RIVOJLANAYOTGAN IQTISODIYOTLARDA YASHIL INVESTITSIYA MODELLARINING TAQQOSLOVCHI BAHOSI

Mamlakatlar tobora ko‘proq investitsiya jalb qilish tizimlarini taklif qilmoqdalar, ularning maqsadi barqarorlik yo‘nalishidagi boshqaruv mexanizmlari ostida atrof‑muhit standartlari va oʻsish siyosatlarini yaxshiroq muvofiqlashtirish orqali iqtisodiy samaradorlikni oshirish va yuqori “yashil raqobatbardoshlik” natijalariga erishishdir. Qaysi atrof‑muhit va iqtisodiy ko‘rsatkichlar muvofiq va qanday qilib milliy rejalashtirish tizimlarida hamda tarmoqli rivojlanish dasturlarida tatbiq etilishi kerakligini aniqlash maqsadida сhet elning eng yaxshi tajribalaridan foydalangan holda muvozanatli investitsiya strategiyalarini ishlab chiqish va amalga oshirish ehtiyoji, rivojlanayotgan iqtisodiyotlarni siyosat vositalarini, tartibga solish mexanizmlarini va institutsional salohiyatni qayta ko‘rib chiqishga majbur qiladi. Mazkur tadqiqot investitsiya jalb qilish, atrof‑muhitga rioya qilish va siyosatni muvofiqlashtirishning barqaror moliyaviy siyosat, sanoat modernizatsiyasi, mintaqaviy rivojlanish yoki yashil transformatsiya kabi dinamikalar bilan o‘zaro ta’sirini ochib beruvchi empirik maqolalarni tahlil qiluvchi analitik dasturni taqdim etishdan tashqari aynan shunday hissa qo‘shishni maqsad qilad. Metodologik sintezdan so‘ng, chet investitsiyalarini rivojlantirish bo‘yicha taqqoslanma baholash tayyorlanadi, bunda atrof‑muhitni integratsiyalash ushbu asosiy atamalar bilan iqtisodiy diversifikatsiya va institutsional moslashuv bilan bog‘lanadi. Ushbu tartib regulyatorlar, investorlar, tahlilchilar va qaror qabul qiluvchilar uchun benchmarking modeli va siyosat yo‘riqnomasi sifatida xizmat qilishi mumkin. Bu tadqiqotning ikki asosiy hissasi mavjud. Birinchisi iqtisodiy va atrof‑muhit jihatlari o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlikni ko‘rsatish uchun ilk marta shunday ko‘p mezonli baholash jadvali tuzilmoqda. Ikkinchisi bu tartib atrof‑muhitni muhofaza qilish va iqtisodiy taraqqiyot, siyosatni bajarish va jamiyat ehtiyojlari, milliy ustuvorliklar va global standartlar o‘rtasidagi muvofiqlik g‘oyasini qamrab oladi, ya’ni moslashuvchan boshqaruvni talab qiladi. Ushbu maqola o‘zbek siyosatchilariga barqaror investitsiyalarni jalb qilish jarayonida atrof‑muhitga bo‘lgan majburiyatlarning ham e’tiborga olinishi lozimligi haqida muhim axborot va fikr-mulohazalar beradi. Kelajakdagi tadqiqotlar rejasi investitsiya samaradorligi, barqaror oʻsish, institutsional salohiyat va yashil transformatsiya bo‘yicha solishtirma tahlillar va amaliy fanlar uchun keng imkoniyatlar yaratadi.