Mazkur maqolada ijtimoiy-madaniy faoliyat integrativ va ko‘p funksiyali faoliyat sohasi sifatida tahlil qilinadi. Ijtimoiy-madaniy faoliyat jamiyat hayotining muhim elementi bo‘lib, madaniy qadriyatlarni saqlash va rivojlantirish, ijtimoiy guruhlar va qatlamlar o‘rtasidagi hamkorlikni mustahkamlash, jamiyatda barqarorlikni ta’minlash kabi vazifalarni bajaradi. Shuningdek, ushbu faoliyat sohasi ma’rifiy, tarbiyaviy, kommunikativ va estetik funksiyalarga ega bo‘lib, ularning integratsiyasi orqali jamiyatning madaniy rivojlanishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Maqolada ushbu funksiyalar orasidagi o‘zaro bog‘liqlik hamda ularning jamiyatdagi ahamiyati keng yoritiladi.
Turizm jahon iqtisodiyotining yuqori daromadli va tez oʻsib borayotgan sektorlaridan biri. Iqtisodiy sektor nafaqat mamlakatlar, balki ayrim mintaqalarning iqtisodiyotida salmoqli oʻrinni egallab borishi, undagi boshqaruv jarayonlarini takomillashtirish masalalarini yuzaga chiqardi. Turizmning asosiy xususiyati, ishlab chiqarishdan farqli oʻlaroq, resurslarni samarali boshqarish natijasida ularning tugab ketishini oldini olishdadir. Ushbu maqolada turistik resurslarni boshqarish va samarali boshqaruvni takomillashtirish mexanizmlarini tashkil etishda xorij tajribasi oʻrganildi, tahlil qilindi, uning asosiy omillari aniqlandi, hamda xorij tajribasini Oʻzbekistonda qoʻllash doirasida amaliy taklif va tavsiyalar ishlab chiqildi.
Ushbu mаqolаdа bugungi kundа dunуo iqtisodiуotining integrаtsiуаlаshuvi jаrауonidа O‘zbekistondа moliуаviу hisobotning xаlqаro stаndаrtlаrigа (MHXS) o‘tishning dolzаrbligi vа аhаmiуаti hаqidа so‘z уuritilgаn. Shuningdek, BHMS аsosidа tuzilgаn moliуаviу hisobotlаrni MHXSgа muvofiq uуg‘unlаshtirish mаsаlаlаri, trаnsformаtsiуа qilish bosqiсhlаri keltirib o‘tilgаn. Hаmdа milliу stаndаrtlаr vа xаlqаro moliуаviу hisobot stаndаrtlаri o‘rtаsidаgi fаrqlаr tаhlil qilingаn.
Мақолада акциз тўланадиган солиқлар акциз тўланадиган маҳсулотлар нархига киритилади ва шу тариқа якуний истеъмолчиларга ўтказилади. Шу билан бирга, акциз солиғи миқдори солиққа тортиладиган товарлар нархлари даражасини сезиларли даражада белгилайди, шунингдек, истеъмол талабига таъсир қилади. Aкциз солиғи давлат даромадларини шакллантиришда ва муайян товар ва хизматлар истеъмолини тартибга солишда муҳим рол ўйнайди. Ушбу мақолада акциз солиғи маъмуриятчилиги бўйича мавжуд адабиётлар кўриб чиқилади, илғор халқаро тажрибалардан хулосалар олинади. Унда назорат механизмларини такомиллаштиришнинг асосий йўналишлари белгилаб берилган, асосий эътибор солиқ органларида сиёсат ислоҳотлари, технологик интеграция ва салоҳиятни оширишга қаратилган.
Ushbu maqolada tijorat banklarida xarajatlar va daromadlarning shakllanishi, uning umumiy ko‘rsatkichlarini bank faoliyatini hisobga olgan holda ishlab chiqish, banklardagi xarajatlar va daromadlarning hisobi va tahlilini “Ipak yo‘li” bank ATIB misolida ko‘rib chiqamiz.
Мақолада Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 24 февралдаги 4611-сонли “Молиявий ҳисоботнинг халқаро стандартларига ўтиш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида” қарори ижросини таъминлашга қаратилган корхоналарнинг иқтисодий фаолиятида муҳим аҳамиятга эга бўлган маблағлардан бири, товар-моддий захирларни молиявий ҳисоботнинг халқаро стандартлари талаблари асосида ҳисобини ташкил этиш масалалари кенг ёритиб берилган. Хусусан, амалдаги 4-сон БҲМС “Товар-модий захиралар” номли миллий стандарт қоидаларини методологик жиҳатдан халқаро стандартларга уйғунлаштириш мақсадида илмий таклиф ва амалий тавсилар шакллантирилган.
O‘zbekistonda xotin-qizlar bandligini ta'minlash, ularni kasbga yo‘naltirish davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishlaridan biri hisoblanadi. Xotin-qizlarning kasbiy tayyorgarlik darajasini oshirish, ularning mehnat bozoridagi raqobatbardoshligini yaxshilash gender tengsizligiga barham berishda muhim o‘rin tutadi. Shundan kelib chiqqan holda, mazkur maqolada xotin-qizlar bandligini ta’minlashda kasbiy tayyorgarlik tizimi masalalariga e’tibor qaratilgan.
Ушбу мақолада рақамли божхона хизматлари кўрсатилишини йўлга қўйишда божхона менежментини ташкил этишнинг муаммолари ўрганилган. Божхона органлари фаолиятини рақамлаштиришдан кўзланган асосий мақсадлар сифатида бизнес жараёнларини оптималлаштириш, божхона тўловлари ундирувчанлигини ошириш, яширин иқтисодиётга қарши курашиш ва хавфларни минималлаштириш бўйича қабул қилинган норматив ҳужжатлар тавсифланган. Божхона органлари фаолиятини рақамлаштиришга таъсир кўрсатувчи омиллар ва рақамлаштирилганлик даражаси кўриб чиқилган. Шунингдек, рақамли божхона хизматларини кўрсатилишини йўлга қўйишда божхона менежментини ташкил этишдаги муаммоларни бартараф этиш бўйича илмий-амалий таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган.
Мақолада солиқ маъмуриятчилигининг самарадорлигини баҳолаш мезонлари муҳокама қилинган. Солиқ маъмуриятчилигининг самарадорлигини баҳолашга қаратилган турли назарий ёндашувлар ўрганилиб, Ўзбекистон ҳукумати учун самарадорликни баҳолаш ва ўлчаш бўйича мезонлар таклиф қилиниб, мавзу якунида хулоса шакллантирилган.
Ushbu maqolada universitetlarning jamiyatdagi roli kengayib borishi bilan texnologik innovatsiyalar va iqtisodiy rivojlanish manbai boʻlgan muassasa qiyofasi prognoz qilinmoqda, natijada universitetni oʻzgartirish trayektoriyasi yuzaga keladi. Tadbirkorlik universitetiga oʻtishda strategik yoʻnalishni belgilash, undan soʻng oʻsha universitet doirasida ishlab chiqilgan bilimlarga sodiqlik, undan asosan hududiy asosda foydalanish zarurati tugʻiladi. Tadbirkorlik universiteti tadqiqot universitetini takomillashtirish boʻlib, u jamiyat bilan aloqani birlashtiradi, tadbirkorlik universitetlari taʼlim, fan va ishlab chiqarish integratsiyasiga moslashgan boʻlib, bitiruvchi talabalarning ishsizlik bilan bogʻliq yechimlarni izlashda sanoat va jamiyat muammosidan foydalanadi. Oliy taʼlim tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasida Oʻzbekiston Respublikasining 2030-yilga borib Global innovatsion indeks reytingi boʻyicha jahonning 50 ilgʻor mamlakati qatoriga kirishiga erishish vazifasi qoʻyilgan boʻlib, bunda tadbirkor universitetlarning ahamiyati muhim ekanligi yoritilgan.
Maqolada Oʻzbekiston Respublikasi tijorat banklari tomonidan taqdim qilinayotgan kreditlar va ularning foizlari shu bilan birga aholining daromadi, undagi muammolar va holatlar keltirilgan. Kreditga oid qonun hujjatlari va amaldagi mazmun-mohiyati ochib berilgan.
Мазкур мақолада мамлакатда солиқ соҳаларида тадбиркорлик фаолиятини юритиш учун қулай шарт-шароитлар яратиш, бизнес доираларнинг ишончини янада мустаҳкамлашга қаратилган кенг кўламли ислоҳотларни такомиллаштиришда ҳудудлараро солиқ инспекциясини ўрни ва аҳамияти ёритилган. Шу билан бирга, Ўзбекистон солиқ тизимида амалга оширилаётган айрим муҳим ислоҳотлар ўрганилиб, хориж тажрибаси, мамлакатимизда уни қўллаш бўйича илмий-амалий хулоса ва таклифлар ишлаб чиқилган. Калит сўзлар: солиқ сиёсати, солиқ тушумлари
Мақолада ёшларнинг ёш гуруҳиларини ўрганишда тарихий, социологик, психологик, физиологик, демографик, ҳуқуқий ва ижтимоий-иқтисодий жиҳатдан ёндошувлар ўрганилган ва таҳлил қилинган.
Maqolada O‘zbekistonda ko‘chmas mulkni baholashning amaldagi holati va uni rivojlantirish istiqbollari aks ettirilgan. Jumladan, ko‘chmas mulk qiymatini baholashning xizmatlar bozoridagi o‘rni, mulkni baholashga oid ilmiy-nazariy qarashlarning qiyosiy tavsifi, ko‘chmas mulk obyektlarining belgilari, ko‘chmas mulk bozorlarining tasnifi, baholash faoliyatini tartibga solish bilan bog‘liq bo‘lgan mexanizmlar ko‘rib chiqilgan.
Ushbu tadqiqot Buxoro davlat universiteti talabalari va o'qituvchilari uchun ingliz tilini chet tili sifatida o'rganishga ta'sir qiluvchi ijtimoiy-psixologik omillarni o'rganish uchun qaratilgan. Asosiy faraz shundan iboratki, bu omillar talabalarning ingliz tilini o'rganishga bo'lgan munosabatiga ta'sir qiladi. Tadqiqot, shuningdek, ota-onalar omillari o'quvchilarning munosabatida rol o'ynaydimi yoki yo'qligini tekshiradi. Natijalar o'quvchilarning kelib chiqishi va ota-onalarning kasblarining demografik tafsilotlarini ko'rsatadi. Tadqiqotda ingliz tilini o'qitishda ushbu omillarni tushunish muhimligi ta'kidlangan.
Ushbu maqolada yashil iqtisodiyotning asosiy xususiyatlari, rivojlanish omillari va istiqbollari tahlil qilingan. Yashil iqtisodiyotga oʻtishning global tendensiyalari, uning atrof-muhit va iqtisodiy barqarorlikka taʼsiri koʻrib chiqilgan. Oʻzbekistonda yashil iqtisodiyotni rivojlantirish boʻyicha amalga oshirilayotgan chora-tadbirlar va istiqbolli yoʻnalishlarga alohida eʼtibor qaratilgan. Tahlil natijalari asosida yashil iqtisodiyotni rivojlantirishning ustuvor yoʻnalishlari va tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Ushbu maqolada davlat xaridlari jarayonida big data yondashuvining roli, iqtisodiy samaradorlik va korrupsiyaga qarshi kurashdagi ahamiyati tahlil qilinadi. Maqolada O‘zbekistonda “Davlat xaridlari to‘g‘risida”gi qonunchilik asosida joriy etilayotgan elektron savdo platformalarining hozirgi holati, narx belgilashda bozor kon’yunkturasidan chetga chiqish hollarini aniqlash hamda “preferred supplier” amaliyotini erta bosqichda fosh etish masalalari yoritilgan. Big data texnologiyalari orqali taklif beruvchilarning ma’lumotlarini real vaqt rejimida qayta ishlash, sun’iy intellekt usullari bilan “qizil bayroq” signallarini aniqlash va demping yoki korrupsion kelishuvlarning oldini olish bo‘yicha chora-tadbirlar bayon etiladi. Tadqiqot natijalari big data metodlari davlat xaridlari tizimida narx differensialini pasaytirish, raqobatni kuchaytirish va byudjet mablag‘laridan samarali foydalanish imkonini berishini ko‘rsatadi.
Мақолада қайта тикланадиган энергия манбаларини ривожлантириш, мамлакатимизда нефть-газ корхоналарини бошқаришни такомиллаштириш ва шу тариқа тармоқ корхоналарининг иқтисодий самарадорлигини ошириш масалалари тадқиқ қилинган.
Ushbu maqolada alternativ moliya bozorining muhim yo‘nalishlaridan biri hisoblangan “Islom darchalari” faoliyatining mamlakatlar moliyaviy sektoriga ta’siri tahlil qilinadi. Tadqiqotda “Islom darchalari” konsepsiyasi, ularning an’anaviy banklar tarkibida tashkil etilishining iqtisodiy samaradorligi, moliyaviy inklyuzivlikni oshirishdagi roli va Shariat tamoyillariga mos xizmatlarni taqdim etish orqali bozor talabiga javob berish imkoniyatlari o‘rganiladi. Shuningdek, ushbu mexanizmning rivojlanayotgan mamlakatlardagi bank sektori barqarorligiga va xorijiy investitsiyalarni jalb qilishga ta’siri tahlil qilinadi. Maqola tajriba asosidagi empirik natijalar va nazariy yondashuvlarni birlashtirgan holda “Islom darchalari”ning global moliyaviy bozordagi istiqbollarini ham yoritadi.
Ушбу мақолада замонавий уй-жой фонди бошқарувини самарали ташкил этишнинг узоқ муддатли прогнози ва стратегик таҳлил натижалари ёритилган бўлиб, унда уй-жой фонди турларининг таснифи келтирилган. Ўзбекистон Республикасида уй-жой муаммосининг асосий таркибий қисмлари, табиатан мураккаб бўлган уй-жой фондининг муаммоли вазиятлари аниқланган. Хулосада замонавий уй-жой фонди бошқарувини самарали ташкил этишучун асосий вазифалар белгилаб берилган ва такомиллаштириш бўйича таклифлар ишлаб чиқилган.
Ushbu maqolada muallif loyiha jamoalarida motivatsiya va boshqaruvning asosiy ko'rsatkichlarini o'rganib chiqadi, ularning loyihalarni muvaffaqiyatli amalga oshirishdagi ahamiyatini ta'kidlaydi, jamoaning samaradorligiga ta'sir qiluvchi turli omillarni, shu jumladan yetakchilik uslublari, aloqa, motivatsion mexanizmlar va boshqaruvning psixologik va hissiy ko'rsatkichlarini muhokama qiladi. Jamoa motivatsiyasi va loyiha ishlarining samaradorligi o'rtasidagi munosabatlarga, shuningdek, jamoada qulay psixologik iqlim va madaniyatni yaratish muhimligiga alohida e'tibor qaratiladi.
