Hozirgi vaqtda valyuta tizimi muayyan mamlakatlarda valyuta munosabatlarini tashkil etishning turli shakllari majmuidir. Asosiy elementlar - milliy valyuta, valyutani tartibga solish uchun mas’ul bo‘lgan milliy organlar, milliy valyuta kursi rejimi, milliy valyutaning konvertatsiyasini tartibga solish, muayyan mamlakatning oltin va valyuta bozorlari rejimi. Zamonaviy pul tizimi hech qanday qat’iy ishlash qoidalariga bo‘ysunmaydi.
Maqolada korxonalarning moliyaviy-xo‘jalik faoliyati davomida turli chet el kompaniyalari bilan bog‘liq operatsiyalar natijasida yuzaga keladigan valuta kurs farqlarining turlari hamda ularning korxona buxgalteriya hisobi tizimida hamda soliq qonunchiligiga ko‘ra tan olinishi o‘rganilgan. Olib borilgan tadqiqotlar bo‘yicha xulosa hamda takliflar berilgan.
Maqolada valyuta operatsiyalarining nazariy bayoni hamda ularning mamlakat iqtisodiy ko’rsatkichlariga ta’siri ko'rib chiqiladi. O’zbekiston valyuta bozorining asosiy muammolari chet el valyutasiga talabning taklifdan yuqoriligi, milliy valyutaning barqarorligi va boshqalar hisoblanadi. O’zbekistonda valyuta operatsiyalarining hozirgi holati o’rganilgan hamda takomillashtirish maqsadida takliflar bildirilgan.
Mazkur maqolada Oʻzbekistonda makroiqtisodiy barqarorlikni taʼminlash jarayonida valyuta kursining roli va ahamiyati oʻrganilgan. Asosiy eʼtibor milliy valyutaning kurs o‘zgarishlari natijasida yuzaga keladigan iqtisodiy oqibatlarga, xususan, inflyatsiya darajasi, tashqi savdo balansi va iqtisodiy o‘sishga qaratilgan.Maqolada Markaziy bankning valyuta siyosati, milliy iqtisodiyotda valyuta zaxiralarini boshqarish usullari va tashqi iqtisodiy faoliyatga taʼsir etuvchi omillar tahlil qilingan. Maqolada valyuta kursining o‘zgaruvchanligi va uning iqtisodiy barqarorlikka bo‘lgan ta’siri xalqaro tajribalar asosida ko‘rib chiqilib, O‘zbekiston sharoitida qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan samarali mexanizmlar taklif qilingan.
Тижорат банклари пассив операциялар орқали ресурс шакллантиради. Маълумки, ушбу ресурслар асосан жалб қилинган маблағлар асосида ташкил ыилинади. Мамлакатимиз тижорат банклари пассив операциялари таркибини асосини маббуриятлар (кредитлар) орқали шакллантиради. Бироқ ресурсни тўплаш учун уни депозитлар орқали амалга ошириш банклар учун қулай ҳисобланади. Ушбу мақолада тижорат банкларининг депозитлар орқали ресурсларни шакллантириш жараёнида мавжуд бўлган муаммолар уларнинг ечимлари бўйича отрофлича тўхталамиз.
Ушбу илмий мақолада мамлакатимизда валюта курсига таъсир этувчи омиллар таҳлил қилинган. Шунингдек, Ўзбекистон мисолида миллий валюта курси тебранишининг ҳамда ички иқтисодиётда инфляция даражасининг 2026 йилга қадар прогноз сценарийлари амалга оширилди. Валюта сиёсатини либераллаштиришдан кейинги даврдан, яъни 2017 йил октябрь ойидан кейинги давр статистикалари асосида прогноз қилинди
Mazkur ishda xorijiy investitsiyalarning iqtisodiy mohiyati va ularning mamlakat iqtisodiyotiga ko‘rsatadigan ta’siri o‘rganiladi. Xorijiy investitsiyalar – bu xorijiy investorlar tomonidan boshqa mamlakat iqtisodiyotiga kiritilgan kapital bo‘lib, ular yangi ishlab chiqarish quvvatlarini yaratish, texnologiyalarni olib kirish va kadrlar malakasini oshirish orqali iqtisodiy o‘sishga turtki beradi. Maqolada xorijiy investitsiyalarning asosiy turlari, ularni qabul qiluvchi mamlakat iqtisodiyotidagi funksiyalari, iqtisodiyotga ta’sir qiluvchi omillari va foydalari ko‘rib chiqiladi.
