Ushbu tadqiqotning maqsadi raqamlashtirishning turizm ta’limiga ta’sirini va uning raqamli davr uchun ishchi kuchi kompetentsiyalarini qanday yaxshilashini o‘rganishdan iborat. Tadqiqotda miqdoriy metodologiya qo‘llanilgan bo‘lib, 62 nafar respondentlar – talabalar, o‘qituvchilar va turizm sohasidagi mutaxassislar orasida onlayn so‘rovnoma orqali ma’lumotlar yig‘ildi. Tadqiqotda respondentlar raqamli ko‘nikmalar va sohada ta’lim moslashuvlari haqida fikr bildirdilar. Natijalar shuni ko‘rsatdiki, raqamlashtirish turizm ta’limini sezilarli darajada o‘zgartirgan bo‘lib, respondentlar raqamli vositalar, sun’iy intellekt va shaxsiylashtirilgan xizmatlarning ahamiyatini ta’kidladilar.

Ushbu tadqiqotning o‘ziga xosligi shundaki, u turizm sohasida zarur bo‘lgan yangi raqamli kompetentsiyalarni o‘rganadi va ta’lim muassasalarining raqamli talablar o‘zgarishiga qanday moslashishini tushunishga hissa qo‘shadi. Tadqiqot zamonaviy sanoatda raqobatbardoshlikni ta’minlash uchun uzluksiz ko‘nikmalarni rivojlantirish, raqamli savodxonlik va ilg‘or texnologiyalarni turizm ta’limiga integratsiya qilish zaruratini ta’kidlaydi.

Ushbu maqolada turizm industriyasining rivojlanishi eng qadimgi davrlardan boshlab, bosqichma-bosqich tahlil qilinadi. Shu maqsadda Mesopotamiya, Nil va Hind vodiylari, Xitoy, Qadimgi Yunoniston va Rim kabi qadimgi davrlarda dunyoning eng rivojlangan nuqtalari o'rganilgan. Bu mamlakatlarning har birida turizmning tarixiy holati o‘rganildi va qiyoslandi. Bundan tashqari, qadimgi davrlarda turizmning rivojlanishiga bevosita va bilvosita ta’sir ko‘rsatgan omillar o‘rganildi. Turizm va jamiyat rivojiga katta hissa qo‘shgan asosiy yangiliklar ham dolzarb mavzu sifatida ko‘rildi.

Ushbu maqola turizm infratuzilmasini innovatsion rivojlantirishda asosiy manbalar tahliliga bag‘ishlangan. Turizm infratuzilmasi mamlakatlar iqtisodiyoti va xalqaro imidjini oshirishda muhim rol o‘ynaydi. Maqolada raqamli platformalar va mobil ilovalar, IoT (Internet of Things) texnologiyalari, moliyaviy manbalar, ta’lim va kadrlar tayyorlash tizimlari, hamda tashkiliy manbalar kabi turizm infratuzilmasining innovatsion rivojlantirishdagi asosiy omillar ko‘rib chiqiladi.

Turizm sanoati sayohatchilarga ajoyib xizmatlar va taassurotlarni taqdim etishda ko'p jihatdan sohada xizmat ko‘rsatuvchi ishchi kuchining malakasi va ularning xizmat sifatiga usviy bog‘liq hisoblanadi. Shu sababli kadrlar tayyorlashning mustahkam tizimi xodimlarning turizm sohasining o‘zgaruvchan talablari, xalqaro standartlar hamda sayyohlarning ehtiyojlarini qondirish uchun zarur ko‘nikma va bilimlarga ega bo‘lishini ta’minlashda muhim ahamiyatga ega. Biroq, bunday o'quv dasturlarining samaradorligiga turli omillar ta'sir ko'rsatishi mumkin. Ushbu tadqiqot ishimizda turizm sohasida kadrlar tayyorlash tizimining sifatiga ta’sir ko‘rsatishi mumkin bo‘lgan bir nechta jihatlar o'rganiladi. Empirik dalillar va nazariy asoslarga asoslanib, maqolada turizm sohasidagi xodimlarning ish faoliyatini va tashkilot muvaffaqiyatini oshirish uchun o'qitish tizimlarini optimallashtirish va zamonaviylashtirish imkoniyatlari va strategiyalari haqida tushuncha va tavsiyalar beriladi

Ushbu ilmiy maqolada turizm industriyasining O‘zbekiston iqtisodiyotidagi ahamiyati ta’kidlangan, joriy tashabbuslar, hozirgi tendensiyalar, iqtisodiy ko‘rsatkichlar, shuningdek, yashil turizmni iqtisodiyotning yuqori rentabelli tarmog‘iga aylantirish, Yangi O‘zbekistonda yashil turizm salohiyatini rivojlantirish muammolarini muhokama qiladi.

Ushbu mаqоlаdа klаstеr уоndаshuvi аsоsidа ijtimоiу turizm sоhаsining innоvаtsiоn fаоlligi vа rаqоbаtbаrdоshligini оshirishgа tа’sir еtuvchi оmillаr tаhlili, ijtimоiу turistik klаstеrni rivоjlаntirishdаn uning аlоhidа tаshkilоt vа muаssаsаlаri uchun biznеs muhiti vа biznеs уuritish хususiуаtlаri, fаоliуаt хаrаjаtlаrini qisqаrtirish, mаqsаdli vа istiqbоlli turizm bоzоrlаrini rivоjlаntiruvchi turistik mаhsulоtni shаkllаntirish vа rеаlizаtsiуа qilishdа mоslаshuvchаnlik vа rаqоbаtbаrdоshlikni оshirish, turizm klаstеrigа qо‘shilish kоrхоnаlаrgа klаstеr tаrkibidаgi tа’lim vа ilmiу muаssаsаlаr tоmоnidаn ishlаb chiqаrilgаn intеllеktuаl mаhsulоtlаr, klаstеrlаr rаqоbаtbаrdоshligini turli jihаtdаn bаhоlаsh hаmdа klаstеrning innоvаtsiоn fаоlligini jаrауоnli уо‘nаltirilgаn mоdеli ishlаb chiqilgаn vа аmаliуоtdа fоуdаlаnishgа tаvsiуа qilindi.

Ushbu maqola turizm infratuzilmasini boshqarishning o‘ziga xos xususiyatlariga bag‘ishlangan bo‘lib turizm infratuzilmasini boshqarishda turistik korxona boshqarivi, turizm markazlari boshqaruvi, davlat boshqaruvi, hamkorlikdagi boshqaruv, hududiy boshqaruv, xalqaro korporatsiyalar boshqaruvi modellaridan foydalanish xususiyatlari ko`rib chiqilgan.

Ushbu maqola turizm sohasida xizmat sifatining mohiyati, unga ta’sir qiluvchi omillar va turizm kompaniyalari uchun strategik ahamiyatini o‘rganishga bag‘ishlangan. Unda xizmat sifati tushunchasi evolutsiyasi, nazariy asoslari va SERVQUAL modeli kabi asosiy tushunchalar batafsil tahlil qilingan. Maqola xizmat sifatining madaniy, ijtimoiy va texnologik jihatlarini hamda insoniy hissiyotlar va zamonaviy texnologiyalarning integratsiyasi orqali takomillashib borayotganini ko‘rsatib o‘tgan.Maqolada xizmat sifati o‘lchovlari va ularga ta’sir qiluvchi omillar nazariy va empirik adabiyotlar asosida tahlil qilinib, xizmat sifatini yaxshilash orqali turizm sohasining barqaror rivojlanishiga erishish mumkinligi ta’kidlangan.

Mazkur ilmiy maqolada O‘zbekistonda ekologik turizmning salohiyatini rivojlantirish istiqbollari, turizm industriyasining O‘zbekiston iqtisodiyotidagi ahamiyati yoritilgan bo‘lib, joriy tashabbuslar, hozirgi tendentsiyalar, iqtisodiy ko‘rsatkichlar umumlashtirilgan, shuningdek, ekoturizmni O‘zbekiston iqtisodiyotining yuqori daromadli tarmog‘iga aylantirish yo‘llari muhokama qilinadi.

Ushbu maqolaning maqsadi: statistika ma'lumotlarini tahlil qilish asosida O`zbekiston Respublikasida gastronomik turizmni rivojlantirish salohiyatini aniqlash. Tadqiqot usullari statistik ma'lumotlarni tahlil qilish, SWOT tahlilini o'z ichiga oladi. Tadqiqot natijalari. O'zbekiston noyob oshxona, tarixiy va madaniy meros hamda qulay iqlim tufayli gastronomik turizmni rivojlantirish uchun boy salohiyatga ega. O'zbekistonda gastronomik turizm rivojlanish bosqichida, ammo ijobiy o'sish dinamikasini namoyish etmoqda. O'zbekistonning yalpi ichki mahsulotida gastronomik turizmdan tushgan daromadning ulushi taxminan 2% ni tashkil etadi. Gastronomik turizmni rivojlantirishga to'sqinlik qiladigan muammolarga infratuzilmaning etishmasligi, malakali kadrlar etishmasligi, chet ellik sayyohlar uchun cheklangan ma'lumotlar kiradi. Gastronomik turizm davlat tomonidan qo'llab-quvvatlanib, vakolatli boshqarilsa, O'zbekiston turizm sohasining yetakchi yo'nalishlaridan biri bo'lishi mumkinligi aniqlandi. Gastronomik turizmni rivojlantirish uchun turizm infratuzilmasini rivojlantirish; kadrlar malakasini oshirish; O'zbekistonning gastronomik salohiyatini xalqaro bozorda faol targ'ib qilish; yangi gastronomik yo'nalishlarni ishlab chiqish; an'anaviy retseptlar va pishirish texnologiyalarini saqlash va ommalashtirish.

Turizm katta mehnat talab qiladigan soha bo‘lib, u iqtisodiyotning ko‘plab turli sektorlarida ko‘p tarmoqli bandlikni ta’minlaydi, chunki u umumiy turizm mahsulotini yaratuvchi turli xil iqtisodiy faoliyat turlarini o‘z ichiga oladi. Ushbu maqolani tayyorlashdan ko‘zlangan maqsad bandlik hisobini yuritish bo‘yicha xalqaro tavsiyalarni o‘rganish hamda turizmning bandlik bozoriga va aksincha, bandlik bozorining turizmga ta’sirini o‘rganish, shuningdek, turizm sohasida bandlikni hisobga olish metodologiyasini takomillashtirish bo‘yicha bir qator tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.

Mazkur maqola O‘zbekistonda turizm sohasining bugungi holatini, infratuzilma obyektlarining rivojlanganlik darajasini va ularning turizm rivojlanishiga taʼsirini tahlil qiladi. Maqolada shuningdek, transport tizimi, mehmonxona xizmatlari, axborot–kommunikatsiya texnologiyalari, jamoat xavfsizligi kabi infratuzilma elementlarining turizmning rivojlanishidagi roli va ularning oʻzaro bogʻliqligi koʻrib chiqiladi. Shuningdek, infratuzilmani yaxshilash orqali turizm sohasida erishish mumkin bo‘lgan ijobiy o‘zgarishlar va yechimini kutayotgan muammolar yoritiladi.

Туризм может обеспечить стабильность в экономике. Хотя рецессии затрагивают практически все отрасли, туризм исторически видел относительно небольшое снижение доходов во время рецессий. Сегодня мировой туризм является одним из самых прибыльных секторов экономики. Он обеспечивает высокие показатели занятости и социально-экономического развития работающего населения. Потому что в странах, где развивается индустрия гостеприимства, особое внимание уделяется эффективному использованию трудовых ресурсов. Туризм — это широкое понятие, которое можно понимать по-разному. Например, от Земли до Вселенной есть множество видов туризма. Потому что туризм — это лучший вариант для людей расслабиться и уйти от повседневных проблем. Таким образом, в сегодняшнюю эпоху большинство путешественников предпочитают посещать пригороды и заниматься сельским туризмом. Потому что я так думаю, что людям уже надоели большие торговые центры, рестораны, города, известные памятники, здания. Шумовое загрязнение вообще их беспокоит. Им нужна спокойная жизнь, тихие места, свежий воздух, больше кислорода. Сельский туризм — это комплекс всех этих видов деятельности. В этой статье я выделю некоторые положительные эффекты и возможности вместе с некоторыми его недостатками.

Ushbu maqolada dunyoda turizm sohani raqamlashtirish, turistik to‘lovlarni amalga oshirish zamonaviy mobil qurilmalardan foydananishning ahamiyati o‘rganilgan. Shuningdek, mobil to‘lov xizmatlarini amalga oshiruvchi eng yirik tizimlar va mobil to‘lov xizmati provayderlarining zamonaviy turizm sohasidagi o‘rni tadbiq etilgan.

Maqolada O'zbekistondagi turizm tashkilotlarini moliyalashtirish sohasidagi hozirgi holat va asosiy tendentsiyalar muhokama qilinadi. Ham davlat, ham xususiy moliyalashtirish manbalari tahlil qilinib, imtiyozli kreditlash, soliq imtiyozlari va turizm infratuzilmasini rivojlantirishga qaratilgan loyihalarni subsidiyalash masalalariga alohida to‘xtalib o‘tildi. O Maqolada turizm sektori oldida turgan asosiy muammolar belgilab berilgan va muvaffaqiyatli amaliyot va strategiyalar tahlili asosida ularni bartaraf etish yo‘llari taklif qilingan.

Ushbu maqola O‘zbekistonda barqaror va kulinar turizm tajribalari o‘rtasidagi bog‘liqliklar tahlil qilingan, ayniqsa organik oziq-ovqat va barqarorlikka e‘tibor qaratilgan. O‘zbekistonning kulinar turizmiga turli xil organik usullarni integratsiyalashning afzalliklari va kutilayotgan natijalar ko‘rib chiqilgan. U barqaror amaliyotlarni amalda qo‘llash mahalliy restoranlarni qanday yaxshilashi, madaniy va milliy taomlarni tejashi va ekologik xavfsizlikni yaxshilashi mumkinligini o‘rganadi. Ushbu tadqiqot adabiyotlar, amaliy tadqiqotlar va hozirgi amaliyotlarni tahlil qilish orqali O‘zbekistondagi barqaror pazandachilik turizmining kelajagi haqida tushuncha berishga qaratilgan. O‘zbekistondagi mahalliy va xalqaro oshxonalar o‘zining organik sifatlari va sayyohlarni o‘ziga jalb eta olishi jihatidan bir-biridan farq qiladi.

Ushbu ilmiy maqolada O‘zbekiston Respublikasining muhofaza etiladigan tabiiy hududlarida ekoturizmni rivojlantirishning marketing jihatlari, O‘zbekiston Respublikasining muhofaza etiladigan tabiiy hududlarida ekoturizmni rivojlantirish mezonlariga urg‘u berilgan, huquqiy jihatlari ko‘rsatilgan va chora-tadbirlar umumlashtirilgan. O‘zbekistonda ekoturizmni jadal rivojlantirish uchun

Ushbu mаqоlаdа, turizm tаrmоqlаri infrаtuzilmаsini rivоjlаntirish jаrаyоnining аmаlgа оshirish yо‘nаlishlаri, turizm tаrmоqlаri infrаtuzilmаsini innоvаtsiоn bоshqаrish meхаnizmlаri tаmоyillаri hаmdа turizm tаrmоqlаri infrаtuzilmаsini rivоjlаntirish muаmmоlаri vа uni bаrtаrаf qilish yо‘nаlishlаri о‘rtаsidаgi о‘zаrо аlоqаdоrlik munоsаbаtlаri tаhlil qilingаn.

Shubhasiz, turizm iqtisodiyotning ajralmas qismiga aylandi, bu koʻplab mamlakatlarda ijtimoiy tarmoqlar marketingidan foydalanadigan kichik bizneslarning




koʻpayishiga olib keldi. Ushbu tadqiqot marketingning biznes uchun taʼsiri va ahamiyatini oʻrganadi. Biznes egalari oʻrtasida ommaviy axborot vositalarida obunachilarning koʻpayishi turizm sohasidagi muayyan mahsulotlar yoki xizmatlarga boʻlgan talabni sezilarli darajada oshirishi mumkin. Raqamli marketing mijozlarni jalb qilishda va raqobatchilar orasida brendning mashhurligini oshirishda muhim rol oʻynaydi. Xususan, ushbu maqola Oʻzbekiston bozorida marketingning biznesdagi rolini tasvirlashga qaratilgan. Raqamli landshaft hozirda mijozlarga platformalardagi qurilmalari orqali turli xil maʼlumotlarga kirish imkonini beruvchi xizmatlarni taklif etadi. Bundan tashqari, biznes rahbarlari brendga sodiqlik (loyalty)ni oshirish uchun marketing vositalaridan foydalanish huquqiga ega. Qisqacha aytganda, ushbu tadqiqot foydalanuvchilarning qabul qilish koʻrsatkichlariga qaratilgan. Oʻzbekistondagi bozordagi doʻkonlarning samaradorligi toʻgʻrisidagi maʼlumotlarni toʻplaydi. Kichik biznes korxonalari turizm sohasidagi muayyan mahsulotlar yoki xizmatlarga (masalan, mehmonxonalar, xostinglar, restoranlar, kurortlar, qovoqxonalar, barlar va boshqalar) sarmoya kiritishga tayyor boʻlgan sodiq mijozlarni jalb qiladigan raqamli marketing vositalaridan foydalanish imkoniyatini beradi. Marketingni oʻrganish jamiyatda xabardorlikni oshirishga yordam beradi, bu esa odamlarning fikrlariga taʼsir qiladi. Shunday qilib, ommaviy axborot vositalaridan muvaffaqiyatli foydalanish har qanday biznesda koʻzlangan maqsadlarga erishish uchun juda muhimdir.

Statistik ma’lumotlarga ko‘ra, shuningdek, ichki turizm rivojlanishiga ta’sir etuvchi ijobiy va salbiy sabablarni aniqlash maqsadida (2024 yil dekabr-mart oylarida) sotsiologik tadqiqot natijalariga ko‘ra, Qoraqalpog‘iston Respublikasi sayyohlar (ekskursionistlar) o‘rtasida eng kam ommalashgani aniqlandi. Ushbu maqolada Qoraqalpog‘istonda turizmni rivojlantirishning dolzarb masalalari, mavjud sharoit va istiqboldagi rejalar batafsil tahlil qilingan. Shuningdek, maqolada statistik ma’lumotlarni guruhlash va taqqoslash yo‘li bilan Qoraqalpog‘iston Respublikasi tumanlaridagi turizm infratuzilmasi holati yoritilgan.

Turistik qishloqlar madaniy, ekologik va agroturizm elementlarini o‘zida mujassam etgan hududiy rivojlanishning o‘ziga xos shaklidir. Tadqiqotning maqsadi turistik qishloqlar shakllanishining nazariy asoslarini, tuzilishini, jahon tajribasini o‘rganish va ularning O‘zbekistonda rivojlanish istiqbollarini baholash uchun ekonometrik tahlilni amalga oshirishdan iborat. 2015–2023 yillar uchun foydalanilgan maʼlumotlar Stat.uz tomonidan taqdim etilgan.

Maqolada turizm sohasida sun'iy intellektdan (AI) foydalanish istiqbollari muhokama qilinadi. AI sayohat sanoatini sezilarli darajada o'zgartira oladigan keng ko'lamli vositalar va texnologiyalarni taklif etadi. Maqolada sun'iy intellektdan foydalanish bo'yicha ijobiy va salbiy tajribalar tahlil qilinadi, muvaffaqiyatli xalqaro loyihalar misollari ko'rib chiqiladi va sun'iy intellektni amalga oshirish bilan bog'liq asosiy xavf va muammolar yoritiladi. U sun'iy intellektni turizm sanoatiga samarali va axloqiy jihatdan mas'uliyatli integratsiya qilish bo'yicha tavsiyalar bilan yakunlanadi.

Maqolada turizm sohasining iqtisodiyotdagi o'rni ko'rib chiqiladi, uning o'sish, ish o'rinlari yaratish va infratuzilmani rivojlantirish haydovchisi sifatida ahamiyatini ta'kidlaydi. Turizmning YAIM va ijtimoiy farovonlikka qo'shgan hissasini ko'rsatadigan asosiy iqtisodiy ko'rsatkichlar tahlil qilinadi. Turistik faoliyatni soliqqa tortishning nazariy kontseptual asoslariga alohida e'tibor qaratilmoqda. Mavjud soliq rejimlari, ularning afzalliklari va kamchiliklari, shuningdek soliq siyosatining turizm sohasini rivojlantirishga ta'siri muhokama qilinadi. Muallif sayyohlik kompaniyalari uchun soliq yukini optimallashtirish bo'yicha tavsiyalar beradi, bu esa sanoatning raqobatbardoshligini oshirishga yordam beradi. Maqola iqtisodiy va ijtimoiy jihatlarni hisobga olgan holda turizmni soliqqa tortishga kompleks yondashuv zarurligi to'g'risida xulosalar bilan yakunlanadi.

Hozirgi vaqtda turizmni rivojlantirish siyosiy va iqtisodiy tebranishlar tufayli ushbu sohani o‘ta beqaror qiladigan ko‘plab muammolarga duch kelmoqda. Barcha inqiroz va retsessiyalar odatda turizm faoliyati nazoratidan tashqarida yuzaga keladi. Turizm bilan bog‘liq eng muhim iqtisodiy muammolardan biri bu sohada investitsiyalar va moliyalashtirishning yetishmasligi hisoblanadi. Turizm dunyodagi eng yirik ish o‘rni yaratuvchi tarmoqlardan biri ekanligini va uning rivojlanishi iqtisodiyot uchun katta foyda keltirishini hisobga olishimiz kerak. Ushbu maqolaning maqsadi turizmni moliyalashtirish sohasidagi muammolar va imkoniyatlarni ko‘rib chiqishdan iboratdir. Tadqiqot maqsadida biz turizmni moliyaviy qo'llab-quvvatlashning asosiy yo‘nalishlari bo‘yicha dolzarb tahlil va tadqiqotlarni ko‘rib chiqdik.

Maqolada Samarqand viloyatida turizm, sohaning mazmun-mohiyati, rivojlanish istiqbollari, huquqiy asoslari, turizm xizmati sohasi sifatida iqtisodiyotimizdagi o‘rni, shuningdek, mamlakatimizda turizmning muammolari va yechimlari bo‘yicha takliflar berilgan.