ДАВЛАТ МОЛИЯВИЙ СИЁСАТИ САМАРАДОРЛИГИНИ БАҲОЛАШНИНГ ЗАМОНАВИЙ МЕТОДОЛОГИЯЛАРИ

Mualliflar

  • Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги давлат сиёсати ва бошқаруви академияси

DOI:

https://doi.org/10.60078/3060-4842-2025-vol2-iss5-pp3-13

Annotasiya

Мақолада давлат молиявий сиёсатининг самарадорлигини баҳолашнинг методологик асосларини такомиллаштириш ва уларни Ўзбекистон амалиётида қўллаш масалалари ёритилган. Хусусан, давлат молиявий сиёсатини баҳолашнинг назарий асослари, унинг самарадорлигини аниқлашда анъанавий ва замонавий методларнинг имкониятлари кўриб чиқилган. Жумладан, макроиқтисодий кўрсаткичлар асосида самарадорлик композит индекси (MSSI – Macroeconomic Stability and Sustainability Index), секторлар кесимида харажат-натижа самарадорлигини баҳолаш модели (DEA – Data Envelopment Analysis), солиқ сиёсатининг ЯИМга таъсир даражасини аниқлашда эластиклик усули ҳамда Лаффер чизиғига асосланган бихевиорал моделлари, ижтимоий харажатлар самарадорлигининг натижавий баҳосини ифодаловчи таҳлили (PBB – Performance-Based Budgeting) тадқиқ этилди. Ўзбекистон амалиёти мисолида ушбу методологик ёндашувлар таҳлил қилинди ва натижалар орқали давлат молиявий сиёсатининг кучли ва заиф жиҳатлари очиб берилди ҳамда уни такомиллаштиришнинг истиқболли йўналишлари ёритиб берилди.

Kalit so‘zlar:

давлат молиявий сиёсати макроиқтисодий барқарорлик индекси (MSSI) самарадорликни баҳолаш модели (DEA) солиқ сиёсатининг эластиклик коэффициенти Лаффер эгри чизиғи ижтимоий харажатлар самарадорлиги кўрсаткичи (PBB) харажат-натижа таҳлили

Bibliografik manbalar

Anand, S., & Sen, A. (1994) Human development index: methodology and measurement. UNDP Human Development Report Office. https://ora.ox.ac.uk/objects/uuid:98d15918-dca9-4df1-865360df6d0289dd/download_file?file_format=application%2Fpdf&safe_filename=HDI_methodology.pdf&type_of_work=Report

Atkinson, Anthony B. (1970). “On the Measurement of Inequality.” Journal of Economic Theory 2(3):244–63.

Banker, R., Charnes, A. and Cooper, W. (1984) Some Models for Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis. Management Science, Vol. 30, No. 9 (Sep., 1984), pp. 1078-1092 (15 pages). http://dx.doi.org/10.1287/mnsc.30.9.1078

Charnes, A., Cooper, W.W., Rhodes E. (1978) Measuring the efficiency of decision making units. European Journal of Operational Research. Volume 2, Issue 6.. Pages 429-444. ISSN 0377-2217, https://doi.org/10.1016/0377-2217(78)90138-8.

Cook, W. D., Tone, K., & Zhu, J. (2014) Data envelopment analysis: Prior to choosing a model. Omega, 44, 1-4.

Farrell, M.J. (1957) The Measurement of Productive Efficiency. Journal of the Royal Statistical Society, 120, 253-290. https://doi.org/10.2307/2343100

Mendoza, E.G., Razin, A. and Tesar, L.L. (1994) Effective Tax Rates in Macroeconomics: Cross Country Estimates of Tax Rates on Factor Incomes and Consumption. Journal of Monetary Economics, 34, 297-323. https://doi.org/10.1016/0304-3932(94)90021-3

Musgrave, R.A. (1959) The Theory of Public Finance: A Study in Public Economy. McGraw Hill, New York. рр. – 628. ISBN 0070855315, 9780070855311

OECD (2020) How's Life? 2020: Measuring Well-being, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/9870c393-en.

Pareto, V. (1896) Cours d'économie politique. Vol. 1 / - Lausanne : F. Rouge. рp.- 430 https://archive.org/details/fp-0148-1

Saez, Emmanuel, Joel Slemrod, and Seth H. Giertz. (2012). "The Elasticity of Taxable Income with Respect to Marginal Tax Rates: A Critical Review." Journal of Economic Literature 50 (1): 3–50. https://doi.org/10.1257/jel.50.1.3

Samuelson, P.A. (1954). The Pure Theory of Public Expenditure. Review of Economics and Statistics, 36, 387-389. https://doi.org/10.2307/1925895

Sen, Amartya (1999) Commodities and Capabilities. Decembrie. Oxford University Press, OUP Catalogue. ISSN-9780195650389. https://ideas.repec.org/b/oxp/obooks/9780195650389.html

Stiglitz, J., Sen, A., & Fitoussi, J.-P. (2009) Report by the Commission on the Measurement of Economic Performance and Social Progress. http://www.stiglitz-sen-fitoussi.fr/documents/rapport_anglais.pdf

Wanniski, J. (1978). Taxes, revenues, and the Laffer curve. The Public Interest. Washington, DC : National Affairs Inc., ISSN 0033-3557, ZDB-ID 281179-0. - Vol. 50.1978, p. 3-16

Yuklashlar

Nashr qilingan

Qanday qilib iqtibos keltirish kerak

ДАВЛАТ МОЛИЯВИЙ СИЁСАТИ САМАРАДОРЛИГИНИ БАҲОЛАШНИНГ ЗАМОНАВИЙ МЕТОДОЛОГИЯЛАРИ. (2025). In Ilgʻor iqtisodiyot va pedagogik texnologiyalar. https://doi.org/10.60078/3060-4842-2025-vol2-iss5-pp3-13