rsatib chiqqanlar. Keltirilgan jadvallar mualliflar tomonidan ishlab chiqilgan. Moliyaviy holat va Foyda va zararlar va boshqa umumiy daromadlar to‘g‘risidagi hisobotlar qisgartirilgan shaklda xalqaro amaliyotida qo‘llaniladigan shakllardan olingan. Masalani ochib berish uchun buxgalteriya hisobining ikki yoqlama usulidan foydalanilgan. Mualliflarning ilmiy va amaliy hissasi shundan iboratki muammoni o‘zbek sharoitiga moslashtirildi, jadval va hisobot shakllarida buxgalterlarga tanishtirdi.

109-118 45 16
XOTIN-QIZLAR BANDLIGINI TA’MINLASHDA ZAMONAVIY KASBLARGA O‘QITISH TIZIMINI RIVOJLANTIRISH ISTIQBOLLARI
Muxtabar Nurmuxammidova

O‘zbekistonda xotin-qizlar bandligini ta'minlash, ularni kasbga yo‘naltirish davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishlaridan biri hisoblanadi. Xotin-qizlarning kasbiy tayyorgarlik darajasini oshirish, ularning mehnat bozoridagi raqobatbardoshligini yaxshilash gender tengsizligiga barham berishda muhim o‘rin tutadi. Shundan kelib chiqqan holda, mazkur maqolada xotin-qizlar bandligini ta’minlashda kasbiy tayyorgarlik tizimi masalalariga e’tibor qaratilgan.

119-131 33 8
OLIY TA’LIM MUASSASALARINI INNOVASION BOSHQARIShDA TYUTORLIK FAOLIYATINING O‘RNI
Shuxrat Rahmatov

Ushbu maqolada muhandislik oliy ta’lim muassasalarini innovatsion boshqarishda tyutorlik faoliyatini yanada rivojlantirishga qaratilgan nazariyalar o‘z aksini topgan. Ma’lumki oliy ta’lim muassalarida tyutorlik faoliyati talabalar bilan tyutor o‘rtasidagi ta’lim va tarbiya jarayonlarini muvoffiqlashtirish bilan chegaralanib qolmoqda. Hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish sharoitida har bir talabani tadbirkorlik ruhida tarbiyalash muhim ahamiyat kasb etib kelmoqda. Maqolada ilgari surilgan g‘oyalar va ishlab chiqilgan modellar asosan muhandislik OTMlarida talabalarni ilmiy tadqiqot ishlariga jalb qilish, ilmiy ishlar natijalarini tijoratlashtirishda ishtirokini ta’minlashga doir tavsiyalarni ishlab chiqishga qaratilgan.

132-138 41 14
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA SΟⅼIQ ΟRQALI XUFYΟNA IQTISΟDIYΟT ULUSHINI QISQARTIRISHNING NAZARIY ASΟSLARI
Jaxongir Raximjonov

Keyingi yillarda dunyo mamlakatlari qisqa va uzoq muddatli budjet-soliq siyosatiga oid strategiyasini ishlab chiqishda soliq to‘lovchilar tomonidan soliqdan qochish holatlari oldini olish va uni kamaytirishning turli xil mexanizmlarini joriy etishga alohida e’tibor bermoqda. Shu bilan birgalikda noqonuniy moliyaviy oqimlarni kamaytirish, soliq to‘lovchilar tomonidan soliqdan qochish holatlarini keltirib chiqaruvchi omillarni tahlil qilish, yashirin iqtisodiyotni kamaytirish orqali soliq to‘lashdan bo‘yin tovlash jarayonlarining ilmiy-nazariy jihatlariga qaratilgan ilmiy tadqiqot ishlarini olib borish ustuvor yo‘nalishlardan biri bo‘lib qolmoqda. Shu bilan birga, sohalar o‘rganilib, xorij tajribasi, mamlakatimizda uni qo‘llash bo‘yicha ilmiy-amaliy xulosa va takliflar shakllantirilgan.

139-148 28 15
O‘ZBEKISTONDA MEVA-SABZAVOT MAHSULOTLARI EKSPORT SALOHIYATINI RIVOJLANTIRISH
Muhammadjon Samadkulov

Meva-sabzavot mahsulotlarini eksport qilish butun mamlakatlar uchun iqtisodiy o‘sish va daromadlarni oshirishga sezilarli hissa qo‘shadi. Ushbu tadqiqot ishida meva-sabzavot mahsulotlarining eksport salohiyatini rivojlantirishga ta’sir etuvchi turli omillar, jumladan, ishlab chiqarish quvvati, sifat standartlari, bozorga kirish va marketing strategiyalarini tahlil qilamiz. Imperik tadqiqot natijalariga va 2010-2023 yil oraliqlarida to‘plangan ma’lumotlarga ko‘ra O‘zbekistonda mavjud meva-sabzavot mahsulotlari eksport hajmini oshirishga hamda bu orqali aholi jon boshiga YaIM ulushini yanada ko‘paytirishga qaratilgan qator takliflar taqdim etiladi.

149-153 37 13
PAXTA-TO'QIMACHILIK KLASTERLARINING IQTISODIY RIVOJLANISHDAGI RO‘LI VA TA'SIRI
Shohruh Sherkulov

Ushbu maqola "Paxta-to'qimachilik klasterlarining iqtisodiy rivojlanishdagi roli va ta'siri" mavzusida yozilgan bo‘lib, paxta-to‘qimachilik klasterlarining iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishdagi ahamiyatini o‘rganadi. Maqola paxta-to‘qimachilik klasterlarining ish o‘rinlari yaratish, mahalliy iqtisodiyotni qo‘llab-quvvatlash, eksport salohiyatini oshirish va ijtimoiy mas'uliyatni bajarish kabi iqtisodiy va ijtimoiy ta'sirlarini tahlil qiladi. Shu bilan birga, ekologik barqarorlik va barqaror rivojlanish strategiyalarining ahamiyati haqida ham muhokama qilinadi. Tahlil qilingan metodologiya, statistik ma’lumotlar va amaliy misollar orqali klasterlarning iqtisodiy rivojlanishga qo‘shgan hissasi chuqur o‘rganiladi. Maqola paxta-to‘qimachilik klasterlarining muvaffaqiyatli faoliyatini tushunishga va kelajakdagi strategiyalarni ishlab chiqishga yordam beradi.

154-158 28 13
OLIY TAʼLIM MUASSASALARIDA TAʼLIM SIFATINI BAHOLASHDA ILGʻOR XORIJIY TAJRIBALAR VA MODELLARDAN FOYDALANISH
Bahromjon Shermuhammadov

Yangi Oʻzbekistonni barpo etish jarayonida oliy taʼlim tizimining rivojlanish bosqichi va kelgusida amalga oshiriladigan ishlari va rivojlangan davlatlar tajribasidan foydalangan holda xizmatlarning innovatsion yoʻnalishlaridan boʻlgan taʼlim xizmatlari, dasturlash xizmatlari, intellektual mulk, injenering va boshqa istiqbolli xizmatlar turlarini jadal surʼatlarda rivojlantirish, mavjud imkoniyatlardan samarali foydalanib, xizmatlar eksportini oʻstirish asosida mamlakatimiz innovatsion rivojlanishi uchun har tomonlama foydali taraqqiyot yoʻliga oʻtishni taʼminlaydigan ustuvor vazifalardan hisoblanadi.

159-166 40 10
YANGI O‘ZBEKISTONNING XALQARO MUNOSABATLARDA TUTGAN O‘RNI
Feruza Xayitova

Ushbu maqola Yangi O‘zbekistonni xorij mamlakatlari va mintaqalararo xalqaro miqyosda rivojlantirishning zamonaviy tendensiyalari, davlatlar iqtisodiy aloqalarni mustahkamlashga qaratilgan strategiyalar va amaliyotlari haqida yoritib berilgan. O‘zbekiston Markaziy Osiyoda strategik ahamiyatga ega bo‘lib, Xitoy, Rossiya, AQSh va Yevropa Ittifoqi kabi yirik davlatlar va tashkilotlar bilan keng ko‘lamli hamkorlik aloqalarini rivojlantirib kelmoqda. Maqolada mamlakatimizning jahon iqtisodiyotidagi hissasi, import va eksport ulushi hamda xalqaro munosabatlarda tutgan o‘rni haqida batafsil ma’lumotlar berilgan.

167-173 55 32
МАРКАЗИЙ БАНК РАҚАМЛИ ВАЛЮТАСИНИНГ ПУЛ ТИЗИМИГА ТАЪСИРИ ЙЎНАЛИШЛАРИНИНГ ТАҲЛИЛИ
Шамшинур Якубова

Ушбу мақола марказий банк рақамли валютасининг (CBDC) пул тизимининг ишлашига таъсирини ўрганувчи тадқиқотларни ҳар томонлама таҳлил қилади. Тадқиқотларнинг тизимли таҳлили ва синтези асосида пул тизимининг асосий элементларини, жумладан, пул агрегатлари, инфляция, фоиз ставкалари ва банк ликвидлигини қамраб олувчи рақамли валютанинг таъсир йўналишлари аниқланган. Тадқиқот натижалари рақамли валюталарни жорий этиш стратегияларини ишлаб чиқиш ва уларнинг макроиқтисодий барқарорликка потенциал таъсирини баҳолаш учун фойдали бўлиши мумкин.

174-182 28 13
ZAMONAVIY IQTISODIYOTDA YASHIL MOLIYA INSTRUMENTLARINING SHAKLLANISHI VA RIVOJLANISHINING KONSEPTUAL ASOSLARI
Madina Yuldasheva

Mazkur maqola jahon mamlakatlari yashil iqtisodiyotini rivojlantirishda fiskal siyosat vositalari ahamiyatini aks ettirishga bag’ishlangan. Mamlakatlar yashil moliyalalashtirish tizimida fiskal vosita turlari bo’yicha tahlillar amalga oshirilgan hamda ularning barqaror rivojlanishda ahamiyati haqida ma’lumotlar keltirilgan. O’tgan davr mobaynidagi rivojlanish istiqbollari o’rganilgan holda sharhlar berilgan va shakllangan trendlari bo’yicha xulosalar keltirilgan. Tahlillar natijasida O’zbekiston iqtisodiyoti uchun taklif va xulosalar shakllantirilgan.

183-188 30 10
ТРАНСФЕРТ НАРХНИ БЕЛГИЛАШДА СОЛИҚ НАЗОРАТИ ТЎҒРИСИДА УМУМИЙ ҚОИДАЛАР
Жахонгир Абдиев

Ушбу мақолада жаҳондаги нуфузли компанияларда молиявий ҳолатни барқарорлаштириш, янги иш ўринларини яратиш ва иқтисодий ўсишга эришиш мақсадида «бошқарувнинг халқаро стандартларига ўтиш, кластер ва кооперация тизимидаги субъектларда молиявий битимлар тузиш жараёнида трансферт баҳолардан фойдаланиш, операцион сегментлар бўйича молиявий ва бошқарув ҳисоботларини тақдим этиш» лозимлиги белгилаб қўйилган. Халқаро тажриба мазкур муаммоларнинг назарий-услубий ва ташкилий жиҳатлари бўйича етарлича ахборотлар базаси шакллантирилганлиги, бу борада махсус илмий-инновацион тадқиқотлар олиб борилаётганлигига гувоҳлик бермоқда. Тадқиқотларнинг кўрсатишича, «Буюк Британия ва АҚШ компаниялари ўртасида АҚШ Федерал солиқ хизмати (IRS) томонидан савдо битимлари жараёнида трансферт баҳони шакллантиришда роялти ва бошқа харажатларни ноқонуний тақсимлаш натижасида олинган 3,4 млрд. долларлик даромадни Англияда жойлашган Бош корхонага қайтарилганлиги» масаланинг жиддий ва муҳимлигидан далолат беради.

189-198 23 7
СОЛИҚ ВА ЙИҒИМЛАР БЎЙИЧА СОЛИҚ ҚАРЗДОРЛИКЛАР ЮЗАГА КЕЛИШИНИНГ АСОСИЙ САБАБЛАРИ ТАҲЛИЛИ
Хурмат Абдукаримов

Ушбу мақолада солиқларни ундириш механизмини такомиллаштириш, солиқ тўловчиларга хизмат кўрсатиш ва таълимни яхшилаш, солиқ тизими ва тартибларини соддалаштириш, солиқ тўловчилар ва солиқ органлари ўртасида самарали алоқа каналларини ривожлантириш солиқларни ундириш механизмларини такомиллаштириш. Бундан ташқари, адолатга бўлган ишонч ва идрокни шакллантириш ва самарали мажбурлов чораларини қўллаш ҳам мувофиқликни ошириши муносабатларни ривожлантириш тендентсияларини ҳамда солиқ ва йиғимлар бўйича солиқ қарздорликлар юзага келишининг асосий сабабларини назарий ва амалий жиҳатлар ёритиб берилган.

199-208 31 7
ТЎҚИМАЧИЛИК САНОАТИНИНГ РИВОЖЛАНИШИГА ТАЪСИР КЎРСАТУВЧИ ОМИЛЛАР
Феруза Азимова

Мақолада тўқимачилик маҳсулотларини ишлаб чиқариш орқали ҳажми ва сифатини ошириш, маҳсулотлар таннархини инновацион ёндашувларга кўра камайтириш, амалга оширилаётган тўқимачилик саноати ишлаб чиқариш харажатларини ички имкониятлардан самарали фойдаланиш ва ишлаб чиқаришни замонавий технологияларга кўра оқилона ташкил қилиш механизмини такомиллаштириш баён этилган.

209-215 22 14
YOSHLARNING DUNYO TA’LIMI VA INTELEKTUAL POTENTSIALINI SHAKLLANISHDA MEDIA-TA’LIMNING O‘RNI
Dilfuza Akabirxodjayeva

Maqola globallashuv sharoitida yosh avlodning dunyoqarashi va intellektual salohiyatini shakllantirishda media-ta’limning o'rnini ochib berishga bag‘ishlangan. Maqolada ta’lim sohasini mediatexnologiyalar yordamida takomillashtirish masalasi ko‘tarilgan. Shu bilan birga, mafkuraviy tahdid va mafkuraviy tazyiq ko‘rinishida inson hayotiga jiddiy tahdid soluvchi muammolarga e’tibor qaratilmoqda. Demak, o‘zbek xalqi, yoshlarimizning ruhini ko`tarish, ma’naviyatini yuksaltirish, internetdan oqilona foydalanish, mafkuraviy va ommaviy immunitetni mustahkamlash ijtimoiy zaruratdir. Ushbu dolzarb muammolarni hal etishda zamonaviy media-ta’limning o‘rni va milliy qadriyatlarning ahamiyati beqiyos.

216-224 35 11
ЁШЛАРНИНГ ЁШ ГУРУҲИНИ ЎРГАНИШДА ФАНЛАРАРО ЁНДАШУВЛАР
Муҳаббат Асқарова

Мақолада ёшларнинг ёш гуруҳиларини ўрганишда тарихий, социологик, психологик, физиологик, демографик, ҳуқуқий ва ижтимоий-иқтисодий жиҳатдан ёндошувлар ўрганилган ва таҳлил қилинган.

225-231 31 9
OʻZBEKISTON RESPUBLIKASINING SOLIQ SIYOSATINI TAKOMILLASHTIRISHDA IJTIMOIY SHERIKLIKNING ROLI
Nasiba Ashurova, Kristina Chekulayeva

O'zbekiston Respublikasining jadal rivojlanayotgan iqtisodiyoti sharoitida ayniqsa ijtimoiy sheriklikka strategik yondashuvi dolzarb bo'lib bormoqda. Soliq siyosatida ijtimoiy sheriklikning strategik yo'nalishlarini shakllantirish dolzarb ҳисобланиб, муаммолар va imkoniyatlarni chuqur tahlil qilish va tushunishni talab qiladi. Ushbu maqolada O'zbekiston soliq siyosati kontekstida uni takomillashtirishning strategik yo'nalishlarini shakllantirishning asosiy jihatlarini ko'rib chiqamiz.

232-240 31 13
ИҚТИСОДИЙ КАТЕГОРИЯ СИФАТИДА ИНСОН КАПИТАЛИНИ МОҲИЯТИ ВА УНДА ТАЪЛИМНИ ЎРНИ
Малика Бабаджанова

Мақолада инсон капитали моҳияти турли ижтимоий-иқтисодий, ишлаб чиқариш, мулкий, шахсий, тақсимлаш, институтционал, ижтимоий, такрор ишлаб чиқариш ёндашувларидан фойдаланиб унинг мазмуни ва унда таълимнинг ўрни очиб берилган.

241-250 34 17
OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI HUDUDLARINING INVESTITSION JOZIBADORLIGIGA TAʼSIR ETUVCHI OMILLAR TAHLILI
Abdurashid Qodirov, Jasur Ismatullayev

Oʻzbekiston Respublikasi hududlarining investitsion jozibadorligiga taʼsir etuvchi omillar tahlili iqtisodiy, ijtimoiy va infratuzilma koʻrsatkichlarini oʻrganishni oʻz ichiga oladi. Asosiy omillar qatoriga rivojlangan infratuzilma mavjudligi, resurslarga kirish, davlat ko‘magi va urbanizatsiya darajasi kiradi. Erkin iqtisodiy zonalar (EIZ) rivoji va biznes iqlimini yaxshilash ham hududlarning investorlar uchun jozibadorligini oshirishda muhim rol oʻynaydi. Tadqiqot hududlarning kuchli va zaif tomonlarini aniqlashga yordam beradi, bu esa investitsiyalarni jalb qilish va O‘zbekistonda iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantirish bo‘yicha samarali strategiyalar ishlab chiqishga xizmat qiladi.

251-258 37 15
СОЛИҚҚА ТОРТИШ МАҚСАДИДАГИ ҲИСОБ СИЁСАТИНИ ШАКЛЛАНТИРИШНИНГ НАЗАРИЙ МАСАЛАЛАРИ
Зият Қурбонов

Мақолада хўжалик юритувчи субъектларда ҳисоб сиёсатини шакллантиришнинг назарий масалалари ёритилган. Солиққа тортиш мақсадидаги ҳисоб сиёсатининг моҳияти очиб берилган. Шунингдек, “солиқ ҳисоби” ва “солиққа тортиш мақсадидаги ҳисоб сиёсати” тушунчалари бўйича Ўзбекистон Республикаси Солиқ Кодексига таклифлар берилган.

259-266 28 37
ЎЗБЕКИСТОНДА МОЛИЯВИЙ ИНСТИТУТЛАРНИ СОЛИҚҚА ТОРТИШНИНГ МЕЪЁРИЙ-ҲУҚУҚИЙ АСОСЛАРИ
Гузалхон Мамeдова

Мазкур мақолада Ўзбекистондаги молия институтларининг солиққа тортилишини тартибга солувчи меъёрий-ҳуқуқий базалар таҳлил қилинади. У жорий солиқ сиёсатини ўрганади, муаммоларни аниқлайди ва солиқ самарадорлигини ошириш, молия сектори ўсиши ва қонунчиликка риоя қилишни таъминлаш бўйича тавсиялар беради.

267-276 26 7
АҲОЛИ ДАРОМАДЛАРИНИ ОШИРИШДА ҚИШЛОҚ ТАДБИРКОРЛИГИ СУБЪЕКТЛАРИ ФАОЛИЯТИДАН ФОЙДАЛАНИШНИНГ ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ
Саида Мамажонова

Қишлоқ аҳолисининг турмуш даражасини яхшилаш, қишлоқ ҳудудларида аҳоли тадбиркорлигини ривожлантириш бугунги кунда амалга оширилаётган давлат иқтисодий сиёсатининг устувор йўналишларидан бири ҳисобланади. Шундан келиб чиққан ҳолда, мазкур мақолада қишлоқ аҳолиси турмуш даражасини яхшилашда хўжалик юритишнинг самарали шакллари ҳисобланувчи фермер, деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгалари фаолиятини яхшилаш масалалари муҳокама қилинади.

277-283 20 10
ISHLAB CHIQARISH KUCHLARINI HUDUDIY TASHKIL ETISHNING IQTISODIY ASOSLARI VA MINTAQALAR IQTISODIY RIVOJLANISHINING NOMUTANOSIBLIGI
Indira Nazmetdinova

Maqolada ishlab chiqaruvchi kuchlarni fazoviy tashkil etishning iqtisodiy shart-sharoitlari va mintaqaviy iqtisodiyotlarning notekis rivojlanishi ko'rib chiqildi va mavzu bo'yicha adabiyotlar ko'rib chiqildi. Turli nazariyalar tahlili o‘tkazilib, hududiy iqtisodiyotlarning notekis rivojlanishini bartaraf etishning tamoyil va yondashuvlari belgilab olindi.

284-291 24 10
КИЧИК ХИЗМАТ КЎРСАТИШ КОРХОНАЛАРИ РAҚOБAТБAРДOШЛИГИНИ OШИРИШ ВА УНИНГ ИННOВAЦИOН РИВOЖЛAНИШ БИЛАН ЎЗАРО БОҒЛИҚЛИГИ
Феруз Насруллаев

Ушбу мақолада кичик хизмат кўрсатиш корхоналар ишлаб чиқаришининг рақобатбардошлигини ошириш ишлаб чиқаришнинг чекланган омилларидан оқилона фойдаланиш йўли билан олдинга қўйилган мақсадларга эришиш учун зарур бўлган ҳамда унинг ички ва ташқи хатти-ҳаракатни белгилаб берувчи корхона фаолияти ва ривожланишининг асосий йўналишлари бўйича ўзаро келишилган қарорлар, инновацион ривожланиш ва ҳаракатлар йиғиндиси ёритилган.
Калит сўзлар: кичик хизмат кўрсатиш корхоналари,

292-298 22 9
СОЛИҚ-БЮДЖЕТ СИЁСАТИ КОНЦЕПЦИЯСИГА СОЛИҚ МАЪМУРЧИЛИГИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШГА ОИД ТАКЛИФ ВА ТАВСИЯЛАР
Умид Нормурзаев

Мазкур мақолада мамлакатда солиқ соҳаларида тадбиркорлик фаолиятини юритиш учун қулай шарт-шароитлар яратиш, бизнес доираларнинг ишончини янада мустаҳкамлашга қаратилган кенг кўламли ислоҳотларни такомиллаштиришда ҳудудлараро солиқ инспекциясини ўрни ва аҳамияти ёритилган. Шу билан бирга, Ўзбекистон солиқ тизимида ҳудудлараро солиқ инспекцияси амалга оширилаётган айрим муҳим ислоҳотлар ўрганилиб, хориж тажрибаси, мамлакатимизда уни қўллаш бўйича илмий-амалий хулоса ва таклифлар ишлаб чиқилган.

299-309 24 13
URBAZNIZATSIYA JARAYONLARINI RIVOJLANTIRISH ASOSIDA INSON KAPITALI SIFATINI OSHIRISHNI XORIJIY MAMLAKATLAR TAJRIBASI
Madina Numanova

Urbanizatsiya mamlakatlarning iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishidagi muhim jarayon bo‘lib, inson kapitaliga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi. Inson kapitali, jumladan, ta’lim, malaka va sog‘liqni saqlash barqaror iqtisodiy o‘sish va ijtimoiy barqarorlikning asosidir. Ushbu maqola turli xorijiy mamlakatlar tajribasi misolida urbanizatsiya inson kapitali sifatini yaxshilashga qanday hissa qo‘shishini tahlil qilingan.

310-316 30 11
АҲОЛИ МОЛИЯВИЙ САВОДХОНЛИГИ ДАРАЖАСИНИ БАҲОЛАШНИНГ УСЛУБИЙ АСОСЛАРИ
Миркомил Обилов

Ушбу мақолада аҳоли молиявий саводхонлигининг иқтисодий мазмуни очиб берилиб, унинг бугунги кунда мамлакат ижтимоий-иқтисодий тараққиётини таъминлашдаги тутган ўрни ва аҳамияти асосланган.

317-324 31 9
ҚЎШИЛГАН ҚИЙМАТ СОЛИҒИ МАЪМУРИЯТЧИЛИГИ, УНИНГ ИЖТИМОИЙ-ИҚТИСОДИЙ АҲАМИЯТИ
Элдор Турдалиев

Мамлакатимизда қўшилган қиймат солиғининг солиққа тортиш маъмурчилиги ўрганлан ҳолда уларни солиқ солишни тартибига солиш, қўшилган қиймат солиғини такомиллаштириш билан ҳам боғлиқдир. Мақолада қўшилган қиймат солиғи базасини ҳисоблашнинг ўзига хос хусусиятлари, уни аниқлашдаги айрим мураккабликлар ва муаммолар таҳлил этилган, солиқ базасининг шакллантиришни такомиллаштириш масалаларига эътибор қаратилади. Бундан ташқари қўшилган қиймат солиғи базасини аниқлаш ва ҳисоблаш юзасидан киритилган ўзгаришлар ва қўшимчаларни қўллаш натижаларга асосланиб тегишли хулосалар шакллантирилган ва тавсиялар ишлаб чиқилган.

325-334 30 12
ХОРИЖИЙ МАМЛАКАТЛАРДА СОЛИҚ ҚАРЗДОРЛИГИ УНДИРИШ МЕХАНИЗМИНИ МИЛЛИЙ СОЛИҚ ТИЗИМИГА УЙҒУНЛАШТИРИШ МАСАЛАЛАРИ
Анвар Ўтаганов

Ушбу мақолада солиқларни ундириш механизмини такомиллаштириш, солиқ тўловчиларга хизмат кўрсатиш ва таълимни яхшилаш, солиқ тизими ва тартибларини соддалаштириш, солиқ тўловчилар ва солиқ органлари ўртасида самарали алоқа каналларини ривожлантириш солиқларни ундириш механизмларини такомиллаштириш. Бундан ташқари, адолатга бўлган ишонч ва идрокни шакллантириш ва самарали мажбурлов чораларини қўллаш ҳам мувофиқликни ошириши муносабатларни ривожлантириш тендентсияларини назарий ва амалий жиҳатлар ёритиб берилган.

335-343 23 9
ИПАКЧИЛИК МАҲСУЛОТЛАРИ НАРХИНИ ТАЛАБ ВА ТАКЛИФ АСОСИДА ШАКЛЛАНИШ ХУСУСИЯТЛАРИ
Мамарасул Худойкулов

Мақолада ипакчилик маҳсулотлари нархини талаб ва таклиф асосида шаклланиш хусусиятлари муҳокама қилинган. Ўзбекистонда ипак маҳсулотлари нархининг шаклланишига таъсир этувчи омиллар таҳлили ўрганилган. Шунингдек, Ўзбекистонда ипак маҳсулотлари нархининг шаклланишига ички ва жаҳон омилларининг мураккаб ўзаро таъсири таҳлил қилиниб, мавзу якунида хулоса ва таклифлар шакллантирилган.

344-350 24 9
ЎЗБЕКИСТОНДА АКЦИЗ СОЛИҒИ МАМУРЧИЛИГИ ҲАМДА УНИНГ ИҚТИСОДИЙ ЎСИШИ
Срожиддин Эшматов

Мақолада акциз тўланадиган солиқлар акциз тўланадиган маҳсулотлар нархига киритилади ва шу тариқа якуний истеъмолчиларга ўтказилади. Шу билан бирга, акциз солиғи миқдори солиққа тортиладиган товарлар нархлари даражасини сезиларли даражада белгилайди, шунингдек, истеъмол талабига таъсир қилади. Aкциз солиғи давлат даромадларини шакллантиришда ва муайян товар ва хизматлар истеъмолини тартибга солишда муҳим рол ўйнайди. Ушбу мақолада акциз солиғи маъмуриятчилиги бўйича мавжуд адабиётлар кўриб чиқилади, илғор халқаро тажрибалардан хулосалар олинади. Унда назорат механизмларини такомиллаштиришнинг асосий йўналишлари белгилаб берилган, асосий эътибор солиқ органларида сиёсат ислоҳотлари, технологик интеграция ва салоҳиятни оширишга қаратилган.

351-362 26 10
O‘ZBEKISTONNING YASHIL ENERGIYA SALOHIYATINI OSHIRISH YO‘NALISHLARI
Bekzod Toshboyev

Bugungi kunda dunyo mamlakatlarida yashil energetikani rivojlantirish hukumat siyosatining ustivorliklari sifatida qaralmoqda. Shundan kelib chiqqan holda, mazkur maqolada mamlakatda yashil energetikani rivojlantirish masalalari muhokama qilingan.

363-370 30 11
ҚЎШИЛГАН ҚИЙМАТНИ ТАҚСИМЛАШНИНГ САМАРАЛИ СОЛИҚ МЕХАНИЗМИГА ОИД ХОРИЖ ТАЖРИБАЛАРИ
Жонибек Уразматов

Иқтисодиётнинг эркинлашуви жараёни, фискал сиёсат ва солиқ тўловчилар солиқ салоҳиятини ошириш муаммоларининг кескинлашуви, солиқ тизими модернизациясининг самарали воситаларини давлат томонидан қўллаш кўп жиҳатдан кушилган кийматни тақсимлаш самарали солиқ механизми ташкил этилишига ҳам бевосита боғлиқдир. Бугунги кунда кўплаб мунозараларга сабаб бўлаётган солиқ тизими ислоҳининг алоҳида бир йўналиши сифатида қўшилган қийматни тақсимлаш самарали солиқ механизмини ташкил этиш йўналишларини ўрганиш муҳим аҳамиятга эга. Шундан келиб чиққан ҳолда, мазкур мақолада қўшилган қийматни солиққа тортиш масалалари муҳокама қилинади.

371-379 38 21